- Nasza spółka z o.o. prowadzi sklep internetowy. Część towarów wysyłanych jest do odbiorców z innych krajów UE. Dotychczas całą sprzedaż wykazywaliśmy w Polsce i tu odprowadzaliśmy VAT. W niektórych państwach UE stawki VAT są jednak niższe. Czy możemy sprzedaż opodatkować w tych krajach?
– pyta czytelnik.
Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju jest szczególnym rodzajem transakcji wewnątrzwspólnotowej. Jej definicję zawiera art. 2 pkt 23 ustawy o VAT. Wynika z niego, że jest to dostawa towarów wysyłanych lub transportowanych przez polskiego podatnika VAT (lub na jego rzecz) z Polski na terytorium innego państwa Unii Europejskiej.
Kraj ten musi być państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru. Jest jeszcze jeden warunek niezbędny dla uznania dostawy towarów za sprzedaż wysyłkową. Nabywcą musi być:
- podatnik VAT w innym kraju UE (dalej: unijny podatnik) lub osoba prawna niebędąca unijnym podatnikiem, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub
- inny podmiot niebędący unijnym podatnikiem.
Wyjątkowość tej transakcji wynika z tego, że odbiorcy z innych państw Unii Europejskiej nie rozliczają wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w państwie zakończenia wysyłki lub transportu.
Limity
Sprzedaż wysyłkowa z Polski do wysokości limitów określonych przez poszczególne państwa członkowskie przeznaczenia co do zasady podlega opodatkowaniu w naszym kraju. Po przekroczeniu tego progu powinna być natomiast opodatkowana w państwie, do którego wysyłany jest towar.
Zmiana miejsca opodatkowania następuje już począwszy od dostawy, którą przekroczono tę kwotę limitu. Kwoty limitów obowiązujące w poszczególnych krajach UE prezentujemy w ramce.
Prawo wyboru
Zgodnie z art. 23 ust. 5 ustawy o VAT podatnik dokonujący sprzedaży wysyłkowej z Polski ma możliwość wyboru miejsca (kraju) opodatkowania dostaw, których całkowita wartość nie przekroczyła limitu ustalonego w danym państwie UE. Warto z tego skorzystać, gdy sprzedaż w danym kraju jest wysoka i jednocześnie obowiązują w nim niższe niż w Polsce stawki VAT.
Polski przedsiębiorca może wybrać opodatkowanie dostaw w kraju wysyłki pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym urzędu skarbowego. Zawiadomienie należy złożyć w terminie określonym przez art. 23 ust. 6 ustawy o VAT, czyli co najmniej na 30 dni przed datą dostawy, począwszy od której podatnik chce korzystać ze zmienionych zasad opodatkowania. Zawiadomienie to składa się na formularzu VAT-21.
Jego wzór został określony w rozporządzeniu ministra finansów z 5 kwietnia 2004 r. w sprawie wzoru zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze lub rezygnacji z wyboru miejsca opodatkowania w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju (DzU nr 55, poz. 538 ze zm.)
Przykład
Alfa sp. z o.o. z siedzibą w Koninie sprzedaje towary m.in. odbiorcom detalicznym zamieszkałym w Belgii.
Spółka nie przekroczyła limitu sprzedaży wysyłkowej, który obowiązuje w tym kraju (35 tys. euro). Sprzedaż z tego tytułu wykazuje więc w polskiej deklaracji VAT jako sprzedaż krajową opodatkowaną według polskich stawek.
Ze względu na duże obroty firma, począwszy od dostaw zrealizowanych od 1 lipca 2012 r. włącznie, ma zamiar płacić podatek od sprzedaży na rzecz belgijskich klientów w Belgii. Co najmniej 30 dni przed planowaną dostawą, która ma być opodatkowana już w kraju wysyłki, czyli do końca maja 2012 r., powinna złożyć w swoim urzędzie skarbowym zawiadomienie o wyborze miejsca opodatkowania (formularz VAT-21).
Musi się też zarejestrować jako podatnik VAT w Belgii.
Przykład
Beta sp.j. z siedzibą w Krakowie sprzedaje towary konsumentom z Litwy, Łotwy i Estonii. W żadnym z tych państw nie przekroczyła limitu zobowiązującego do rozliczania tam VAT. Dotychczas rozliczała się więc tylko w Polsce. Od 1 czerwca 2012 r. firma ma zamiar zarejestrować się na terytorium Litwy jako podatnik i tam opodatkować dostawy na terytorium tego kraju.
W takiej sytuacji spółka nie ma obowiązku zmieniania zasad opodatkowania sprzedaży wysyłkowej dla odbiorców z Łotwy i Estonii. Nadal może być ona opodatkowana w Polsce. Decyzja o wyborze kraju opodatkowania dostawy towarów w ramach sprzedaży wysyłkowej dotyczy bowiem obrotu realizowanego na terytorium danego państwa członkowskiego, a nie całej sprzedaży wysyłkowej.
Trzeba potwierdzić rejestrację
Podatnik, który zrezygnował z opodatkowania sprzedaży wysyłkowej w Polsce musi przedstawić w urzędzie skarbowym dokument, potwierdzając powiadomienie właściwego organu podatkowego w danym państwie członkowskim o zamiarze rozliczania tam podatku od wartości dodanej. Ma na to 30 dni, licząc od pierwszej dostawy towarów rozliczanej na zmienionych zasadach.
Podatnik, który skorzystał z możliwości zmiany miejsca opodatkowania sprzedaży wysyłkowej, musi stosować nowe reguły co najmniej przez dwa lata. Po upływie tego okresu może zrezygnować z tej opcji. Wówczas przed datą dostawy, którą chce opodatkować w Polsce, musi ponownie złożyć VAT-21, tym razem zaznaczając rezygnację z opcji.
W tym wypadku bardzo istotne jest podanie daty pierwszej dostawy po rezygnacji z wyboru miejsca opodatkowania na podstawie art. 23 ust. 9 ustawy. Dla organów skarbowych jest to bowiem sygnał, że firma znowu rozlicza VAT w Polsce (musi wykazywać sprzedaż w ewidencji podatkowej oraz deklaracji VAT).
Po przekroczeniu progu
Przedsiębiorca, który już przekroczył limit sprzedaży wysyłkowej w danym państwie członkowskim, nie ma możliwości wyboru miejsca opodatkowania swojej dostawy. Musi wtedy płacić VAT w kraju konsumpcji, czyli tam, gdzie towar jest wysyłany lub transportowany. Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 2 listopada 2010 r. (IBPP3/443-593/10/DG).
Podatnik, który zadał pytanie mimo przekroczenia limitu sprzedaży określonego w tym Czechach chciał nadal płacić VAT w Polsce z tytułu sprzedaży osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej karmy dla zwierząt. Izba skarbowa wyjaśniła, że nie ma takiego prawa. W piśmie tym czytamy, że „do kwoty określonej przez państwo członkowskie (Czechy) miejscem opodatkowania sprzedaży wysyłkowej towarów na terytorium Czech jest terytorium Polski.
Natomiast począwszy od dostawy, z którą przekroczono tę kwotę, miejscem opodatkowania takiej dostawy będzie terytorium Czech, czyli terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia wysyłanych lub transportowanych towarów – art. 23 ust. 4 ustawy o VAT”.