Nad formą opodatkowania nie da się zastanawiać w nieskończoność

Przepisy powalają  na wybór innej niż skala podatkowa (ze stawkami 18 i 32 proc.) formy opodatkowania. Jest to korzystne szczególnie gdy w grę wchodzi opodatkowanie zysków z najmu. Podatnik może bowiem, zamiast płacić PIT według stawek ze skali podatkowej, zdecydować się na ryczałt ewidencjonowany gdzie stawka podatku wynosi - niezależnie od wielkości zysków - 8,5 proc.

Trzeba pilnować terminu

Z możliwości wyboru formy opodatkowania wolno jednak skorzystać w ściśle określonym terminie. Gdy podatnik dopiero rozpoczyna działalność gospodarczą, oświadczenie składa do dnia poprzedzającego dzień jej rozpoczęcia, jednak najpóźniej w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Jeśli zaś firmę ma już od dawna a jedynie chce zmienić sposób rozliczeń z fiskusem, oświadczenie o wyborze formy opodatkowania powinien złożyć do 20 stycznia. Jeśli spóźni się, choćby o jeden dzień, możliwości takiej już nie będzie miał. Ma to swoje praktyczne konsekwencje. Kolejny raz na zmianę formy opodatkowania będzie mógł zdecydować się dopiero po roku, również w tym samym terminie - czyli do 20 stycznia. W tym samym czasie, czyli do 20 stycznia, trzeba też podjąć decyzję o tym, w jaki sposób będą opodatkowane zyski z najmu. Jedynie podatnicy, którzy dopiero zaczną zarabiać na najmie w ciągu roku, oświadczenie składają nie  później niż do 20 dnia miesiąca następującego po tym miesiącu, w którym osiągnęli pierwszy przychód z tego tytułu. Jeżeli pierwszy przychód podatnik uzyska dopiero w grudniu roku podatkowego - to oświadczenie składa do końca roku podatkowego. Pamiętajmy jednak, że oświadczenie składa tylko ten podatnik, który chce opłacać ryczałt. Jeśli zyski mają być opodatkowane stawki ze skali podatkowej, oświadczenia składać nie trzeba.

Zmiana możliwa, ale pod warunkiem

Przed podjęciem decyzji warto się jednak dobrze zastanowić, bo raz dokonany wybór obowiązuje przez cały rok podatkowy. W praktyce zdarza się, że podatnicy, którzy złożą takie oświadczenie, po kilku dniach zmieniają zdanie (np. dojdą do wniosku, że wybrany przez nich ryczałt lub stawka liniowa nie są dla nich korzystne) i chcą się wycofać. Przepisy nie mówią nic na temat tego, czy jest to możliwe. Pewną pomocą mogą być interpretacje organów podatkowych oraz orzecznictwo sądów administracyjnych. W większości przypadków sądy i fiskus zgadzają się aby podatnik mógł zmienić zdanie i wycofać się ze złożonego oświadczenia o wyborze formy opodatkowania. Stawiają jednak warunki: gdy podatnik zmienia formę opodatkowania z oświadczenia powinien wycofać się w terminie przewidzianym na jego złożenie (czyli do 20 stycznia) a gdy rozpoczyna działalność gospodarczą w trakcie roku i złożył oświadczenie o wyborze formy opodatkowania, jego odwołanie powinno nastąpić przed uzyskaniem przez podatnika pierwszego przychodu. Potwierdzają to m.in. interpretacje Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 lipca 2010 r. (ITPB1/415-375/10/TK) oraz z 7 kwietnia 2009 r. (ITPB1/415-64/09/WM) a także  Izby Skarbowej w Katowicach z 27 stycznia 2010 r. (IBPBI/1/415-908/09/AP). Wynika z nich, że jeśli do 20 stycznia roku podatkowego (który jest ostatecznym terminem na wybór formy opodatkowania dla podatników kontynuujących działalność gospodarczą), podatnik nie wybrał innej formy opodatkowania (bo wycofał złożone wcześniej oświadczenie), nie ma przeszkód by dochody opodatkować według skali podatkowej.

Podobnie orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 23 stycznia 2008 r. (I SA/Wr 1379/07) oraz Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 16 października 2009 r. (II FSK 734/08). W tym ostatnim wyroku czytamy, że "w przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą w ciągu roku podatkowego przed dniem uzyskania przez nich pierwszego przychodu mogą oni skutecznie wybrać właściwy sposób opodatkowania dochodów, nawet jeżeli oznacza to konieczność wycofania wcześniej złożonego oświadczenia."

Przykład

:  Pan X płacił podatek według skali podatkowej. 16 stycznia złożył oświadczenie, że będzie w 2012 r. płacił ryczałt. Chce jednak zmienić zdanie. Może odwołać swoje wcześniejsze oświadczenie. Musi to jednak zrobić najpóźniej 20 stycznia.

Przykład

: Pan Y od marca chce rozpocząć działalność gospodarczą a uzyskane zyski chce opodatkować ryczałtem. Jeśli złoży oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania odwołać będzie mógł je - a tym samym płacić podatek według skali podatkowej - do dnia uzyskania pierwszego przychodu.