Zakład opieki zdrowotnej występuje w tym wypadku jako podmiot świadczący te usługi na zewnątrz, nie są więc one wykonywane w toku świadczonych przezeń usług opieki medycznej.
Tak uznała Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 26 lipca 2011 (ILPP2/443-723/11-2/MN).
W ZOZ pacjenci poddawani są zabiegom wykonywanym przez lekarzy współpracujących z prowadzącą go spółką. ZOZ świadczył na ich rzecz usługi dostarczania sprzętu medycznego, udostępniania sal operacyjnych i zapewniania opieki medycznej pacjentom hospitalizowanym po zabiegach.
Przy czym zabiegi te mogły mieć na celu zarówno poprawę lub ochronę zdrowia, jak też być zabiegami z zakresu chirurgii estetycznej (operacje plastyczne). ZOZ traktował te usługi jako świadczenia kompleksowe, które z uwagi na ich ścisły związek z usługami w zakresie opieki medycznej podlegają zwolnieniu z VAT.
Zwrócił się z wnioskiem o potwierdzenie, że postępuje prawidłowo, tzn. świadczone przez niego usługi są zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT, niezależnie od rodzaju usługi świadczonej przez lekarza.
Izba nie zgodziła się z tym stanowiskiem. Wyjaśniła, że od 1 stycznia 2011 zwolnieniu z VAT podlegają usługi opieki medycznej, które spełniają określone warunki – służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia i świadczone są w ramach wykonywanych zawodów (m.in. przez lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarki, położne, psychologów).
Zdaniem izby świadczeń na rzecz lekarzy wykonywanych przez ZOZ nie można uznać za usługi kompleksowe, bo za takie są uznawane usługi ze sobą funkcjonalnie związane i niemogące funkcjonować prawidłowo bez siebie. W konsekwencji uznała, że usługi polegające na zapewnieniu opieki medycznej hospitalizowanym pacjentom po zabiegach służących jedynie poprawie wyglądu nie korzystają ze zwolnienia z VAT.
Zwolnione nie są też usługi wynajmu sprzętu medycznego i sal operacyjnych, bo w tym wypadku ZOZ działa jako podmiot wykonujący je na rzecz lekarzy, a w stosunku do innych podmiotów (nieposiadających statusu ZOZ) występuje jako konkurujący z nimi o rynek.
Opinia:
Agnieszka Fedorowicz starsza konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Nie sposób zaprzeczyć, że od 1 stycznia 2011, w świetle literalnego brzmienia przepisów ustawy o VAT, zwolnione z tego podatku są tylko te usługi, które (obok spełniania warunku podmiotowego) realizują określone cele, tj. służą profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Tym samym zawężeniu uległ katalog usług medycznych, które mogą korzystać ze zwolnienia z VAT.
Niemniej omawiana interpretacja jest kontrowersyjna, organ używa w niej bowiem argumentu dotyczącego poprawy zdrowia, w sytuacji gdy ZOZ nie świadczy usług związanych z chirurgią estetyczną (usługi te świadczone są bowiem przez osoby trzecie – lekarzy).
Należy tu zastanowić się, czy usługi opieki szpitalnej – hospitalizacji osób, które poddawały się określonemu zabiegowi medycznemu wykonanemu przez podmiot trzeci (niezależnie od tego czy jego celem była poprawa czy przywrócenie zdrowia) – nie powinny być traktowane same w sobie jako usługa medyczna. Jasne jest, że niezależnie, jaki był cel zabiegu, w sytuacji gdy po jego wykonaniu wymagana jest hospitalizacja pacjenta, zawsze jej celem będzie przywrócenie zdrowia.
Nie ma bowiem znaczenia, czy operacja miała charakter rekonstrukcyjny czy miała na celu jedynie poprawę wyglądu, nastąpiła ingerencja w ciało pacjenta (rozcięcia, szwy etc.), a pacjent w każdym takim przypadku wymaga stosownej opieki medycznej. Istotnie, można mieć wątpliwości, czy najem sal i sprzętu oraz opieka pooperacyjna mogą być traktowane jako jedna kompleksowa usługa.
Jednak omawiana interpretacja może stanowić punkt wyjścia do szerszej dyskusji na temat tego, czy zabiegi chirurgii plastycznej zawsze powinny być opodatkowane VAT. Nasuwa się pytanie, czy zabiegi tego typu nie służą poprawie zdrowia psychicznego. Warto zauważyć, że przepisy ustawy o VAT nie zawężają możliwości zwolnienia jedynie do usług medycznych mających na celu poprawę zdrowia fizycznego pacjenta.
Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden istotny wątek poruszony w uzasadnieniu – kwestę zaburzenia konkurencji. O ile bowiem w przypadku opieki nad chorymi znaczenie ma charakter usługi głównej wykonywanej przez lekarzy, o tyle w przypadku wynajmu sal operacyjnych i sprzętu medycznego znaczenie ma funkcja ZOZ jako zewnętrznego dostawcy określonych usług.
Izba słusznie zauważyła, że w tym wypadku ZOZ występuje w stosunku do innych podmiotów (niebędących takimi jednostkami) świadczących tożsame usługi jako podmiot konkurujący z nimi o rynek, co oznacza, że nie może on korzystać ze zwolnienia z VAT dla usług pomocniczych do usług medycznych na podstawie art. 43 ust. 17 ustawy o VAT.
Na koniec warto podkreślić, że dla jednostek z sektora medycznego opodatkowanie części wykonywanych przez nie usług VAT nie zawsze musi wiązać się z dodatkowymi obciążeniami finansowymi. Przede wszystkim jako podatnicy VAT zyskują one możliwość odliczenia podatku naliczonego od zakupów bezpośrednio związanych z czynnościami opodatkowanymi.
Dodatkowo zwiększony zostaje tzw. współczynnik struktury sprzedaży, który pozwala odliczyć część VAT naliczonego od tzw. zakupów ogólnych (czyli dotyczących działalności zarówno zwolnionej, jak i opodatkowanej).
Zobacz serwis:
»
Co i jak podlega opodatkowaniu
»