Jak orzekł WSA w Łodzi, najważniejsze jest, aby podatnik udowodnił faktyczny wywóz towarów z Polski do innego kraju członkowskiego.

[srodtytul]Dwa warunki[/srodtytul]

Zgodnie z przepisami [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link], WDT jest opodatkowana zeroprocentową stawką. Preferencyjna stawka opodatkowania znajdzie jednakże zastosowanie po spełnieniu dwóch zasadniczych wymogów, które zostały wprowadzone w celu uniknięcia potencjalnych oszustw podatkowych.

Pierwszy z nich dotyczy stron transakcji – [b]zarówno dostawca, jak i nabywca muszą być podatnikami zarejestrowanymi na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych[/b]. Drugim jest obowiązek posiadania przez dostawcę dowodów na to, że towary będące przedmiotem WDT zostały wywiezione z terytorium Polski i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium Polski.

[srodtytul]Nowy środek transportu[/srodtytul]

Szczególnym przypadkiem WDT jest dostawa, której przedmiotem jest nowy środek transportu, np. samochód lub motocykl, który spełnia określone w ustawie warunki dotyczące danych technicznych i dotychczasowego przebiegu.

Zasadniczym faktem, który wyróżnia tego rodzaju transakcję, jest to, że stanowi ona WDT, nawet jeśli została dokonana na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem zarejestrowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych, np. na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

W konsekwencji, przepisy określają nieco odmienne warunki, które muszą być spełnione, aby WDT, której przedmiotem jest nowy środek transportu, została opodatkowana według stawki zero proc.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że w przypadku dostawy dokonanej na rzecz podmiotu, który nie ma statusu podatnika, dostawca może w dalszym ciągu zastosować preferencyjną stawkę opodatkowania, mimo braku na wystawionej przez siebie fakturze właściwego i ważnego dla nabywcy numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrz-wspólnotowych (art. 42 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT).

Po drugie, w przypadku wywozu przez nabywcę nowych środków transportu bez użycia innego środka transportu (przewozowego), zgodnie z art. 42 ust. 5 ustawy o VAT, podatnik powinien posiadać w swojej dokumentacji kopię faktury oraz specyfikację poszczególnych sztuk ładunku (podobnie jak w przypadku standardowej WDT), a także tzw. dokument wywozu (zamiast stosowanego w normalnych sytuacjach dokumentu przewozowego).

[srodtytul]Przydadzą się dokumenty [/srodtytul]

Dokument wywozu jest sformalizowanym dokumentem, którego wzór stanowi formularz VAT-22. Zawiera dane umożliwiające prawidłową identyfikację podatnika dokonującego dostaw i nabywcy oraz nowego środka transportu, w szczególności:

- dane dotyczące podatnika i nabywcy,

- dane pozwalające jednoznacznie zidentyfikować przedmiot dostawy jako nowy środek transportu,

- datę dostawy,

- podpisy podatnika i nabywcy,

- oświadczenie nabywcy o wywozie nowego środka transportu poza terytorium kraju w terminie 14 dni od dnia dostawy,

- pouczenie nabywcy o skutkach niewywiązania się z obowiązku, o którym mowa powyżej.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że dokument wywozu może zostać wystawiony, zanim nowy środek transportu fizycznie opuści terytorium Polski, a więc stanowi podstawę do zastosowania zero proc. stawki podatku, mimo braku wyraźnego dowodu na to, że towar będący przedmiotem dostawy został wywieziony z terytorium kraju i dostarczony do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju, co jest zasadniczo warunkiem koniecznym do preferencyjnego opodatkowania WDT.

W tej sytuacji nabywca oświadcza jedynie, że wywiezie nowy środek transportu poza terytorium kraju w terminie 14 dni od dnia dostawy pod rygorem nałożenia na niego obowiązku zapłaty podatku od dokonanej na jego rzecz dostawy.

Dodatkowo warto zwrócić uwagę na fakt, że w odniesieniu do omawianej sytuacji zastosowanie znajdzie przepis art. 42 ust. 11 ustawy o VAT, który dopuszcza posiłkowanie się innymi dokumentami wskazującymi, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa.

Co jednakże istotne, omawiana regulacja wskazuje na możliwość powołania się na inne dowody, jeśli wymienione uprzednio dokumenty nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju. Jak wspomniałem wcześniej, [b]dokument wywozu nie potwierdza faktycznego wywozu nowego środka transportu poza terytorium kraju – zawiera jedynie zobowiązanie nabywcy do uczynienia tego.[/b]

W świetle tego zestawienie powyższych regulacji budzi niejasności. Podstawowym pytaniem jest, czy w przypadku braku dokumentu wywozowego, ale przy posiadaniu innych dokumentów, z których wynika, że nowy środek transportu został faktycznie dostarczony do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego, podatnik (dostawca) ma prawo do zastosowania zero proc. stawki podatku?

[srodtytul]Fakt wywozu najważniejszy[/srodtytul]

[b]WSA w Łodzi w wyroku z 15 lipca 2010 r. (I SA/Łd 531/10)[/b] nie zgodził się ze stanowiskiem zaprezentowanym uprzednio przez organy skarbowe i uznał, że podatnik, który nie wystawił dokumentu wywozu, nie traci definitywnie możliwości zastosowania zero proc. stawki podatku w odniesieniu do WDT, której przedmiotem był nowy środek transportu.

Konsekwencją braku tego dokumentu w ustawowym terminie jest co prawda konieczność rozliczenia podatku przez podatnika według stawki właściwej dla sprzedaży krajowej, ale także prawo podatnika do skorygowania rozliczeń w terminie późniejszym po uzyskaniu dowodów, z których wynika, że przedmiot dostawy został wywieziony z kraju do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego.

Zdaniem sądu, taka interpretacja omawianych regulacji umożliwia uzależnienie zastosowania preferencyjnej stawki zero proc. związanej z WDT od spełnienia podstawowego wymogu, jakim jest wywiezienie towaru z terytorium kraju do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego.

Sąd wskazał, że spełnienie pozostałych wymogów jest ważne dla unikania oszustw podatkowych, a zatem [b]ścisła i formalna kontrola spełnienia tych wymogów jest ważna i konieczna, ale nie może powodować pozbawienia podatnika możliwości ostatecznego skorzystania z 0 proc. stawki podatku, jeżeli na podstawie innych dokumentów[/b] jest w stanie wykazać, iż doszło do faktycznego wywozu nowego środka transportu z terytorium Polski na terytorium innego kraju członkowskiego.

[ramka][b]Sądy po stronie podatników [/b]

[b]Wyrok WSA w Łodzi[/b] jest kolejnym, w którym sąd administracyjny podkreślił, że zgodnie z zasadą neutralności podatku, jeśli fakt dokonania wywozu towarów jest bezsporny, to niedopełnienie określonych w ustawie o VAT wymogów formalnych nie może prowadzić do utraty prawa do stawki zerowej.

Podobnie uznał w przeszłości [b]NSA, m.in. w wyroku z 5 lutego 2009 r. (I FSK 1882/07)[/b], w którym stwierdził, że zasada neutralności podatkowej wymaga, by zastosowanie 0 proc. stawki w odniesieniu do WDT zostało przyznane w razie spełnienia przesłanek merytorycznych, nawet jeśli podatnik pominął pewne wymogi formalne.[/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym, właścicielem kancelarii doradztwa podatkowego TuboTax[/i]