Michał Krzewiński, z zespołu ds. cła i handlu międzynarodowego PricewaterhouseCoopers

Proszę o wyjaśnienia w sprawie potwierdzania wywozu towarów przy zgłoszeniu w systemie elektronicznym. Wysłaliśmy towar do kontrahenta w Rosji. Był odprawiany w naszym imieniu przez agencję celną na Litwie. Po odprawie celnej otrzymaliśmy od agencji – jako potwierdzenie wywozu towaru poza granice Unii Europejskiej – dokument o nazwie „Deklaracja MRN” (bez pieczęci urzędu celnego). Uznaliśmy, że nie uprawnia nas to do zastosowania zerowej stawki VAT dla transakcji (zgodnie z informacją Ministerstwa Finansów dotyczącą potwierdzenia wywozu towarów poza terytorium UE dla celów podatku od towarów i usług). Kiedy poprosiliśmy ich o przesłanie komunikatu IE-599, otrzymaliśmy odpowiedź, że wprowadzony w agencji celnej nowy system takiego dokumentu nie generuje. Jak w takim wypadku potwierdzić wywóz towaru poza granice UE, aby możliwe było zastosowanie do tej transakcji zerowej stawki VAT?

Jeśli nie można uzyskać informacji w formie elektronicznej, trzeba wystąpić do urzędu celnego o potwierdzenie wywozu w formie papierowej. Ale zacznijmy od początku. Elektroniczny system kontroli eksportu pozwala „bezdokumentowo” zgłosić towar do procedury wywozu. Przedsiębiorca albo jego przedstawiciel (agencja celna) musi mieć aplikację komputerową, która pozwala na zgłoszenie do urzędu celnego w formie elektronicznej, oraz odpowiedni klucz dla zapewnienia bezpieczeństwa transmisji danych. Z pytania wynika, że agencja celna zgłosiła towar w urzędzie celnym na Litwie. Oznacza to, że przesłała odpowiedni komunikat do litewskiego urzędu celnego wywozu. Urząd ten powinien przesłać z powrotem potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia z nadanym numerem ewidencji operacji wywozowej (MRN). Ten dokument otrzymał eksporter. Po kontroli celnej w urzędzie wywozu towar wraz z dokumentem EAD (wywozowy dokument towarzyszący) powinien zostać dostarczony do urzędu wyprowadzenia (graniczny urząd celny). Urząd wyprowadzenia przesyła do urzędu wywozu komunikat potwierdzający dokonanie wywozu towaru poza wspólnotowy obszar celny. Następnie urząd wywozu przekazuje odpowiedni komunikat do eksportera lub jego przedstawiciela. Ten komunikat stanowi podstawę do zastosowania zerowej stawki VAT. Jeżeli eksporter nie może uzyskać od swojego przedstawiciela (agencji celnej) komunikatu potwierdzającego wywóz towaru, powinien wystąpić do litewskiego urzędu celnego o takie potwierdzenie. Jeżeli towar rzeczywiście opuścił obszar celny Wspólnoty, eksporter nie powinien mieć problemów z otrzymaniem komunikatu (powinien mieć też stosowną aplikację, aby ten komunikat „odczytać”).

Chcę wystąpić o wiążącą informację taryfową. Czy urząd celny może zakwestionować stawkę celną, którą zastosowałem, kierując się informacją?

Nie. Wiążąca informacja taryfowa (WIT) – jak sama nazwa wskazuje – wiąże organy celne. I to aż przez sześć lat od daty jej wydania przez organy celne. W Polsce wydaje ją dyrektor Izby Celnej w Warszawie i ma ona charakter decyzji administracyjnej. Jest w niej wskazany kod CN, do którego należy zaklasyfikować dany towar. Organy celne nie mogą później (przez sześć lat) podważyć klasyfikacji i zastosowanej na jej podstawie stawki celnej.

Czy mogę na podstawie wiążącej informacji taryfowej stosować preferencyjną stawkę VAT?

Informacja wskazuje klasyfikację towarową na potrzeby operacji importowych i eksportowych. Ma jednak wpływ na stawkę podatku VAT w imporcie. Aby sprawdzić, czy dany towar objęty jest obniżoną stawką VAT, musimy sięgnąć do rozporządzenia ministra finansów z 22 kwietnia 2004 r. w sprawie wykazu towarów do celów poboru podatku od towarów i usług w imporcie. Znajdziemy tam listę towarów i przyporządkowanych im kodów CN, których import opodatkowany jest 7- albo 3-proc. stawką VAT.

Czy obniżoną stawkę VAT, taką jaką przyjęliśmy w imporcie towarów na podstawie WIT, możemy stosować także w obrocie krajowym?

W imporcie stawkę VAT stosujemy na podstawie kodu CN, natomiast w obrocie krajowym na podstawie klasyfikacji według PKWiU. Aby zatem zastosować dla danego towaru obniżoną stawkę VAT, musimy najpierw „przełożyć” (na podstawie odpowiednich tabel stanowiących załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług) kod CN na kod PKWiU. Dopiero później trzeba sprawdzić, czy dla tego kodu PKWiU możemy przyjąć obniżoną stawkę VAT. Co do zasady, powinna być taka możliwość, jednak zdarzają się przypadki, że jeden kod CN jest powiązany z kilkoma kodami PKWiU, z których jedne są obciążone stawką obniżoną, inne – podstawową. Przykładem może być kod CN 2202 90 10, do którego są klasyfikowane „pozostałe napoje bezalkoholowe”. Towary przyporządkowane do tego kodu CN są obciążone w imporcie stawką 7 proc. Jednocześnie kod ten jest powiązany m.in. z kodem PKWiU 15.98.12-50.10 „napoje owocowe”, które są obciążone stawką 7 proc., a także kodem PKWiU 15.98.12-50.90 „napoje bezalkoholowe pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem zawierających tłuszcz mlekowy”, które są z kolei opodatkowane stawką 22 proc.

Musimy również pamiętać, że WIT jest wiążąca jedynie dla organów administracji celnej. W konsekwencji urzędy skarbowe mogą, w trakcie postępowania podatkowego mającego na celu np. określenie zobowiązania w podatku VAT, podważać klasyfikację stosowaną na podstawie WIT. Jednak zgodnie z art. 194 § 1 i 2 ordynacji podatkowej dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone. Rozstrzygnięcie klasyfikacyjne zawarte w WIT stanowi dowód tego, jak towar powinien być klasyfikowany zgodnie z nomenklaturą scaloną (system CN) ściśle powiązaną z nomenklaturą PKWiU. Zakwestionowanie takiego rozstrzygnięcia, stosownie do art. 194 § 3 ordynacji podatkowej, wymaga od urzędu skarbowego przeprowadzenia przeciwdowodu, który bezspornie podważy jego prawidłowość. Może to być na przykład ekspertyza biegłego albo opinia urzędu statystycznego. Warto podkreślić, że urząd skarbowy może teoretycznie zakwestionować stawkę zastosowaną zarówno przy imporcie, jak i przy późniejszej sprzedaży towaru.