Restauracje i inne firmy, które wspomagają darami lekarzy i hospicja wciąż będą musiały dopłacać VAT do swoich szlachetnych odruchów. Na razie nie będzie rozwiązany problem opisywany ostatnio przez „Rzeczpospolitą" ("Darowizna maseczek bez VAT, ale obiadów – już tak" i "Darmowe posiłki dla służb medycznych a VAT"), związany z koniecznością naliczania VAT od darmowych posiłków dla medyków.

Tak wynika z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na nasze pytanie w tej sprawie. Resort przypomina, że na gruncie dyrektywy VAT każda nieodpłatna dostawa towarów jest opodatkowana. „Wprowadzenie stawki 0 proc na darowizny żywności znacznie wykraczałoby poza ramy prawa UE" – napisało biuro prasowe MF. Zaznaczono jednak, że na bieżąco są działania podejmowane na szczeblu unijnym oraz stanowisko Komisji Europejskiej wobec nadzwyczajnych działań podejmowanych przez kraje UE w związku z COVID-19. „W momencie pojawienia się przestrzeni prawnej do wprowadzenia szczególnych rozwiązań także dla nieodpłatnych dostaw żywności, będzie to ponownie przedmiotem analiz ze strony MF" – zapewnia resort.

Tymczasem Polska Izba Handlu zwraca uwagę, ze problem dotyczy także np. firm, które chcą oddać maseczki, rękawiczki lub naczynia kuchenne do Domów Pomocy Społecznej. To samo ze środkami czystości lub zabawkami, dla domów samotnej matki. albo środkami higieny osobistej kocami i pościelą do hospicjów. – Niestety, te potrzeby te nie znikną z chwilą odwołania pandemii, dlatego potrzebne jest zwolnienie z VAT darowizn wszelkich produktów i bezterminowo – postuluje Maciej Ptaszyński, wiceprezes PIH.

Z zebranych przez Izbę danych z innych krajów UE wynika, że w kilku z nich wprowadzono zerowy VAT na darowizny związane ze zwalczaniem epidemii. I to nie tylko na wyroby medyczne czy maseczki, ale na szeroki zakres produktów, w tym także żywność. Zdecydowały się na to rządy np. Niemiec, Włoch i Wielkiej Brytanii.

Jak to się ma do unijnych standardów VAT? Zdaniem Aleksandry Kalinowskiej, doradcy podatkowego i partnera w kancelarii Andersen Tax& Legal, w sytuacji nadzwyczajnej, jaką jest obecna pandemia, trudno się spodziewać, by ktokolwiek na forum UE kwestionował takie odstępstwa od dyrektyw, które służą bezpośrednio walce z wirusem. Ekspertka sugeruje, by MF rozważyło pójście w ślady tych krajów. – Być może, dla zapobieżenia nadużyciom, należałoby uzależnić stosowanie tej ulgi od prowadzenia ewidencji takich dostaw czy choćby potwierdzania przez e-mail otrzymania wsparcia w naturze. Można też odpowiednio ukształtować katalog beneficjentów takiej pomocy, ale rozszerzyć go poza placówki lecznicze – proponuje Kalinowska. Przypomina ona, że taką dobroczynność okazują często firmy, które same są poszkodowane przez obecną sytuację. – Dlatego nie powinny one być dodatkowo obciążane podatkiem od pożytecznych dla ogółu działań – postuluje ekspertka. Na razie Ministerstwo Finansów planuje, by zerową stawką objąć tylko komputery przekazywane placówkom oświatowym oraz współpracującym z nimi organizacjom. Ma to pomóc w zdalnym nauczaniu, na jakie przeszły szkoły.

Takie rozwiązanie chwali jako trafne Business Centre Club. Jednak, jak czytamy w komunikacie BCC, istotnym mankamentem projektu stosownego rozporządzenia jest tymczasowość tego rozwiązania. „Skoro, jak wskazuje sam minister finansów, możliwość stosowania stawki w wysokości 0 proc. w stosunku do darowizn komputerów przenośnych dla placówek oświatowych jest korzystne dla całego społeczeństwa, kompletnie niezrozumiałe jest jedynie okresowe zastosowanie tej preferencji" – pisze BCC.