W kilku przypadkach szef musi przesunąć urlop etatowca, niezależnie od potrzeb firmy i planu urlopów. Dzieje się tak w razie niemożności rozpoczęcia wypoczynku w ustalonym terminie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy. Najczęściej chodzi o korzystanie z urlopu macierzyńskiego. Inne przykładowo wymienione w kodeksie pracy sytuacje uzasadniające przesunięcie urlopu to:
- czasowa niezdolność do pracy wskutek choroby,
- odosobnienie w związku z chorobą zakaźną,
- powołanie na ćwiczenia wojskowe albo na przeszkolenie wojskowe na czas do 3 miesięcy.
Należy pamiętać, że wskazane w kodeksie pracy przyczyny przesunięcia urlopu nie tworzą katalogu zamkniętego. Obowiązek przesunięcia terminu wypoczynku powstaje na skutek zaistnienia każdej z przyczyn usprawiedliwionej nieobecności w pracy, a te określa rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281 ze zm.). Przyczynami usprawiedliwiającymi nieobecność pracownika w pracy są zdarzenia i okoliczności określone przepisami prawa pracy, które uniemożliwiają mu stawienie się do pracy i jej świadczenie, a także inne przypadki niemożności wykonywania pracy wskazane przez podwładnego i uznane przez pracodawcę za usprawiedliwiające nieobecność w pracy. Każda z takich okoliczności obliguje pracodawcę do przesunięcia urlopu.
Przyczynę usprawiedliwiającą nieobecność w pracy powinien oczywiście przedstawić i udokumentować etatowiec. Wówczas przełożony, nawet bez wniosku pracownika, jest zobligowany przesunąć jego urlop. Warto pamiętać, że w orzecznictwie konsekwentnie przyjmuje się, że pracodawca nie może skutecznie udzielić urlopu wypoczynkowego pracownikowi niezdolnemu do pracy nawet wówczas, gdy wyraził on na to zgodę, a więc udzielenie urlopu wypoczynkowego nie przerywa niezdolności pracownika do pracy (por. np. wyrok SN z 24 lutego 2015 r., II PK 84/14, M.P.Pr. 2015/6/309-312).
Jeśli etatowiec rozpoczął już urlop, obowiązek przesunięcia pozostałej do wykorzystania jego części na inny termin następuje wyłącznie w czterech przypadkach:
1) czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
2) odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
3) powołania na ćwiczenia wojskowe albo na przeszkolenie wojskowe na czas do 3 miesięcy,
4) urlopu macierzyńskiego.
Jakakolwiek inna przyczyna, nawet jeśli usprawiedliwiałaby nieobecność pracownika w pracy, nie obliguje szefa do udzielenia pozostałej części urlopu w późniejszym terminie.
Tylko za zgodą przełożonego
Przesunięcie urlopu może nastąpić także na wniosek etatowca. Powinien go umotywować ważnymi przyczynami. Nie zostały one jednak określone nawet przykładowo w kodeksie pracy. Mogą to być wszelkiego typu przyczyny natury osobistej, rodzinnej, zdrowotnej – dotyczące tak pracownika, jak i członków jego rodziny. Wniosek o przesunięcie urlopu można zatem motywować np. chorobą członka rodziny, odwołaniem przez organizatora wykupionej przez pracownika imprezy turystycznej czy przesunięciem urlopu współmałżonkowi. Zatrudniony może się domagać przesunięcia nie tylko całego urlopu, ale również jego części. Prośba etatowca o przesunięcie urlopu nie jest jednak wiążąca dla szefa, więc w przypadku odmowy musi on podporządkować się jego decyzji.
