Rz: 1 marca wchodzi w życie ustawa o Krajowej Administracji Skarbowej. Czy oznacza to zmiany dla przedsiębiorców?

Tomasz Rolewicz: Tak, bardzo duże. Zgodnie z nowymi przepisami za przeprowadzanie kontroli odpowiadać będą naczelnicy 16 urzędów celno-skarbowych. Ustawa o KAS kończy też z podziałem terytorialnym. Każdy z 16 naczelników urzędów celno-skarbowych będzie mógł działać na terenie całego kraju. Możliwe jest więc, że do firmy mającej siedzibę w Warszawie zapukają kontrolerzy np. z Wrocławia. Natomiast świadkowie nie będą musieli jeździć daleko na przesłuchanie. Ma się ono odbywać w województwie, w którym mieszkają.

Czy kontrole będą prowadzone na terenie firmy?

Nowe przepisy dają urzędnikom dużą swobodę w tym zakresie. Miejscem prowadzenia kontroli może być urząd celno-skarbowy, siedziba podatnika, miejsce prowadzenia ksiąg, czyli np. biuro rachunkowe. Jednak ustawa wskazuje, że może to być także „inne miejsce".

Jakie uprawnienia będą mieli kontrolerzy?

Bardzo szerokie. Przedsiębiorca musi umożliwić im dostęp do akt, ksiąg i dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, w tym także poufnych. Będą też mogli legitymować i ustalać tożsamość np. pracowników firmy, jeżeli uznają to za niezbędne. Zyskają prawo wstępu, przebywania i poruszania się na terenie kontrolowanego. Będą też mieli prawo przeszukiwania lokali, w tym mieszkania przedsiębiorcy. Mogą zażądać również udostępnienia towarów, środków przewozowych (np. firmowy samochód), środków łączności oraz urządzeń technicznych.

Co istotne, przedsiębiorca będzie musiał udostępnić dokumenty także za inny okres, niż objęty kontrolą. Przykładowo, mimo iż kontrola będzie dotyczyć rozliczenia za 2013 r., to urzędnicy będą mogli zażądać danych również za rok 2014, 2015 czy 2016.

Czy przedsiębiorca będzie informowany wcześniej o kontroli?

Nie. To kolejna istotna zmiana. Będzie to dla niego zaskoczeniem. Przypomnijmy, że dotychczas urząd zawiadamia zamiarze wszczęcia kontroli z siedmiodniowym wyprzedzeniem. Po 1 marca przedsiębiorcy dowiedzą się o kontroli dopiero w chwili, gdy urzędnik wręczy im upoważnienie do jej przeprowadzenia. Nie będą więc mieli czasu na przygotowanie ani na zweryfikowanie dotychczasowych rozliczeń i złożenie ewentualnej korekty przed dniem rozpoczęcia kontroli. Należy więc ocenić tę zmianę jako niekorzystną.

Kiedy będzie można złożyć korektę?

Przedsiębiorca będzie mógł skorygować deklarację w ter- minie 14 dni od doręczenia upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Te przepisy będą korzystne dla podatników, gdyż dotychczas składa- nie korekt było zawieszone na czas kontroli. Mogą też doko- nać korekty w terminie 14 dni od otrzymania wyniku kontroli.

Przyjmijmy, że podatnik otrzyma wynik kontroli, w którym fiskus wykaże jego błędy. Co powinien wówczas zrobić?

Podatnik nie będzie mógł złożyć wyjaśnień ani zastrzeżeń do takiego wyniku. Jeśli zaś nie złoży korekty w ciągu 14 dni i nie usunie w ten sposób nieprawidłowości, to kontrola celno-skarbowa może przekształcić się w postępowanie podatkowe. Od decyzji naczelnika urzędu celno-skarbowego kończącej postępowanie podatkowego przysługiwać będzie odwołanie do tego samego organu – naczelnika urzędu celno-skarbowego.

—rozm. Monika Pogroszewska