UOKiK na bieżąco monitoruje rynek usług pogrzebowych. Efektem tych działań są dobrowolne zaniechania praktyk ograniczających konkurencję, bez konieczności prowadzenia długotrwałych postępowań.
Według Urzędu, jedną z najczęstszych nieprawidłowości jest nadużywanie pozycji rynkowej przez zarządców cmentarzy, którzy nie dopuszczają do prowadzenia działalności przez inne podmioty lub utrudniają konkurentom dostęp do miejsc pochówku. Innym niedozwolonym działaniem jest faworyzowanie niektórych przedsiębiorców pogrzebowych, np. poprzez udzielanie im wyłączności na kopanie grobów.
Woj. pomorskie
Przykładem są działania UOKiK wobec sześciu parafii z woj. pomorskiego. Dotyczą one m.in.:
- parafii rzymsko-katolickiej pw. Św. Urszuli Ledóchowskiej w Wieszynie (cmentarze w Wieszynie i Głobinie),
- parafii rzymsko-katolickiej pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Kobylnicy (cmentarze w Kobylnicy i Sierakowie),
- parafii rzymsko-katolickiej pw. Św. Stanisława B.M. w Dobieszewie (cmentarz w Dobieszewie),
- parafii rzymsko-katolickiej pw. Matki Boskiej M.B. Częstochowskiej w Duninowie (cmentarze w Duninowie i Zaleskich),
- parafii rzymsko-katolickiej pw. Św. Jana Chrzciciela w Dębnicy Kaszubskiej (cmentarze w Dębnicy Kaszubskiej i Podwilczynie),
- parafii rzymsko-katolickiej pw. Niepokalanego Poczęcia N.M.P. w Kwakowie (cmentarze w Kwakowie, Luboniu i Kuleszowie).
Urząd ustalił, że zawarły one umowy z jednym z przedsiębiorców pogrzebowych tj. Przedsiębiorstwem Usługowym Kalla w Słupsku, na mocy których świadczył on niemal wszystkie usługi i ceremonie pogrzebowe na terenie cmentarzy w tych parafiach.
Wszystkie parafie dostosowały się do zaleceń Urzędu i zmieniły zakwestionowane postanowienia w umowach. Dzięki temu na terenie cmentarzy parafialnych mogą świadczyć usługi wszystkie zainteresowane tym podmioty.
Woj. kujawsko-pomorskie i warmińsko-mazurskie
Podobne działania UOKiK podjął również wobec zarządców cmentarzy w woj. kujawsko-pomorskim i warmińsko-mazurskim.
Parafia rzymsko-katolicka p.w. św. Marcina w Palędziu Kościelnym przyznała jednemu z przedsiębiorców pogrzebowych wyłączne prawo do wykonywania usług związanych z kopaniem grobów. Z kolei gmina Banie Mazurskie takie prawo przyznała wyłącznie sobie, a opłaty za te czynności ujęte zostały w uchwale Rady Gminy.
Oba podmioty nie stosują już zakwestionowanych praktyk
Woj. śląskie
Urząd prowadził również postępowanie wyjaśniające dotyczące cmentarza w Rybniku, którego właścicielem jest miejscowa gmina.
Administrator cmentarza – spółka Kuzal, pobierała od innych przedsiębiorców opłatę za wjazd na cmentarz w przypadku świadczenia usług pogrzebowych lub kamieniarskich, podczas gdy sama takiej opłaty nie ponosiła.
Po interwencji UOKiK warunki świadczenia usług są obecnie takie same dla wszystkich podmiotów.
Od 2000 r. UOKiK wydał ponad 100 decyzji. Obecnie prowadzi 9 postępowań.
Za stosowanie praktyk ograniczających konkurencję grozi kara finansowa w wysokości do 10 proc. ubiegłorocznego obrotu przedsiębiorcy.
Jednak jak podkreśla Piotr Adamczewski, dyrektor Delegatury UOKiK w Bydgoszczy, nie każda interwencja Urzędu musi się kończyć sankcją pieniężną. UOKiK wysyła wezwania do zarządców cmentarzy do zaprzestania działań ograniczających konkurencję. W większości przypadków przedsiębiorcy dobrowolnie zmieniają praktykę, dzięki czemu możliwe jest szybkie wyeliminowanie praktyk godzących w interesy osób zlecających pochówek oraz konkurencję pomiędzy przedsiębiorcami pogrzebowymi.
