Kara za nielegalne zajmowanie chodnika przez ogródek piwny

O tym, że terminów trzeba pilnować, przekonał się przedsiębiorca, który prowadził działalność gastronomiczną. Dostał on zezwolenie na zajęcie pasa drogowego pod ogródek piwny na okres od ?1 czerwca 2013 r. do 31 sierpnia 2013 r.

Po upływie tego okresu burmistrz miasta przeprowadził kontrolę i okazało się, że pas był zajęty również po tej dacie. Ogródek zlikwidowano dopiero 17 września 2013 r. Przedsiębiorca dostał decyzję ?o karze pieniężnej w wysokości 33,6 tys. zł.

Jest przepis, jest sankcja

Jego zdaniem kara była bezprawna. Dlatego odwołał się do samorządowego kolegium odwoławczego. Kolegium przyznało jednak rację burmistrzowi. Według SKO, pas drogowy był zajęty, pomimo upływu terminu określonego w zezwoleniu. Dlatego też burmistrz nie miał wyjścia i musiał nałożyć karę na podstawie art. 40 ust. 12 pkt 2 ustawy z 12 marca 1985 r. o drogach publicznych.

Zdaniem SKO nie ma obowiązku informowania osób zajmujących pas drogowy o przekroczeniu terminu zajęcia określonego w zezwoleniu. Na przedsiębiorcy ciążył obowiązek usunięcia obiektu najpóźniej do 31 sierpnia 2013 r., a zainteresowany obowiązku tego nie wykonał oraz nie złożył w odpowiednim czasie wniosku o nowe zezwolenie.

Niechlujne postępowanie

Przedsiębiorca wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ?w Gdańsku. Według niego doszło do naruszenia art. 40 ust. 12 pkt 2 ustawy ?o drogach publicznych.

Urzędnicy nie poinformowali go ?o przekroczeniu okresu zajmowania pasa drogowego na podstawie wcześniej wydanej decyzji. Jedynie ograniczyli się celowo do dokumentowania kolejnych dni przekroczenia terminu.Było to celowe. Chodziło im tylko o to, aby zapłacił wysoką opłatę karną.

Ponadto postępowanie w jego sprawie zostało zakończone oficjalnie 20 września 2013 r., ale tak naprawdę toczyło się ono już wcześniej, tj. od 2 do 17 września ?2013 r. i nie zagwarantowano mu w nim czynnego udziału.

Przedsiębiorca zaznaczył, że ogródek usunąłby natychmiast, gdyby został poinformowany o naruszeniu prawa, jakiego się dopuścił.

Na poparcie swoich argumentów zacytował wyroki sądów administracyjnych uchylających decyzje o karze za zajmowanie pasa drogowego z uwagi na naruszenie zasady zaufania obywateli do organów administracji. Wśród nich był wyrok WSA w Gdańsku z 21 marca 2013 r.  ?(III SA/Gd 32/13).

Były braki

WSA przyznał rację przedsiębiorcy. Według niego z akt sprawy wynika, że przeprowadzając kontrolę 2 września 2013 r., burmistrz miał pełną świadomość wygaśnięcia terminu udzielonego zezwolenia. Pomimo to działał na szkodę obywatela. Nie zawiadomił bowiem strony o planowanych czynnościach kontrolnych, co narusza zasadę zaufania obywateli do państwa oraz art. 28 i 61 § 1 i 4 kodeksu postępowania administracyjnego.

Zdaniem sądu wymierzenie kary za zajęcie pasa drogowego z przekroczeniem terminu określonego w zezwoleniu zarządcy drogi wymaga więc ustalenia, do kiedy wnioskodawcy przysługiwało prawo zajmowania pasa drogowego.

W przedstawionych sądowi aktach sprawy znajdują się dwie decyzje burmistrza ustalające okres i warunki zajmowania pasa drogowego pod ogródek piwny, tj. z 18 lipca 2013 r., w którym wnioskodawca prosi o zezwolenie na postawienie ogródka piwnego i druga z 20 sierpnia 2013 r. przenosząca zezwolenie na firmę, która wniosła skargę do WSA.

Treść obu tych zezwoleń budzi uzasadnione wątpliwości sądu. Przedsiębiorca we wniosku z 3 kwietnia 2013 r. wnosił o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego przez 120 dni, a w uzasadnieniu do decyzji burmistrza z 18 lipca 2013 r. podano, że „uwzględnia ona w całości żądanie strony, zatem nie wymaga uzasadnienia".

Natomiast decyzja z 20 sierpnia 2013 r. mówi, że zmienia decyzję własną z 20 sierpnia 2013 r., lecz takiej decyzji w aktach brak.

Sąd nabrał więc wątpliwości, dlaczego wniosek przedsiębiorcy pochodzący ?z 3 kwietnia 2013 r. załatwiony został decyzją wydaną dopiero 18 lipca ?2013 r. i opiewał na wydanie zezwolenia od 1 czerwca 2013 r., czyli – wstecz i dlaczego burmistrz aprobujący zajęcie pasa drogowego bez wiążącej decyzji od ?1 czerwca 2013 r. do 18 lipca 2013 r. ?(z przyczyn leżących po stronie organu) nie stosował równej miary i we wrześniu 2013 r., gdy stwierdził przekroczenie terminu zezwolenia, również wstecz nie udzielił zezwolenia firmie.

Decyzja musi być jasna?i dokładna

Sąd podkreślił, że zgodna z prawem decyzja administracyjna musi być jasna, dokładna, zrozumiała dla jej adresatów, a jej treści nie można się domyślać bądź przypuszczać, że w istocie jest inna, niż wynika z dokumentu.

WSA zgodził się z zarzutami skargi, że ukaranie obywatela karą administracyjną powinno nastąpić po prawidłowym wszczęciu i przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, w toku którego, jak nakazuje art. 7, 8, 9 i 10 k.p.a., organy zobligowane są respektować słuszny interes obywateli, udzielać im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek, budzić ich zaufanie do władzy publicznej i zapewniać czynny udział w każdym jego stadium.

Nie trzeba przypominać

Sąd zgodził się z poglądem wyrażonym w uzasadnieniu do decyzji organu odwoławczego, że burmistrz miasta nie musi przypominać czasowym użytkownikom pasa drogowego o upływie terminu, na jaki uzyskali zezwolenie na jego zajęcie.

Nie mniej jednak w tej sprawie – stwierdził sąd – zachodzą wątpliwości co do określenia końcowego terminu zajęcia pasa drogowego przez firmę na umieszczenie ogródka piwnego. Wyjaśnienie tej kwestii ma zasadnicze znaczenie dla wymierzenia i obliczenia kary za przekroczenie terminu określonego w zezwoleniu. Sąd uznał więc, że okoliczności faktyczne sprawy nie zostały wyjaśnione w stopniu pozwalającym na prawidłowe jej rozstrzygnięcie i uchylił zaskarżoną decyzję.

podstawa prawna: art. 40  ustawy o drogach publicznych z  21 marca 1985 r. (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 260 ze zm.)

wyrok: wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 24 kwietnia 2014 r. (III SA/Gd 175/14)

WNIOSEK

Decyzja musi być jasna, dokładna, zrozumiała dla jej adresatów, a jej treści nie można się domyślać bądź przypuszczać, że jest inna, niż  z niej wynika.

Kiedy można zająć

- ?zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga  zezwolenia zarządcy drogi; wydaje się je w formie decyzji administracyjnej,

- ?opłata za zajęcie pasa drogowego to iloczyn liczby metrów kwadratowych zajętej powierzchni pasa drogowego, stawki opłaty za zajęcie 1 mkw. pasa drogowego i liczby dni zajmowania pasa drogowego; przy czym zajęcie pasa drogowego przez okres krótszy niż 24 godziny jest traktowane jak zajęcie pasa drogowego przez 1 dzień,

- ?organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego w drodze uchwały ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 mkw. pasa drogowego (z pewnymi zastrzeżeniami),

- ?za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi lub powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi wymierza się w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty.