Uprawnienie to dotyczy także nowych przedsiębiorców, którzy zdecydowali, że od początku chcą rozliczać VAT (lub nie mogli skorzystać ze zwolnienia podmiotowego ze względu na przedmiot swojej działalności).

Trzeba jednak pamiętać, że przepisy przewidują pewne ograniczenia w odliczaniu VAT. Dotyczą one m.in. wydatków związanych z nabyciem samochodów osobowych i paliwa do nich.

Od 1 stycznia 2011 r. do końca 2012 r. regulacje dotyczące odliczania VAT związanego z nabyciem samochodów osobowych, pojazdów samochodowych oraz paliw reguluje art. 3 i 4 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o transporcie drogowym (DzU nr 247, poz. 1652 ze zm.; dalej nowelizacja).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 nowelizacji od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r., w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT stanowi 60 proc.:

- kwoty podatku określonej w fakturze lub

- kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub

- kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca

– nie więcej jednak niż 6000 zł.

Ograniczenia te nie dotyczą pojazdów wskazanych w art. 3 ust. 2 nowelizacji. Przede wszystkim są tam wymienione pojazdy samochodowe, które nie są uznawane za samochody osobowe dla celów podatku dochodowego (patrz ramka na str. 7).

Ograniczeń w odliczaniu VAT nie stosuje się także do pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej dziesięciu osób łącznie z kierowcą – jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie. Ponadto prawo do obniżenia VAT należnego o naliczony przysługuje w pełni, gdy przedmiotem działalności podatnika jest:

- odprzedaż samochodów (pojazdów) lub

- oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

Z art. 3 ust. 3 nowelizacji wynika obowiązek poddania samochodu dodatkowemu badaniu technicznemu. Musi go dokonać okręgowa stacja kontroli pojazdów. Zasady są takie same jak w przepisach o podatku dochodowym i dotyczą tych samych samochodów.

Ograniczenia w odliczaniu VAT dotyczą także usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe, o których mowa w art. 3 ust. 1 nowelizacji, na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze. W takiej sytuacji również kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6000 zł.

Zgodnie art. 4 nowelizacji od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r., obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 3 ust. 1.

Przepisy nie zawierają natomiast ograniczeń dotyczących możliwości odliczania VAT z faktur za naprawy, przeglądy, mycie, zakup płynu do spryskiwaczy itp. Obowiązują więc zasady ogólne.

Obecnie firmy odliczają VAT od samochodów na podstawie przepisów przejściowych. Początkowo tak miało być tylko do końca roku. Jeśli ustawa o VAT nie zostałaby znowelizowana, to od 1 stycznia 2013 r. zasady te zmieniłyby się na korzyść podatników.

Zaczęłyby wtedy obowiązywać art. 86a i 88a ustawy o VAT. Znoszą one ograniczenia w odliczaniu VAT w stosunku do wszystkich pojazdów, do których nie miały one zastosowania w jakimkolwiek momencie od 30 kwietnia 2004 r. do dziś (a więc m.in. samochodów z kratką).

Wszystko wskazuje jednak na to, że obowiązywanie obecnych zasad zostanie przedłużone na 2013 r. Ministerstwo Finansów przygotowało już bowiem odpowiedni projekt ustawy.

Podstawa prawna:

- Ustawa z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz o transporcie drogowym (DzU nr 247, poz. 1652 ze zm).

 

—Konrad Piłat doradcą podatkowym w kancelarii KNDP