[b]W październiku 2006 r. rozpoczęłam studia licencjackie w trybie zaocznym i równocześnie podjęłam pracę (pracodawca dofinansował studia, a ja podpisałam umowę, że będę pracowała w firmie przez określony czas). Od października 2009 r. podjęłam kolejne studia – uzupełniające magisterskie zaoczne.

Otrzymałam od pracodawcy dofinansowanie (75 proc. czesnego wraz z kolejną spisaną umową z obowiązkiem odpracowania trzech lat po ukończeniu studiów). Czy obowiązują mnie zasady podnoszenia kwalifikacji zawodowych sprzed zmiany przepisów?

Czy przysługuje mi urlop szkoleniowy, którego nie wykorzystałam na studiach licencjackich? W obecnej umowie znajduje się zapis, że nie mogę wnioskować o urlop szkoleniowy. Czy jest to zgodne z prawem?[/b]

W tym przypadku istotne będą przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link], zwłaszcza art. 17 oraz 103, a także wydane na podstawie art. 103 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=27C70500D33A77150904E91D23406324?id=72344]rozporządzenie z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia dorosłych (DzU nr 103, poz. 472 ze zm.)[/link].

Przy czym na mocy [b]orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 31 marca 2009 r. w sprawie K 28/08[/b] art. 103 k.p. oraz wydane na jego podstawie rozporządzenie utraciły moc 11 kwietnia 2010 r.

Konieczność powołania się na wskazane przepisy, mimo utraty przez nie mocy obowiązującej, wynika z treści art. 3 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=262701904B015CB979F5CEA6112ED2D1?id=357309]ustawy z 20 maja 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU nr 105, poz. 655)[/link].

Ustawa zmieniająca, dostosowując przepisy kodeksu dotyczące podnoszenia kwalifikacji pracowników do treści orzeczenia TK, postanawia bowiem, że: „Do pracowników, którzy rozpoczęli podnoszenie kwalifikacji zawodowych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy regulujące zasady i warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez pracowników, obowiązujące przed dniem 11 kwietnia 2010 r.”.

Ponieważ czytelniczka rozpoczęła magisterskie studia uzupełniające w 2009 r., podlega dawnym zasadom. Trzeba zatem omówić treść przepisów obowiązujących przed 11 kwietnia 2010 r.

Wspomniany już art. 17 k.p. w sposób niezwykle lakoniczny nakłada na pracodawców obowiązek ułatwiania pracownikom podnoszenia kwalifikacji.

Sprecyzowanie obowiązków pracodawcy w tym zakresie następowało w rozporządzeniu wydanym na podstawie wspomnianego art. 103. Rozporządzenie to wprowadzało rozróżnienie obowiązków pracodawcy w zależności od tego, czy pracownik podejmował kształcenie na skutek skierowania pracodawcy czy też z własnej woli, wyraźnie przy tym uprzywilejowując pracowników skierowanych.

Ci ostatni nabywali bowiem bezwzględne prawo do urlopów szkoleniowych w wymiarze wskazanym w § 7 rozporządzenia. Jednocześnie w przypadku pracowników podejmujących naukę z własnej inicjatywy takich uprawnień nie przewidziano. § 6 rozporządzenia stanowił jedynie o możliwości udzielenia takiemu pracownikowi urlopu bezpłatnego, a także dofinansowania nauki, nie nakładając na pracodawcę żadnych obowiązków w tej kwestii.

A zatem czytelniczka w toku studiów licencjackich nie nabyła prawa do urlopu szkoleniowego. Nie może zatem też odzyskać urlopu niewykorzystanego, skoro nie przysługiwało jej do niego prawo.

Również w związku z podjętymi studiami magisterskimi uzupełniającymi czytelniczce nie przysługuje urlop szkoleniowy, bo rozpoczęła je przed 11 kwietnia 2010 r. Pracodawca, zawierając umowę o dofinansowaniu, miał prawo wprowadzić zapis o zrzeczeniu się prawa do urlopu szkoleniowego. Innym problemem jest skuteczność takiego zapisu – wydaje się, że należy go traktować jako nieistniejący.

Dla czytelniczki jednak istotne jest, że zgodnie z dotyczącymi jej osoby przepisami ma ona prawo ubiegania się u pracodawcy o udzielenie urlopu bezpłatnego – jest to uprawnienie bezwzględne, gwarantowane treścią § 5 rozporządzenia.

Niestety, udzielenie tego urlopu zależeć będzie wyłącznie od dobrej woli pracodawcy.

Warto podkreślić, że do osób, które rozpoczęły dokształcanie po 16 lipca 2010 r. (data wejścia w życie ustawy zmieniającej), poczynione tu uwagi nie będą miały zastosowania.

Ustawa wprowadziła bowiem do kodeksu pracy przepisy art. 103[sup]1[/sup] – 103[sup]6[/sup], w których gwarantowane jest prawo pracownika do urlopów szkoleniowych niezależnie od tego, z czyjej inicjatywy (pracownika czy pracodawcy) naukę podjęto.

[i] Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Mamiński & Wspólnicy sp.k.[/i]