Nie ma jednolitych ustawowych definicji wszystkich tych terminów. Brakuje m.in. definicji koncesji, choć [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=345827]ustawa o swobodzie działalności gospodarczej (DzU z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.)[/link] określa, co to jest organ koncesyjny. Chodzi o wydającego (także zmieniającego i cofającego koncesję).

Samą koncesję można określić jako regulację działalności w branżach mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny (choć definicje te dałoby się też dopasować do niektórych innych form działalności regulowanej). Jest to też, przynajmniej z założenia, najostrzejsza forma reglamentacji.

[srodtytul]Siedem dziedzin[/srodtytul]

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej wymienia, w jakich wypadkach niezbędne jest uzyskanie koncesji. Z wystąpieniem do odpowiedniego organu muszą się liczyć wszyscy, którzy zamierzają się zająć:

- poszukiwaniem lub rozpoznawaniem złóż kopalin, ich wydobywaniem, bezzbiornikowym magazynowaniem substancji oraz składowaniem odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych,

- wytwarzaniem i obrotem materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym,

- wytwarzaniem, przetwarzaniem, magazynowaniem, przesyłaniem, dystrybucją i obrotem paliwami i energią,

- ochroną osób i mienia,

- rozpowszechnianiem programów radiowych i telewizyjnych,

- przewozami lotniczymi,

- prowadzeniem kasyn gry.

Więcej rodzajów koncesji w Polsce nie ma – każda bowiem tego rodzaju działalność musi być wymieniona w ustawie. Gdy przed rokiem zmieniano [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=92B14632E8BEA423A0CFE6C36B1C8FC6?id=332794]ustawę o grach hazardowych (DzU z 2009 r. nr 201, poz. 1540)[/link] i uznano, że na prowadzenie kasyna gry niezbędna jest koncesja, to dodano również takie obiekty do listy koncesji wykazanych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Nie znaczy to jednak, że z tej ustawy przedsiębiorca dowie się o warunkach, jakie musi spełnić, by zacząć zarabiać w jeden z wymienionych sposobów. Na ogół przed zdobyciem koncesji trzeba przejść skomplikowaną procedurę, która jest opisana w branżowej ustawie, np. prawie energetycznym, prawie geologicznym i górniczym czy ustawie o ochronie osób i mienia.

[b]Przepisy o swobodzie działalności gospodarczej tylko ogólnikowo określają, co powinno się znaleźć we wniosku. Nie ustalają też, co powinna zawierać decyzja o udzieleniu koncesji ani zasad jej reglamentowania czy warunków wykonywania – jest to zawarte w przepisach branżowych.[/b]

Ograniczony jest też czas, na który taka decyzja jest wydawana. Generalnie jest to nie mniej niż pięć (chyba że przedsiębiorca chce na krócej) i nie więcej niż 50 lat.

[srodtytul]Długa lista regulowanych fachów[/srodtytul]

W ustawie o swobodzie jest natomiast definicja działalności regulowanej. Chodzi o taką, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych w przepisach. Natomiast regulacja ta nie wymienia, kto konkretnie tym przepisom podlega. Trzeba szukać w przepisach branżowych, co dla początkującego przedsiębiorcy stanowi większy problem niż brak definicji koncesji.

Wśród działalności regulowanych znajdziemy przechowywanie dokumentów pracowniczych, kilka rodzajów działalności szkoleniowej, praktyki lekarskie i pielęgniarskie, organizowanie imprez turystycznych, wyścigów konnych, usługi detektywistyczne, produkcję alkoholu i wyrobów winiarskich, prowadzenie kantorów, obrót materiałem siewnym i środkami ochrony roślin.

Także agencje zatrudnienia czy produkcję i magazynowanie biokomponentów (dodawanych do paliw). Wykonywanie tych rodzajów działalności podlega wpisowi do rejestru. Wpis jest możliwy, jeżeli przedsiębiorca spełnia szczegółowe warunki określone w przepisach branżowych. Firma dostaje z urzędu zaświadczenie o wpisie.

Nie ma jednego centralnego rejestru działalności regulowanej. W każdej branży działa odrębny, do którego prowadzący określoną działalność musi się wpisać. Nie zawsze prowadzi go minister. Często są to agencje rządowe lub izby zawodowe, niekiedy marszałek województwa albo szef odpowiedniej inspekcji.

[srodtytul]Zgoda i zezwolenie[/srodtytul]

Ustawa o swobodzie może natomiast posłużyć za przewodnik dla tych firm, które zamierzają się zająć biznesem w branży wymagającej zezwolenia czy licencji. Wymienia bowiem w art. 75 wszystkie ustawy, w których znajdują się przepisy dotyczące obowiązkowych zezwoleń i licencji.

Obostrzenia wynikają w tym wypadku zazwyczaj z konieczności dostosowania się do przepisów unijnych i są niekiedy bardzo uciążliwe dla tych, którzy muszą je uzyskać.

Wśród w ten sposób regulowanych rodzajów działalności są m.in.: prowadzenie składów podatkowych, hurtowa i detaliczna sprzedaż alkoholu, niektórych gier, działalność w specjalnych strefach ekonomicznych, odbieranie odpadów komunalnych i nieczystości z szamb, prowadzenie schronisk dla zwierząt, uprawa maku i konopi włóknistych, produkcja tablic rejestracyjnych, prowadzenie giełdy, działalności maklerskiej, utworzenie funduszy lub towarzystw emerytalnych, założenie banku, giełdy towarowej, zbieranie, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów, zbiorowe zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków, wprowadzanie produktów genetycznie zmodyfikowanych, wielu rodzajów działalności wynikającej z prawa farmaceutycznego, w tym prowadzenie aptek.

Z ustawy o transporcie drogowym wynika konieczność uzyskiwania licencji na przewozy osób (również taksówkami) i rzeczy, a także zezwolenia na publiczny przewóz osób i tzw. przewozy wahadłowe.

Zezwoleń wymaga też prowadzenie warsztatów tachografów cyfrowych znajdujących się obowiązkowo w części tych pojazdów. Licencjonowane są przewozy osób lub rzeczy kolejami. Z kolei niektóre rodzaje działalności finansowej wymagają zgody prezesa NBP lub Komisji Nadzoru Finansowego.

[ramka][b]Ile przedsiębiorcę będzie to kosztowało[/b]

Wydanie koncesji, zezwolenia czy wpis do rejestru wiążą się z obowiązkiem uiszczenia odpowiednich opłat. Ile dokładnie trzeba zapłacić, zależy od rodzaju koncesji czy licencji. Niekiedy kwoty są określone w ustawie o opłacie skarbowej, czasami zaś w przepisach szczegółowych.

Przykładowo przy koncesji na obrót z zagranicą paliwami i energią opłata skarbowa wynosi 4244 zł. Opłata lotnicza za wydanie koncesji na przewozy osób wynosi, w zależności od jej rodzaju, od 2 tys. do 6 tys. zł.

Jeżeli koncesja jest wydawana w przetargu, wygrywa zazwyczaj ten, kto zapłaci więcej.

Przy działalności regulowanej mamy do czynienia z opłatą za wpis do rejestru. Kwestie te reguluje ustawa o opłacie skarbowej. Najdrożej kosztuje rejestracja wyrobu lub oczyszczania alkoholi w większych ilościach – 11 610 zł. Przy rejestracji działalności kantorowej opłata wynosi 1087 zł, a obrotu materiałem siewnym – 288 zł. Za większość pozostałych wpisów trzeba zapłacić 616 zł.

Zgody i zezwolenia wydawane na podstawie przepisów o organizmach genetycznie zmodyfikowanych kosztują 3466 zł. Licencja na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego rzeczy kosztuje 4 tys. zł plus po 440 zł za wypis z niej do każdego auta.

Pierwsza roczna opłata przy zezwoleniu na sprzedaż napojów zawierających do 4,5 proc. alkoholu oraz piwa wynosi 525 zł.[/ramka]