Zainteresowany założeniem agencji zatrudnienia musi uzyskać wpis do rejestru prowadzonego przez marszałka województwa lub wojewódzki urząd pracy (od 1 listopada 2005 r. prowadzenie agencji jest działalnością regulowaną). Tylko w tej formie można bowiem prowadzić działalność gospodarczą w zakresie: pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego i pracy tymczasowej. Agencja może świadczyć usługi jednego lub kilku rodzajów.

Zajmować się tymi usługami rynku pracy mogą (po uzyskaniu wpisu) nie tylko przedsiębiorcy, ale i jednostki samorządu terytorialnego, szkoły wyższe, stowarzyszenia, fundacje i inne organizacje. Wyjątek dotyczy pracy tymczasowej zarezerwowanej wyłącznie dla przedsiębiorców. Nie muszą się rejestrować ochotnicze hufce pracy, centra integracji społecznej, organy wojskowe.

[b]Wpisywać się do rejestru (od 1 lutego br.) nie muszą też przedsiębiorcy zagraniczni uprawnieni do prowadzenia pośrednictwa, doradztwa itd. na obszarze Unii Europejskiej.[/b] Dotychczas nie musieli się rejestrować tylko ci, którzy świadczyli w Polsce usługi krócej niż trzy miesiące w roku. Mogą zacząć w Polsce działalność, nie uzyskując na to zezwoleń. Przedsiębiorca zagraniczny ma jednak obowiązek zawiadomić marszałka województwa, w którym będzie świadczyć swe usługi. W zawiadomieniu wskaże tylko swoje dane, z jakiego państwa pochodzi oraz przybliżone miejsce i termin wykonywania usług na terytorium Polski. Może to także uczynić drogą elektroniczną. Polskim firmom może w związku z tym przybyć konkurencji.

[srodtytul]Bez dłużników[/srodtytul]

Zanim zainteresowany złoży wniosek o rejestrację, powinien przeanalizować, czy spełnia wszystkie warunki, które wymienia ustawa. Nie może zatem:

- mieć zaległości podatkowych i z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

- być karanym za prowadzenie agencji bez wpisu bądź pobieranie opłat za pośrednictwo pracy,

- być w likwidacji lub upadłości.

[srodtytul]Lokal i kadra[/srodtytul]

Spełnienie formalnych wymagań to nie wszystko. Trzeba też zadbać o odpowiednie miejsce i fachową obsługę przyszłych klientów.

Agencja zatrudnienia powinna posiadać:

- lokal przeznaczony na biuro, który zapewnia poufność prowadzonych rozmów,

- wyposażenie techniczne umożliwiające prowadzenie działalności (ustawa nie precyzuje, o jakie dokładnie chodzi).

Musi także zadbać o odpowiedni personel.[b] Poradnictwem zawodowym albo doradztwem personalnym mogą się zajmować wyłącznie osoby z wyższym wykształceniem,[/b] których program nauki obejmował przygotowanie do poradnictwa zawodowego albo doradztwa personalnego lub które posiadają co najmniej roczne doświadczenie zawodowe w pracy na stanowisku doradcy zawodowego lub personalnego (w publicznych służbach zatrudnienia lub agencjach). Niższe wymagania stawia się zatrudnionym przy pośrednictwie pracy lub pracy tymczasowej – wystarczy średnie wykształcenie.

[srodtytul]Z wnioskiem do marszałka[/srodtytul]

Jeśli zainteresowany jest w stanie sprostać wspomnianym wymaganiom, może składać pisemny wniosek o rejestrację do marszałka województwa, właściwego ze względu na siedzibę ubiegającego się o wpis.

Odpowiedni wzór zawiera rozporządzenie obowiązujące od 10 lutego br.

We wniosku o wpis należy określić:

- dane podmiotu zamierzającego prowadzić agencję,

- adresy: siedziby, poczty elektronicznej i pod którymi będzie prowadzona działalność,

- formę prawną prowadzonej działalności,

- NIP i numer w rejestrze sądowym (KRS) lub ewidencji.

Z wnioskiem składa się też oświadczenie o zgodności z prawdą i kompletności danych w nim zawartych i znajomości warunków prowadzenia określonego rodzaju agencji.

[b]Wszczęcie procedury rejestracji kosztuje. Do tych dokumentów należy więc załączyć potwierdzenie wpłacenia 200 zł – na dochody samorządu województwa (ta jedna opłata zastępuję dotychczasowe dwie). Jeśli marszałek odmówi wydania certyfikatu, to opłata przepada.[/b]

Wniosek o wpis może być także złożony drogą elektroniczną, ale wymaga to zabezpieczenia przesyłki bezpiecznym podpisem elektronicznym.

Przed podjęciem decyzji o wpisie marszałek może sprawdzić podane fakty, a także wezwać do dostarczenia dodatkowych dokumentów.

[srodtytul]Od razu na stałe[/srodtytul]

[b]Od 1 lutego 2009 r. przestają funkcjonować tzw. certyfikaty wstępne, które prowadzący agencje dostawali na pierwszy rok swej działalności. Zainteresowani od razu dostaną certyfikaty na stałe.[/b]

Nowością jest także to, że na wszystkie rodzaje działalności – niezależnie ile ich agencja prowadzi – jest wydawany jeden certyfikat (wzór zawiera rozporządzenie). Są w nim tylko podstawowe dane:

- nazwa i adres podmiotu,

- numer w rejestrze,

- data wpisu do rejestru,

- data pierwszego wpisu do rejestru (w wypadku wydania certyfikatu z powodu zmiany oznaczenia podmiotu lub jego adresu).

W określonych sytuacjach marszałek województwa będzie musiał odmówić rejestracji agencji albo ją z rejestru wykreślić.

Odmowę rejestracji otrzyma ten podmiot:

- który ma zaległości w składkach lub podatkach,

- którego w okresie ostatnich trzech lat wykreślono z rejestru za naruszenia niektórych warunków prowadzenia agencji, przekazania nieprawdziwych informacji, niezgodności danych w rejestrze ze stanem faktycznym,

- w stosunku do którego wydano prawomocne orzeczenie zakazujące prowadzenia agencji.

Decyzję marszałka można zakwestionować przed samorządowym kolegium odwoławczym.

Gdy procedura rejestracji się powiedzie, prowadzący agencję musi pamiętać o przestrzeganiu określonych zasad.

[srodtytul]Inne obowiązki[/srodtytul]

Agencjom nie wolno pobierać żadnych pieniędzy od osób, dla których poszukują pracy, którym pomagają w wyborze zawodu i miejsca zatrudnienia.

[b]Wolno jedynie żądać zwrotu kwot należnych agencji zatrudnienia z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem danej osoby do pracy za granicą, poniesionych na: jej dojazd i powrót, wydanie wizy, badania lekarskie, tłumaczenia dokumentów.[/b]

Agencja nie może też dyskryminować poszukujących pracy ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, pochodzenie etniczne, narodowość, orientację seksualną, przekonania polityczne i wyznanie religijne oraz przynależność związkową. Dane tych osób musi przetwarzać zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych.

Ma też obowiązek współpracować z organami zatrudnienia w prowadzeniu polityki rynku pracy. Stawia się jej również pewne wymagania formalne, np. aby w dokumentach, ogłoszeniach i ofertach podawała numer wpisu do rejestru. Nieco więcej informacji zamieszcza w nich agencja pracy tymczasowej. Musi w ogłoszeniach o pracę wyraźnie wskazywać, że jest to oferta pracy tymczasowej.

O zmianie swoich danych agencje każdorazowo (w ciągu 14 dni) muszą informować marszałka województwa. Mają także obowiązek poinformować go o zaprzestaniu działalności.

[srodtytul]Roczne sprawozdania[/srodtytul]

Raz do roku, do końca stycznia, agencja musi przesłać marszałkowi informację o swojej działalności. W tym celu musi wypełnić tabele, których wzór znajduje się w rozporządzeniu. Zawierają one dość szczegółowe dane, które trzeba gromadzić przez cały rok.

Agencje zajmujące się pośrednictwem pracy w Polsce muszą określić:

- liczbę zaewidencjonowanych osób,

- liczbę tych, które za pośrednictwem agencji znalazły zatrudnienie.

Dane te muszą podać w podziale na płeć, wiek i grupy zawodów.

Zajmujący się pośrednictwem pracy w zakresie kierowania osób do pracy za granicą wskazują liczbę osób skierowanych do poszczególnych państw według grup zawodów, płci i czasu trwania umowy.

[b]Informacja o działalności w zakresie doradztwa personalnego obejmuje liczbę pracodawców korzystających z usług w zakresie:[/b]

- prowadzenia analizy zatrudnienia, określania kwalifikacji pracowników i ich predyspozycji,

- wskazywania źródeł i metod pozyskiwania kandydatów na określone stanowiska,

- weryfikacji kandydatów pod względem oczekiwanych kwalifikacji i predyspozycji.

[b]Informacja o działalności w zakresie poradnictwa zawodowego obejmuje liczbę korzystających (według płci i wieku):[/b]

- z pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu,

- z informacji niezbędnych do podejmowania decyzji zawodowych,

- z grupowych porad zawodowych i zajęć aktywizujących.

Trzeba też określić, ilu pracodawców korzystało z pomocy w doborze kandydatów.

Najbardziej szczegółowe dane muszą podać agencje zajmujące się pracą tymczasową. Muszą wskazać liczbę osób skierowanych do pracy tymczasowej w Polsce i za granicą – na umowy o pracę i cywilnoprawne, według płci i wieku.

Ponadto podają liczbę:

- godzin przepracowanych przez pracowników tymczasowych – zatrudnionych na umowy o pracę i cywilnoprawne,

- pracodawców, którzy korzystali z usług agencji w Polsce i za granicą.

Muszą też wypełnić tabelę zawierającą informacje o liczbie osób skierowanych do wykonywania pracy tymczasowej w Polsce i w innych państwach w poszczególnych zawodach, według płci i okresu skierowania.

Wszystkie te zestawienia można przesyłać drogą elektroniczną (w praktyce dotyczy to informacji za ten rok, składanych do 31 stycznia 2010 r.), ale trzeba je zabezpieczyć bezpiecznym podpisem elektronicznym.

[srodtytul]Komu grozi wykreślenie[/srodtytul]

Jeśli agencja nie działa we właściwy sposób, to musi się liczyć z utratą swego statusu. Zostanie wykreślona z rejestru, jeśli:

- jest w stanie upadłości lub likwidacji,

- marszałek wyda decyzję o zakazie jej prowadzenia z określonych powodów,

- przedsiębiorca naruszył określone warunki prowadzenia agencji,

- nie prowadził działalności przez rok,

- złożył nieprawdziwe oświadczenia lub informacje,

- dane w rejestrze okażą się niezgodne ze stanem faktycznym, a prowadzący ją nie złoży wyjaśnień.

Oczywiście, o wykreślenie z rejestru może też wnioskować sam zainteresowany. Nowością jest, że wykreślona agencja nie będzie już musiała zwracać otrzymanego certyfikatu.

[i]Podstawa prawna:

[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=173396]– ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, DzU nr 99, poz. 1001 ze zm.[/link]

[link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=299297]– rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 26 stycznia 2009 r. w sprawie agencji zatrudnienia, DzU nr 17, poz. 91[/link]

– art. 35 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=296887]ustawy z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, DzU z 2009 r. nr 6, poz. 33[/link][/i]

[ramka][b]Można popełnić wykroczenie[/b]

Łamanie niektórych przepisów dotyczących prowadzenia agencji jest wykroczeniem. Temu, kto prowadzi ją bez wymaganego wpisu do rejestru, grozi grzywna nie niższa niż 3 tys. zł. Taka sama kara grozi temu, kto pobiera opłaty od osoby, dla której poszukuje zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub której udziela pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia. Również minimum 3 tys. zł grzywny grozi agencji, jeśli nie przestrzega zakazu dyskryminacji.

Agencji, która nie zawrze z osobą kierowaną do pracy u pracodawcy zagranicznego pisemnej umowy określającej zasady tego zatrudnienia, grozi grzywna wyższa, bo wynosząca co najmniej 4 tys. zł.

[srodtytul]W okresie przejściowym[/srodtytul]

Co oznaczają obowiązujące od lutego zmiany dotyczące certyfikacji dla prowadzących agencje? Mówi o tym art. 35 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia.

Zarejestrowane agencje pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego i pracy tymczasowej od 1 lutego br. z mocy prawa otrzymały status agencji zatrudnienia.

Dostaną też nowe certyfikaty potwierdzające wpisy. Te, które mają wstępne certyfikaty, otrzymają je pocztą w ciągu trzech miesięcy od wejścia w życie ustawy. Te, które już wcześniej miały zgodę na działanie na stałe, w ciągu sześciu miesięcy. Za wydanie nowych certyfikatów nie będą płacić. Nie muszą też o nie występować, bo otrzymają je z urzędu.Wnioski o rejestrację złożone, lecz nierozpatrzone pod rządami starych przepisów, będą załatwiane według nowych zasad. Zainteresowany dostanie więc jeden certyfikat na wszystkie rodzaje działalności i od razu na stałe. Kto już zapłacił według starych zasad, nie będzie musiał teraz dopłacać. [/ramka]