Co najmniej 15 proc. środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych trzeba przeznaczyć na indywidualne programy rehabilitacji.

Jakie kwalifikacje zawodowe muszą mieć członkowie komisji rehabilitacyjnej? Czy prezes firmy może być jej przewodniczącym?

– pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.

W skład komisji rehabilitacyjnej mogą wchodzić jedynie osoby wymienione w § 6 ust. 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (DzU nr 245, poz. 1810). Te osoby to obligatoryjnie: lekarz lub pielęgniarka wykonujący świadczenia zdrowotne na rzecz pracowników zakładu w ramach realizacji podstawowej opieki medycznej, osoba zajmująca się problematyką rehabilitacji u pracodawcy prowadzącego zakład i doradca zawodowy lub instruktor zawodu.

W skład komisji może wejść też psycholog, jeżeli przewidywane w programie działania rehabilitacyjne tego wymagają. Komisję powołuje pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej, on też wyłania przewodniczącego spośród jej członków. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby prezes firmy stał na czele tej komisji, ale tyko pod warunkiem że będzie pełnił jedną z wymienionych funkcji. Musiałby więc być lekarzem, pielęgniarką, doradcą zawodowym, instruktorem albo psychologiem.

Kwalifikacje zawodowe tych osób nie zostały zawarte w rozporządzeniu o zfron, należy więc szukać odniesienia w innych przepisach. Te dotyczące lekarza określa art. 5 ust. 1 ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (DzU z 1997 r. nr 28, poz. 152 ze zm.). Prawo wykonywania tego zawodu przyznaje okręgowa rada lekarska. Pielęgniarka, w myśl art. 11 ust. 1 ustawy z 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (DzU z 2001 r. nr 57, poz. 602 ze zm.), ma prawo wykonywania tego zawodu stwierdzone przez okręgową radę pielęgniarek i położnych. Jeśli wykonuje indywidualną praktykę, powinna mieć ponadto zezwolenie na wykonywanie indywidualnej praktyki pielęgniarskiej i wpis do rejestru indywidualnych praktyk albo rejestru indywidualnych specjalistycznych praktyk oraz wpis do ewidencji działalności gospodarczej. Z kolei psycholog, zgodnie z art. 7 ustawy z 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (DzU nr 73, poz. 763 ze zm.), ma być wpisany na listę psychologów regionalnej izby psychologów.

Nie zostały natomiast określone kwalifikacje osoby zajmującej się rehabilitacją, będą one związane z zakresem wykonywanych czynności. Jeśli taka osoba będzie rehabilitantem ruchowym, to – zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy z 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 81, poz. 889 ze zm.) – musi być absolwentem studiów ze specjalnością rehabilitacja lub gimnastyka lecznicza albo technikiem fizjoterapii. Jeżeli jednak wykonuje inne zadania, jej kwalifikacje powinny być odpowiednie do świadczonej pracy.

Nie ma również wskazanych kwalifikacji zawodowych doradcy zawodowego i instruktora zawodu. Tu można posłużyć się rozporządzeniem ministra gospodarki i pracy z 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania. Służy ona jednak ujednoliceniu nazewnictwa zawodów i specjalności na rynku pracy, ale nie jest podstawą do zwolnienia kogoś z firmy, gdy nie ma określonych tam kwalifikacji. Może natomiast pomóc, bo zawiera definicję kwalifikacji.

Doradcę zawodowego wymienia się w grupie specjalistów, dla której wymagane jest wykształcenie wyższe. Kwalifikacje instruktora można określić tak samo jak nauczyciela/instruktora praktycznej nauki zawodu, są oni w grupie techników i innego średniego personelu. Tu wystarczy wykształcenie średnie w kierunku określonego zawodu oraz wykształcenie lub przygotowanie pedagogiczne.

Kwalifikacje zawodowe określone dla doradców zawodowych w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (DzU nr 99, poz. 1001 ze zm.) dotyczą tylko tych zatrudnionych w publicznych instytucjach rynku pracy. Nie stosuje się ich natomiast do doradców zatrudnionych w zakładach pracy chronionej.

Ustalając kwalifikacje, trzeba uwzględnić dokumenty poświadczające możliwość wykonywania konkretnego zawodu – świadectwo ukończenia szkoły, kursu itp.

Kwalifikacje zawodowe to układ wiedzy i umiejętności wymagany do realizacji składowych zadań zawodowych. Natomiast umiejętności to sprawdzona (czyli przez kogoś poświadczona) możliwość wykonania odpowiedniej klasy zadań w zakresie zawodu (specjalności).