Już po uzyskaniu wyroku przyznającego należność wierzycielowi mogą pojawić się trudności z ich wyegzekwowaniem. Najczęściej są one spowodowane tym, że wierzyciel nie ma żadnej wiedzy na temat tego, jakim majątkiem dysponuje jego dłużnik i gdzie jest on położony. W takiej sytuacji wierzyciel może złożyć w sądzie wniosku o wyjawienie majątku przez dłużnika. Może to zrobić jeszcze przed wszczęciem egzekucji przez komornika bądź dopiero wówczas, gdy komornik uzna, że egzekucja wierzytelności zakończyła się niepomyślnie.
Składając taki wniosek przed wszczęciem egzekucji, wierzyciel powinien uprawdopodobnić swoje obawy związane z tym, że nie uzyska w pełni zaspokojenia z majątku dłużnika, który zna. Wierzyciel musi również pamiętać o tym, że w takiej sytuacji to on występuje z takim wnioskiem, a nie komornik.
Wyjawienie majątku oznacza, że dłużnik powinien w sądzie złożyć wykaz majątku. Jest to lista rzeczy, wierzytelności i praw majątkowych, które mu przysługują. Powinien też wskazać, gdzie się te rzeczy znajdują.
Wniosek o wyjawienie majątku przez dłużnika należy sporządzić na piśmie najlepiej w trzech egzemplarzach: dwa składa się w sądzie, a trzeci wierzyciel powinien zachować dla siebie. Wniosek należy złożyć w sądzie rejonowym, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania lub pobytu dłużnika, będącego osobą fizyczną, albo dla siedziby dłużnika, który jest przedsiębiorcą i nie jest osobą fizyczną.
40 zł wynosi opłata stała od wniosku o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku
Do wniosku o wyjawienie majątku wierzyciel powinien dołączyć tytuł wykonawczy. Jest nim np. wyrok opatrzony tytułem wykonalności.
Sąd rozpoznaje taką sprawę na posiedzeniu. Zarówno wierzyciel, jak i dłużnik nie mają obowiązku się na nim stawiać. Jeżeli jednak to zrobią, to sąd powinien wysłuchać wierzyciela i dłużnika.
Po zamknięciu posiedzenia sąd wyda postanowienie, w którym nakazuje złożenie przez dłużnika wykazu majątku i przyrzeczenia, iż jest on zgodny z prawdą. Następnie sąd wyznacza posiedzenie, na które dłużnik powinien przyjść, złożyć wykaz majątku i przyrzeczenie, w którym zapewni, że złożony przez niego wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny.
Jeżeli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia, to sąd może skazać go na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca.
Na postanowienie sądu w przedmiocie wyjawienia majątku przysługuje zażalenie. Wniesienie zażalenia nie tamuje jednak wykonania postanowienia.
Podstawa prawna
- Art. 913 – 920
2
ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (DzU nr 43, poz. 296 ze zm.)
