Według danych statystycznych ZUS w 2016 r. co 15. skontrolowane zwolnienie lekarskie było wystawione bezpodstawnie.
Czas dostarczenia
Pracownik ma obowiązek poinformować pracodawcę o absencji chorobowej niezwłocznie po otrzymaniu zaświadczenia lekarskiego, na którego dostarczenie ma 7 dni. Jeżeli nie dotrzyma tego terminu, jego zasiłek obniża się o 25 proc. od 8. dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zwolnienia.
Niestety termin ten często okazuje się zbyt długi, aby pracodawca zdążył skutecznie zawnioskować o przeprowadzenie kontroli zwolnienia. Zasadność wystawienia L-4 udaje się sprawdzić tylko w przypadku tych dłuższych zwolnień, bo muszą one obowiązywać w dniu wyznaczonej kontroli. Po zakończeniu orzeczonego okresu absencji lekarz nie może zweryfikować zdrowia pacjenta wstecznie.
Istotne jest także, iż w przypadku stwierdzenia przez lekarza ZUS, że zwolnienie zostało wystawione niesłusznie, płatnik ma obowiązek zaprzestać wypłacania zasiłku dopiero od dnia następnego po dniu badania. Tu prawo również nie działa wstecz.
Wniosek o kontrolę
O kontrolę zwolnienia lekarskiego może wystąpić z wnioskiem ZUS lub pracodawca podejrzewający, że zwolnienie zostało wystawione niezgodnie z przeznaczeniem. Lekarz orzecznik weryfikuje stan zdrowia ubezpieczonego. Może to zrobić w miejscu jego zamieszkania, miejscu czasowego pobytu lub w miejscu pracy.
Elektronicznie szybciej
Od 1 stycznia 2016 r. wprowadzona została możliwość wystawiania elektronicznych zwolnień lekarskich. W następstwie informacja o wydaniu pracownikowi zwolnienia lekarskiego może trafić automatycznie do pracodawcy, który posiada konto na ZUS PUE. Może on z niego skorzystać również w celu wysłania wniosku o skontrolowanie zwolnienia. To niewątpliwie najszybsza i najbardziej skuteczna droga, umożliwiająca szybką reakcję ze strony ZUS.
Elektroniczna wersja zwolnień lekarskich będzie jednak obowiązkowa dopiero od lipca 2018 r. Do tego czasu lekarze nadal mogą je wystawiać w formie papierowej.
Brak formularza
Nie ma druku dedykowanego sprawdzeniu stanu zdrowia ubezpieczonego przebywającego na zwolnieniu lekarskim. Ważne jest, aby w takim wniosku zawrzeć wszystkie jego dane, które pozwolą zweryfikować, kogo dotyczy kontrola, jakiego okresu i jaki lekarz wystawił zaświadczenie.
Magdalena Ciałkowska, menedżer ds. Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Administracji Kadrowo-Płacowej w Dziale Usług Księgowych BDO
Strata nie tylko materialna
Osoba, której zostanie udowodnione bezpodstawne przebywanie na zwolnieniu lekarskim, musi się liczyć przede wszystkim z odebraniem świadczenia chorobowego za okres po dniu kontroli i z koniecznością stawienia się w firmie. Jednocześnie jednak taka kontrola może ją narazić na utratę zaufania pracodawcy. To z kolei może skutkować nawet wypowiedzeniem umowy o pracę.
