Gdy pracownik lub pracodawca decydują się na wcześniejsze rozstanie, musi ono przebiegać zgodnie z procedurą określoną w kodeksie pracy.
Umowę o pracę można rozwiązać na mocy porozumienia stron, w wyniku złożenia oświadczenia z zachowaniem lub bez zachowania okresu wypowiedzenia. Może się też rozwiązać sama, z upływem czasu, na który była zawarta.
- Powszechną formą rozwiązania umowy, jak również zawarcia porozumienia skutkującego jej rozwiązaniem, jest forma pisemna. Czy jest to jedyna forma, jaką mogą zastosować strony, chcąc doprowadzić do rozwiązania umowy?
Od 9 września 2016 r. na gruncie kodeksu cywilnego, stosowanego odpowiednio w relacjach pracowniczych, obowiązuje dodatkowa forma czynności prawnych – forma dokumentowa. Aby skutecznie dokonać czynności prawnej w tej formie, wystarczy złożyć oświadczenie woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby, która je składa.
Wraz z wprowadzeniem nowej formy czynności prawnych, pojawiła się nowa definicja dokumentu. Jest nim nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Zatem dla zachowania formy dokumentowej kluczowe jest złożenie oświadczenia woli na jakimkolwiek nośniku informacji, umożliwiającym zapoznanie się z jego treścią, jeśli możliwe jest ustalenie osoby składającej to oświadczenie. W braku szczególnych obostrzeń można przyjąć, że nośnikiem informacji może być korespondencja mailowa, faks, czy nawet sms przesłany drogą telefoniczną.
- Czy zatem formę dokumentową można stosować również do oświadczeń woli zmierzających do rozwiązania umowy o pracę?
W przypadku oświadczenia o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia należy pamiętać, że niezależnie od tego, która strona je składa, powinno ono być sporządzone w formie pisemnej. Wyraźnie wynika to z przepisów kodeksu pracy. Oświadczenie takie, składane przez pracodawcę, obok zachowania pisemnej formy, musi zawierać dodatkowe elementy – np. informację o prawie odwołania się do sądu pracy.
Inna sytuacja wystąpi, gdy strony chcą rozstać się w drodze porozumienia. Do jego skuteczności niezbędne są dwa oświadczenia woli – pracodawcy i pracownika. Jest to bowiem rodzaj umowy zawieranej między stronami stosunku pracy, w której wyrażają one zgodę na zakończenie współpracy w ustalonym terminie. Zawarcie takiego porozumienia nie jest obwarowane sztywnymi zasadami prawa pracy – może to zrobić w dowolnym czasie i w każdej formie. Tym samym należy przyjąć, że skoro przepisy prawa pracy, dopuszczając zawarcie porozumienia rozwiązującego umowę, nie regulują w sposób szczególny kwestii jego formy, to do tej czynności można też zastosować formę dokumentową.
Podsumowując, formę dokumentową można z powodzeniem zastosować w sytuacji, gdy intencją stron jest rozwiązanie umowy za porozumieniem. Gdy zaś jedna ze stron złoży w tej formie wypowiedzenie, będzie ono wadliwe z powodu naruszenia przepisów o wypowiedzeniu, ale skuteczne – na analogicznych zasadach, jak w przypadku ustnego wypowiedzenia umowy o pracę.
—Sebastian Kryczka
prawnik, ekspert prawa pracy
masz pytanie, wyślij e-mail: tygodnikpraca@rp.pl
