Coraz więcej osób dochodzi do wniosku, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej jest lepszym rozwiązaniem niż praca na etacie. Jeśli firma jest zakładana w trakcie roku, ?a pracownik uzyskiwał wysokie przychody, to powinien sprawdzić, jaka była łączna podstawa wymiaru opłacanych za niego składek. W przypadku bowiem ubezpieczeń emerytalnego ?i rentowych obowiązuje maksymalny roczny limit, po przekroczeniu którego składki na te ubezpieczenia nie powinny być przekazywane do ZUS. Jeśli przychody ze stosunku pracy go przekroczyły albo przekroczą, nie trzeba będzie do końca roku opłacać składek na ubezpieczenia emerytalne ?i rentowe od działalności.

W 2014 roku kwota rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek wynosi 112 380 zł. Ustalając, czy nie została ona przekroczona, uwzględnia się przychody uzyskiwane ze wszystkich tytułów, z których opłacane były składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Nie ma natomiast znaczenia, za jaki okres były one wypłacane. Jeśli przykładowo pracownik w styczniu 2014 roku otrzymał od swojego pracodawcy wynagrodzenie za grudzień ubiegłego roku, to trzeba je uwzględnić przy ustalaniu kwoty granicznej ?w 2014 roku.

Obliczenia są łatwiejsze, jeśli zakładający firmę miał jednego pracodawcę. Jeśli natomiast ?w ciągu roku zmieniał pracę, musi uwzględnić wszystkie przychody stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wypłacone od początku roku. Konieczne jest zatem ich zsumowanie od dwóch lub więcej pracodawców. W razie wątpliwości co do poprawności wyliczeń można wystąpić do ZUS ?o pisemną informację w tej sprawie. Wniosek o ustalenie przekroczenia rocznej granicy podstawy wymiaru składek można złożyć bez wychodzenia z domu przez internet. Jest dostępny na platformie usług elektronicznych ZUS.

Jeśli okaże się, że roczna podstawa wymiaru składek została osiągnięta, to oszczędności na wpłatach do ZUS będą spore. Składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe opłacane są od zadeklarowanej podstawy nie niższej w 2014 roku niż 2247,60 zł (60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek). Wynoszą miesięcznie odpowiednio 438,73 zł (19,52 proc. x 2247,60 zł) i 179,81 zł (8 proc. x 2247,60 zł), czyli łącznie 618,54 zł. Natomiast w przypadku przedsiębiorców, którzy mogą korzystać z preferencyjnej podstawy wymiaru składek stanowiącej ?30 proc. minimalnego wynagrodzenia (w 2014 roku – 504 zł), oszczędności miesięcznie wyniosą przy składce na ubezpieczenie emerytalne 98,38 zł, a na ubezpieczenie rentowe 40,32 zł.

Należy pamiętać, że zwolnienie z opłacania składek z powodu przekroczenia rocznej podstawy wymiaru dotyczy tylko ubezpieczenia emerytalnego i rentowych. Przedsiębiorca musi zatem nadal opłacać składki na obowiązkowe ubezpieczenie wypadkowe ?i zdrowotne oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jeśli do niego przystąpił.

Gdy prowadzący działalność nie przeliczy podstawy wymiaru składek i przez to wpłaci to ZUS kwotę większą niż należna, nie musi się obawiać, że jego pieniądze przepadną. Zostaną bowiem zaliczone na poczet przyszłych składek. Jeśli jednak są one przedsiębiorcy potrzebne na bieżące wydatki, a zwykle tak jest przy rozpoczynaniu działalności, może on złożyć do ZUS wniosek o ich zwrot. Zakład powinien je oddać w ciągu 30 dni od dnia wpływu wniosku. Jeśli przekroczy ten termin, nienależnie opłacone składki podlegają oprocentowaniu w wysokości równej odsetkom za zwłokę pobieranym od zaległości podatkowych.