Polskie firmy systematycznie zwiększają wartość swojego eksportu. I to pomimo niesprzyjającej sytuacji w wielu krajach, które są dla nas najważniejszymi rynkami docelowymi (Niemcy, Wlk. Brytania, Francja, Włochy).

Warto tylko porównać dane, z których wynika, że o ile w 2007 roku po raz pierwszy udało nam się przekroczyć barierę 100 mld euro wartości eksportu, to już w 2010 było to 120 mld euro, a w roku ubiegłym ponad 140 mld euro. Za tym eksportem stoją konkretne firmy, które potrafią wykorzystać swoją konkurencyjność i wynikającą z niej przewagę.

Jednak to nie oznacza, że raz zdobyty rynek na pewno uda się utrzymać, jak i nie znaczy, że inni nie mogą pójść w ich ślady. Tym bardziej, że istnieją programy wsparcia przeznaczone dla eksporterów.

I nawet jeżeli nie zawsze oferują one wysokie dotacje, to warto się z nimi zapoznać i spróbować je wykorzystać. Część z takich programów jest finansowana ze środków unijnych. Część tylko z budżetu państwa. Należą do nich m.in. instrumenty, którymi dysponuje resort gospodarki. A są to:

- pomoc na branżowe projekty promocyjne dotyczące eksportu,

- pomoc na przedsięwzięcia promocyjne i wspierające eksport,

- pomoc na przedsięwzięcia wydawnicze promujące eksport.

Dla branży...

Pierwszy z nich skierowany jest do grup przedsiębiorców, reprezentujących tę samą lub pokrewne branże (grupy towarowe). Aby z niego skorzystać trzeba więc połączyć siły z innymi firmami.

Celem programu jest wsparcie przedsięwzięć, realizowanych w ciągu jednego roku kalendarzowego, obejmujących co najmniej dwie formy działań promocyjnych, takich jak: pokazy, degustacje, wystawy, prezentacje, demonstracje, spotkania branżowe, konferencje prasowe, szkolenia, seminaria i warsztaty.

Innymi słowy grupa przedsiębiorców może np. zaprosić na spotkanie potencjalnych kontrahentów zagranicznych, organizując dla nich pokazy i prezentacje.

Uzyskane dofinansowanie wolno przeznaczyć na pokrycie kosztów związanych z:

- transportem eksponatów, ich ubezpieczeniem, odprawą celną i spedycją,

- wynajęciem powierzchni wystawienniczej lub innych pomieszczeń,

- zabudową powierzchni, montażem, scenografią,

- obsługą techniczną,

- przygotowaniem i wydrukiem zaproszeń, materiałów informacyjnych albo reklamowych,

- przejazdem i zakwaterowaniem jednego przedstawiciela przedsiębiorcy uczestniczącego w projekcie,

- przeprowadzeniem badania rynku zagranicznego.

Maksymalna kwota wsparcia dla jednego projektu to 100 tys. zł, przy czym wartość pomocy dla jednego przedsiębiorcy, który w nim uczestniczy, nie może przekroczyć 8 tys. zł.

...i samotników

Celem drugiego programu jest zwiększenie możliwości firm w zakresie organizacji projektów promocyjnych służących podniesieniu ich konkurencyjności i umiędzynarodowieniu ich działalności. Chodzi zatem o finansowe wsparcie organizacji przez nich seminariów, konferencji, zbiorowych pokazów oraz prezentacji wyrobów, czyli działań, które mają pomóc w prezentacji oferty i pozyskaniu kontrahentów. Oceniając złożony przez firmę wniosek (ocena decyduje o przyznaniu bądź odmowie przyznania dotacji), resort gospodarki bierze pod uwagę takie elementy, jak:

- proeksportowy i zbiorowy charakter przedsięwzięcia promocyjnego,

- jego rodzaj z uwzględnieniem programu, uczestników lub współorganizatorów,

- zamierzone efekty realizacji projektu promocyjnego,

- jego zasięg (krajowy, międzynarodowy),

- źródła jego finansowania,

- niezbędność uzyskania pomocy dla realizacji projektu,

- doświadczenie organizatorów.

Zgodnie z rozporządzeniem, które reguluje zasady udzielania wsparcia >patrz ramka, firmie przysługuje dofinansowanie sięgające maksymalnie 50 proc. tzw. wydatków kwalifikowanych. A do tych wolno zaliczyć koszty wynajęcia sali wraz z wyposażeniem, nagłośnienia, obsługi technicznej, dodatkowego oświetlenia, druku materiałów informacyjnych i konferencyjnych, tłumaczenia oraz inne koszty wynikające ze specyfiki realizowanego przedsięwzięcia promocyjnego.

Własne wydawnictwo

I wreszcie celem ostatniego programu, zarządzanego przez resort gospodarki, jest promowanie przedsięwzięć wydawniczych: katalogów, informatorów (branżowych i regionalnych), folderów, obcojęzycznych wersji czasopism, publikacji książkowych oraz materiałów promocyjnych i informacyjnych na nośnikach elektronicznych promujących eksport lub sprzedaż na rynku europejskim.

Jednak, co bardzo istotne, tutaj ponownie, tak jak w pierwszym opisanym programie, pomoc nie może być udzielona na publikację materiałów reklamowych indywidualnego przedsiębiorcy. Zatem ubieganie się o grant wymaga współpracy kilku przedsiębiorców, którzy zdecydują się na wspólne opracowanie i przygotowanie materiałów promocyjnych.

Wielkość pomocy nie może przekroczyć 50 proc. kosztów. Oczywiście tych, które zgodnie z właściwym rozporządzeniem kwalifikują się do objęcia pomocą. A są to wydatki na pokrycie kosztów:

- zakupu papieru,

- druku,

- składu,

- łamania i naświetlania,

- tłoczenia płyt,

- oprawy,

- tłumaczenia przedsięwzięcia wydawniczego.

Źródła prawa

Wsparcie dla przedsiębiorców lub ich grup jest udzielane na podstawie rozporządzeń Rady Ministrów. Są to następujące akty prawne:

- rozporządzenie Rady Ministrów z 31 października 2007 roku w sprawie udzielania pomocy de minimis na realizację branżowych projektów promocyjnych w zakresie eksportu lub sprzedaży na Jednolitym Rynku Europejskim (DzU z 2007r. Nr 211, poz. 1542 ze zm.),

- rozporządzenie Rady Ministrów z 31 października 2007 roku w sprawie udzielenia pomocy de minimis na realizację przedsięwzięć wydawniczych promujących eksport lub sprzedaż na Jednolitym Rynku Europejskim (DzU z 2007 r. Nr 211, poz. 1543 ze zm.),

- rozporządzenie Rady Ministrów z 31 października 2007 roku w sprawie udzielania pomocy de minimis na realizację niektórych przedsięwzięć w zakresie promocji i wspierania eksportu lub sprzedaży na Jednolitym Rynku Europejskim (DzU z 2007 r. nr 211, poz. 1544 ze zm.).

Jaka jest wartość polskiego eksportu

W ubiegłym roku, według wstępnych danych, wartość polskiego eksportu towarowego wyniosła blisko 142 mld euro, co oznacza, że w porównaniu z rokiem poprzednim wzrosła o ok. 4 proc.

W ujęciu geograficznym najważniejszymi partnerami dla polskich przedsiębiorców są kraje europejskiej, do których wysłaliśmy towary o wartości 125,8 mld euro. Na drugim miejscu są kraje azjatyckie, gdzie sprzedaliśmy towary o wartości 8,8 mld euro.

Do obu Ameryk trafiły towary o wartości ok. 5 mld euro, a do Afryki wyeksportowaliśmy towary za 1,5 mld euro. Do ostatniej w tym zestawieniu Australii i Oceni wysłaliśmy towary warte 500 mln euro.