Podstawową formą ich angażu jest bowiem akt nominacji (mianowania), choć czasami przepisy pozwalają na zaoferowanie im umów o pracę. Przypomnijmy, że zatrudnienie osoby aspirującej do posady nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego jest dopuszczalne po spełnieniu dwóch dodatkowych kryteriów w porównaniu z pozostałymi nauczycielami, a mianowicie:

- zainteresowany musi legitymować się polskim obywatelstwem, z wyjątkiem obywateli państw UE, Konfederacji Szwajcarskiej i EFTA,

- istnieją warunki zatrudnienia go na stałe w pełnym wymiarze zajęć.

W grę wchodzą pewne rokowania co do możliwości opisanego angażu nauczyciela o stopniu awansu mianowanego bądź dyplomowanego. Gdy powstała ewentualność przyjęcia go na pełen etat tylko w danym roku szkolnym, a placówka nie planuje takich zajęć w kolejnym roku szkolnym, nie ma on prawa domagać się wydania aktu mianowania (wyrok SN z 13 września 2006 r., II PK 4/2006). Analogicznie nie jest on dla osoby, która kilkakrotnie występowała o zmniejszenie rozmiaru zajęć.

Możliwości zapewnienia nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć muszą istnieć po obu stronach: pracodawcy i nauczyciela (wyrok SN z 15 listopada 2007 r., II PK 70/2007). Zatem nie może on żądać angażu na podstawie aktu nominacji, jeśli nie wyraża gotowości i woli do zatrudnienia w pełnym wymiarze zajęć.

Do nawiązania stosunku pracy z mianowania dochodzi w dacie określonej w tym akcie, a gdy dokument milczy na ten temat – w dniu jego doręczenia (art. 13 Karty Nauczyciela).

Akt mianowania

Wyjątkiem są sytuacje nawiązania stosunku pracy z mianowania z mocy prawa, kiedy:

- nauczyciel uzyskał stopień nauczyciela mianowanego,

- w trakcie zatrudnienia nauczyciela mianowanego na umowę o pracę zaistniały warunki do wydania aktu mianowania, np. powstały możliwości jego angażu w pełnym wymiarze zajęć.

W takich okolicznościach stosunek pracy automatycznie przekształca się w akt mianowania od pierwszego dnia następnego miesiąca, a dyrektor potwierdza to na piśmie (art. 10 ust. 5a i 5b KN).

Kiedy angaż

Jeśli nie występują warunki do zatrudnienia nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego na czas nieokreślony w pełnym wymiarze zajęć, dyrektor podpisuje z nim umowę o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze zajęć (art. 10 ust. 6 KN).

Przykład

Dyrektor szkoły podstawowej zatrudnił dodatkowego nauczyciela matematyki, pana Bartka, na podstawie mianowania (ma on stopień awansu nauczyciela mianowanego) na rok szkolny 2011/12. W maju 2012 r. wypowiedział mu umowę na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN (zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby oddziałów w szkole).

W trakcie biegnącego wypowiedzenia nauczyciel zgodził się na ograniczenie zatrudnienia do 12/18 i dyrektor podpisał z nim od 1 września 2012 r. umowę o pracę na czas nieokreślony w niepełnym wymiarze zajęć (art. 10 ust. 6 KN). Załóżmy, że w lutym 2013 r. umrze jeden z nauczycieli matematyki z tej szkoły. Wówczas stosunek pracy pana Bartka przekształci się 1 marca 2013 r. z mocy prawa w zatrudnienie na podstawie mianowania (art. 10 ust. 5a i 5b KN).

Wyjątkowo wolno też zaproponować nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu umowę o pracę na czas określony, gdy zajdzie potrzeba wynikająca z organizacji nauczania albo zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym podczas roku szkolnego (art. 10 ust. 7 KN).