O tym, jak przeprowadzić procedurę likwidacyjną, pisaliśmy w DF z 9 grudnia 2008 r. w artykule "[link=http://www.rp.pl/artykul/230832.html]Jak zakończyć działalność gospodarczą[/link]". Jednak poza formalnymi obowiązkami (powiadomienie odpowiednich urzędów o zamknięciu firmy) trzeba też pamiętać o podatkach.

[srodtytul]Najpierw remanent...[/srodtytul]

Przedsiębiorca, który kończy działalność, powinien zrobić tzw. remanent likwidacyjny. Trzeba wpisać w nim towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze, półwyroby, wyroby gotowe, braki i odpadki oraz rzeczowe składniki majątku związanego z wykonywaną działalnością (oprócz środków trwałych), jeżeli wydatki na nich nabycie zostały zaliczone wcześniej do kosztów. Składniki spisu są wyceniane według ceny zakupu. Może to być niekorzystne, jeśli wartość rynkowa towarów albo wyposażenia jest już znacznie niższa. Warto więc pomyśleć o wyprzedaży majątku jeszcze przed likwidacją firmy.

[ramka][b]Jak rozliczyć PIT od remanentu [/b]

[b]Krok 1. [/b]

Zrób remanent likwidacyjny

[b]Krok 2.[/b]

Oblicz wartość pozostałego w firmie majątku

[b]Krok 3. [/b]

Określ wskaźnik procentowy dochodu w przychodzie

[b]Krok 4.[/b]

Oblicz dochód

[b]Krok 5. [/b]

Zapłać 10-proc. podatek

[b]Krok 6.[/b]

Wyślij do urzędu spis z natury [/ramka]

Zgodnie z art. 24 ust. 3 ustawy o PIT do wartości remanentu stosujemy taki wskaźnik procentowy, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających likwidację. Jeśli nie mieliśmy dochodu w tym czasie, wskaźnik ustalamy za poprzedni rok.

[srodtytul]...potem podatek [/srodtytul]

Po pomnożeniu wartości remanentu przez wyliczony procent wyjdzie nam dochód, od którego musimy odprowadzić 10-proc. podatek. Płacimy go do 20 dnia miesiąca następującego po ostatnim miesiącu prowadzenia działalności (albo po ostatnim kwartale, jeśli firma rozlicza się co trzy miesiące). W tym terminie przesyłamy też do urzędu spis z natury.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Kowalski zlikwidował w maju działalność. Wartość majątku, która mu została na dzień zamknięcia firmy i którą wykazał w spisie z natury, to 10 000 zł. Od lutego do kwietnia uzyskał 3500 zł dochodu (przychód 14 000 zł – koszty 10 500 zł). Wskaźnik procentowy dochodu w przychodzie wyniósł 25 proc. (3500 zł : 14 000 zł x 100).

Dochód z remanentu likwidacyjnego wyniesie więc 2500 zł (10 000 zł x 25 proc.), a podatek to 250 zł (2500 zł x 10 proc.). Pan Kowalski musi go zapłacić do 20 czerwca (w 2009 r. do 22 czerwca, gdyż 20 przypada w sobotę). W tym terminie musi też przesłać do urzędu skarbowego spis z natury. [/ramka]

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Kowalski postanowił zlikwidować nierentowną firmę. Od 2007 r. nie uzyskuje z niej już żadnych dochodów. Współczynnik procentowy udziału dochodu w przychodzie wyniesie więc zero. Pan Kowalski nie zapłaci wobec tego podatku od dochodu z remanentu likwidacyjnego. [/ramka]

[srodtytul]Kiedy bez dochodu [/srodtytul]

Dochód na dzień likwidacji nie powstaje, jeżeli:

- w wyniku zmiany formy prawnej lub połączenia przedsiębiorstw składniki majątku objęte remanentem zostały wniesione jako wkład lub aport do nowo powstałego lub istniejącego przedsiębiorcy,

- nastąpiła całkowita lub częściowa zmiana branży,

- osoba fizyczna wniosła w formie wkładu lub aportu do spółki cywilnej albo spółki handlowej składniki majątku objęte remanentem,

- nastąpiło przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową,

- doszło do przekształcenia osobowej spółki handlowej w inną osobową spółkę handlową,

- nastąpiło przekształcenie osobowej spółki handlowej w kapitałową spółkę handlową.

[srodtytul]Sprzedaż po zakończeniu [/srodtytul]

W remanencie likwidacyjnym nie wykazujemy środków trwałych. Jeśli jednak je sprzedamy, uzyskujemy podatkowy przychód. Nie ma znaczenia to, że w momencie transakcji sprzedawca nie prowadzi już działalności gospodarczej. Jedynie wtedy, gdy sprzedaż nastąpi po sześciu latach (licząc od końca miesiąca, w którym składnik majątku został wycofany z firmy), nie powstanie przychód z działalności gospodarczej (tak wynika z art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT).

Przychód możemy oczywiście pomniejszyć o koszty jego uzyskania, w tym wypadku niezamortyzowaną wartość środka trwałego. Jeśli wyjdzie nam dochód, musimy zapłacić od niego podatek, taki jak z działalności gospodarczej.

Nie musimy rozliczać się z PIT, jeśli przekazaliśmy środki trwałe na prywatne potrzeby albo darowaliśmy je np. rodzinie.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Kowalski kilka miesięcy po zakończeniu działalności sprzedał za 30 000 zł maszynę, która była środkiem trwałym w jego firmie. Jej wartość początkowa wynosiła 50 000 zł, natomiast dokonane odpisy amortyzacyjne 30 000 zł. Dochód z tej transakcji to 10 000 zł [30 000 zł (przychód) – 20 000 zł (koszty – niezamortyzowana wartość maszyny)].[/ramka]

Nie trzeba natomiast płacić PIT przy sprzedaży majątku, który został wykazany w remanencie likwidacyjnym.

[srodtytul]Firma w darowiźnie [/srodtytul]

Podatku od remanentu likwidacyjnego nie musimy płacić wtedy, gdy jeszcze przed zamknięciem firmy przekazaliśmy ją w darowiźnie. Przedsiębiorca nie będzie miał bowiem na dzień likwidacji żadnego majątku.

Potwierdza to np. [b]interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 4 grudnia 2007 r. (IPPB1/415-213/07-4/AJ)[/b]. Jeśli przekażemy firmę członkowi najbliższej rodziny, darowizna nie będzie też opodatkowana podatkiem od spadków i darowizn. Więcej na ten temat pisaliśmy w DF z 8 stycznia 2009 r.

[ramka][b]Szymon Czerwiński, starszy konsultant w Accreo Taxand [/b]

Remanent likwidacyjny wyceniamy według ceny zakupu. Jeśli więc przedsiębiorca ma niewiele warte towary, np. takie, które się szybko psują, powinien zastanowić się nad ich wyprzedażą (albo likwidacją). Zapłacenie podatku od symbolicznego przychodu ze sprzedaży może być bowiem korzystniejsze niż PIT od remanentu wycenianego według ceny zakupu. Wszystko jednak zależy od okoliczności danej sprawy. Jeśli bowiem firma ma niski udział dochodu w przychodzie w okresie ostatnich trzech miesięcy (lub w poprzednim roku), to 10-proc. podatek jest liczony od niewielkiej podstawy opodatkowania i rozliczenie towarów w remanencie likwidacyjnym może okazać się jednak bardziej opłacalne.

Przedsiębiorcy muszą też pamiętać, że oprócz podatku od remanentu likwidacyjnego rozliczają również dochód z działalności. Powinien on być powiększony o różnicę między wartością remanentu końcowego (czyli likwidacyjnego pomniejszonego o wartość wyposażenia) a początkowego (jeśli końcowy jest wyższy). Tak wynika z literalnego brzmienia przepisów ustawy o PIT. Można jednak mieć wątpliwości, czy takie rozwiązanie jest prawidłowe systemowo, gdyż prowadzi do podwójnego opodatkowania pewnej kategorii dochodów. [/ramka]