Zatrudniamy kierowców szkolnych gimbusów. Pracują na zmiany, w podstawowym systemie czasu pracy po osiem godzin na dobę. Chcemy im wydłużyć zmiany do 12 godzin. Czy możemy?

– pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.

Można wydłużyć do 12 godzin dobową normę czasu pracy szoferowi zatrudnionemu w równoważnym systemie czasu pracy, pod warunkiem że nie wykonuje on transportu drogowego. Jeżeli go wykonuje, to nie powinien pracować dłużej niż dziesięć godzin na dobę. Wynika tak z art. 15 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (DzU nr 92, poz. 879 ze zm.).

Transport drogowy wykonują przede wszystkim podmioty o statusie przedsiębiorców. Nie są nim jednak m.in. przewozy:

- osób o charakterze niezarobkowym pojazdem mieszczącym nie więcej niż dziewięć osób łącznie z kierowcą,

- rzeczy pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Stanowi tak art. 3 ustawy z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (DzU nr 125, poz. 874 ze zm.). Jeżeli czytelnik zatrudnia kierowców na umowach o pracę i prowadzi działalność gospodarczą, to – spełniając pozostałe wymogi – wykonuje transport drogowy. Może więc zlecać szoferom pracę nie dłuższą niż dziesięć godzin na dobę. Do 12 godzin na dobę wolno natomiast pracować etatowym kierowcom w szkołach. Te ostatnie nie są bowiem przedsiębiorcami i nie wykonują wobec tego transportu drogowego.

Kierowcy nie mogą pracować w wydłużonych normach czasu pracy codziennie. Dłuższą pracę jednego dnia trzeba zrekompensować krótszą kiedy indziej albo dniem wolnym. Czytelnik musi zatem planować czas pracy tak, by w sumie w całym okresie rozliczeniowym pracownik nie przekroczył obowiązującego go wymiaru. Przykładowo w styczniu 2008 r. wynosi on 176, a w lutym 168 godzin.

Uwaga! Zasadniczo okres rozliczeniowy w równoważnym czasie pracy nie może przekroczyć jednego miesiąca. Jednak w szczególnie uzasadnionych wypadkach wolno go wydłużyć do trzech miesięcy, a przy pracach uzależnionych od pory roku lub warunków atmosferycznych – nawet do czterech.

– A czy w mieszanym systemie czasu pracy też nie wolno wydłużyć dobowej normy do 12 godzin w transporcie drogowym? – pytają przedsiębiorcy. Są wątpliwości co do tego. W przepisach (art. 19 ustawy o czasie pracy kierowców) brakuje bowiem wyraźnego ograniczenia. Większość ekspertów uważa jednak, że nie. Jeżeli zatem pracodawca będący przedsiębiorcą łączy równoważny system czasu pracy z przerywanym, to w transporcie drogowym nie może wydłużyć dobowej normy do 12 godzin.

Przewoźnik autobusowy zatrudnia kierowców do regularnego przewozu osób pojazdami mieszczącymi więcej niż dziewięć osób. Pracują oni w systemie mieszanego czasu pracy następująco:

- w poniedziałki, środy i piątki po dziesięć godzin,

- we wtorki sześć godzin, a w czwartki cztery.

W poniedziałki, środy i piątki kierowca korzysta z dwóch godzin przerwy w pracy podczas doby. Pracuje on zatem w poniedziałek, środę i piątek od 7 do 12, potem od 14 do 19, czyli razem przez dziesięć godzin.

Równoważny system czasu pracy można połączyć z przerywanym, pod warunkiem że przerwa charakterystyczna dla tego ostatniego nie zostanie wprowadzona z dnia na dzień. Należy ją ustalić zdecydowanie wcześniej – w opracowanym z góry grafiku na cały miesięczny okres rozliczeniowy. Ponadto przewoźnik musi pamiętać, aby w mieszanym czasie pracy zagwarantować kierowcy odpoczynek dobowy.