Wymiar sprawiedliwości stanowi jedną z zasadniczych funkcji każdego państwa i polega na konkretyzowaniu i urzeczywistnianiu ustanowionych lub uznanych przez państwo ustaw i norm prawnych w poszczególnych przypadkach, drogą specjalnych postępowań organów państwowych do tych czynności powołanych.
Tak został scharakteryzowany wymiar sprawiedliwości przez Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z 13 marca 1996 r. (sygn. akt: K 11/95). Dalej organ ten stwierdza, że analiza polskiego systemu prawnego dowodzi, że zarówno ustrojodawca, jak i ustawodawca zwykły nie przekazali do wyłącznej kompetencji sądownictwa powszechnego orzecznictwa: kolegiów ds. wykroczeń, inspekcji pracy, urzędów skarbowych, urzędów celnych i wielu innych organów „quasi-sądowych" lub pozasądowych.