Prowadzę pierwszą działalność gospodarczą, którą zgłosiłem w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej od 1 maja br. Dzień później zgłosiłem się do ubezpieczeń społecznych z tego tytułu, w tym dobrowolnie do chorobowego. Zachorowałem 10 czerwca i leczę się. Chciałem też skorzystać z zasiłku chorobowego, ale w ZUS powiedziano mi, że go nie otrzymam. Czy ZUS ma rację?

– pyta czytelnik.

Tak.

To sytuacja uregulowana w przepisach w sposób wyjątkowy.

Co do zasady, osoba prowadząca działalność gospodarczą, która przebywa na zwolnieniu lekarskim, ma prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez ZUS, jeśli dobrowolnie przystąpiła do ubezpieczenia chorobowego. Tak stanowi art. 11 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa) w związku z art. 6 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa o sus).

Właściwa kwota na czas

Podstawowym warunkiem uzyskania zasiłku chorobowego jest terminowe opłacanie składki chorobowej, a więc u przedsiębiorcy jednoosobowego (który opłaca składki za siebie) do 10. dnia każdego miesiąca. Wynika to z art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o sus.

Reklama
Reklama

Składka chorobowa jest dobrowolna i wynosi 2,45 proc. podstawy wymiaru. Podstawa wymiaru dla składki chorobowej jest tożsama z podstawą wymiaru dla składek na ubezpieczenie społeczne. W 2016 r. podstawa ta wynosi 2433 zł. Minimalna kwota dobrowolnej składki chorobowej wynosi więc 59,61 zł.

30 lub 90 dni

Okres wyczekiwania to okres podlegania ubezpieczeniu chorobowemu wymaganemu dla przyznania prawa do zasiłku chorobowego. Artykuł 4 ust. 1 ustawy zasiłkowej stanowi, że ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie:

- 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli podlega obowiązkowo temu ubezpieczeniu,

- 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie.

Te terminy to tzw. okresy wyczekiwania.

Dobrowolność ubezpieczenia chorobowego determinuje wybór dłuższego okresu wyczekiwania. Do tego przypadku nie odnosi się krótszy okres wyczekiwania, gdyż przedsiębiorca jest objęty ubezpieczeniem chorobowym na zasadzie dobrowolności, a nie obowiązku. W konsekwencji prawo do zasiłku chorobowego uzyskuje dopiero po 90 dniach, licząc od 1 maja br. Oznacza to, że dwukrotne opłacenie składki chorobowej, czyli za maj i czerwiec br., nie wystarczy, aby uzyskać zasiłek chorobowy. Będzie mógł z niego skorzystać dopiero 30 lipca.

Są wyjątki

Okresu wyczekiwania nie wymaga się m.in., gdy niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem w drodze do pracy lub z niej. W tym przypadku tak się jednak nie stało.

Istotne jest natomiast, czy czytelnik przed podjęciem działalności podlegał ubezpieczeniu chorobowemu z innego tytułu. Jeśli tak, a przerwa w ubezpieczeniu nie przekroczyła 30 dni, do 90 dni wyczekiwania ZUS wliczy poprzedni okres tego ubezpieczenia. Wtedy prawo do zasiłku przysługuje wcześniej, nawet od pierwszego dnia - jeśli jest to 91 dzień ubezpieczenia.

WNIOSEK

Prowadzący działalność gospodarczą musi być ubezpieczony nieprzerwanie przez co najmniej 90 dni, aby nabyć prawo do zasiłku chorobowego. Dopiero niezdolność do pracy przypadająca po tym okresie, uprawnia do wnioskowania o świadczenie.

—Marcin Nagórek, radca prawny

podstawa prawna: art. 4, art. 11 ust. 2 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 372)

podstawa prawna: art. 6, art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 121 ze zm.)