[b]– Moja żona ma umowę na czas nieokreślony w polskim zakładzie pracy. Dwa lata temu wzięła urlop bezpłatny. Od tamtego czasu pracuje na kontrakcie w Anglii. Urlop bezpłatny kończy się, a żona zaszła w ciążę i planuje iść na zwolnienie lekarskie.

Może wysłać do polskiego pracodawcy zaświadczenie wystawione przez brytyjskiego lekarza. Czy może to być lekarz posiadający prywatny gabinet, czy musi to być zaświadczenie wystawione przez General Practicioner (GP – lekarz pierwszego kontaktu)?

Czy jedynym wymogiem jest, aby:

- zostało wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym imię i nazwisko zagranicznego lekarza lub nazwę zagranicznego zakładu leczniczego,

- było opatrzone datą wystawienia i podpisem lekarza,

- określało początkową i końcową datę niezdolności do pracy chorego?

W czasie urlopu bezpłatnego żona nie płaci żadnych składek ZUS.

W związku z tym nie przysługują jej żadne zasiłki w Polsce, będzie je pobierała w Anglii. Czy polski pracodawca będzie musiał płacić jej chorobowe w trakcie ciąży i później podczas urlopu macierzyńskiego i wychowawczego? Czy w związku z nieodprowadzaniem składek na ZUS nie będzie ona pobierała żadnych zasiłków z ZUS po upływie 33 dni chorobowego i w trakcie urlopu macierzyńskiego? Jeśli nie, to czy powinna wysłać zwolnienie do The Pension Service, czy wystarczy, że prześle je polskiemu pracodawcy?[/b] – pyta czytelnik .

O ewentualne świadczenia związane z niezdolnością do pracy i macierzyństwem z tytułu zatrudnienia w Anglii, u angielskiego pracodawcy w czasie tego zatrudnienia i/lub po jego ustaniu, należy wystąpić do tego pracodawcy. Natomiast z tytułu zatrudnienia w Polsce sytuacja pracownicy przedstawia się następująco.

[srodtytul]Pieniądze po przerwie[/srodtytul]

Urlop bezpłatny to, w zakresie ubezpieczeń społecznych, przerwa w ubezpieczeniu chorobowym. W tym czasie nie są opłacane składki na to ubezpieczenie, zatem pracownicy nie przysługują z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych żadne świadczenia pieniężne, gdy zachoruje lub urodzi dziecko, za okresy niezdolności do pracy przypadające w czasie tego urlopu.

Zasadę tę określa art. 12 ust. 2 pkt 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=E44F9718673321589B0FF606ACB3D461?id=352798]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512, dalej ustawa zasiłkowa)[/link]. Stosuje się ją także do wynagrodzenia za czas choroby przysługującego na podstawie art. 92 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link] (33/14 dni w roku kalendarzowym).

W sytuacji gdy niezdolność do pracy z powodu choroby lub macierzyństwa powstanie w okresie urlopu bezpłatnego i trwa po jego zakończeniu, pracownica ma prawo do wynagrodzenia za czas choroby i zasiłków chorobowego i macierzyńskiego, ale wyłącznie za okres niezdolności do pracy przypadający po zakończonym urlopie. Otrzyma je bez okresu wyczekiwania.

Dlatego że, choć urlop bezpłatny nie jest okresem ubezpieczenia chorobowego, jednak przerwę w zatrudnieniu nim spowodowaną traktuje się w sposób szczególny. Okresy ubezpieczenia chorobowego występujące przed i po urlopie bezpłatnym zalicza się do okresu wyczekiwania, nawet gdy przerwa ta trwa dłużej niż 30 dni.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownica korzysta z urlopu bezpłatnego przez dwa lata. 30 czerwca 2010 r. kończy się ta przerwa, ale 1 lipca nie stawia się w pracy, lecz przedstawia zaświadczenie lekarskie stwierdzające niezdolność do pracy z powodu choroby. W takim razie już od 1 lipca 2010 r. będzie miała prawo do wynagrodzenia chorobowego ze względu na to, że jest to jej pierwsza absencja chorobowa w tym roku kalendarzowym.

Po wyczerpaniu limitu wypłaty tego wynagrodzenia (33/14 dni) będzie przysługiwał jej zasiłek chorobowy, a jeżeli jest w ciąży, także zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.[/ramka]

[srodtytul]Potrzebne zwolnienie[/srodtytul]

Jeżeli pracownica w ciąży nie może podjąć zatrudnienia po zakończonym urlopie bezpłatnym w związku z niezdolnością do pracy z powodu choroby, powinna na tę okoliczność przedstawić pracodawcy zaświadczenie lekarskie. Jest ono zarówno dokumentem usprawiedliwiającym absencję, jak i wymaganym do wypłaty wynagrodzenia za czas choroby i zasiłku chorobowego. Powinien być to:

- druk ZUS ZLA, jeśli pracownica choruje w Polsce,

- zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza określające początkową i końcową datę niezdolności, wystawione na blankiecie z nadrukiem określającym nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem (również lekarza prowadzącego prywatny gabinet lekarski) – jeśli choruje za granicą.

Na podstawie takiego dokumentu pracodawca będzie wypłacał wynagrodzenie chorobowe przez maksymalny okres 33 dni. On również dokona wypłaty zasiłków: chorobowego i macierzyńskiego, jeżeli jest do tego uprawniony.

A więc uczyni to, jeśli na 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych (art. 61 ustawy zasiłkowej). Jeżeli zgłaszał mniej, wówczas zasiłki wypłaca oddział ZUS.

[b]Uwaga![/b] Bez względu na to, kto jest płatnikiem zasiłków (pracodawca czy ZUS), to zwolnienia lekarskie pracownik musi dostarczać pracodawcy.

[srodtytul]Dokumenty w języku obcym[/srodtytul]

Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy za okres udzielonego urlopu macierzyńskiego (art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej). Będąc za granicą, pracownica powinna zatem zadbać o to, aby wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie takiego urlopu.

Może z niego korzystać od dnia porodu albo jeszcze przed porodem. Jeśli wybierze tę drugą opcję, zasiłek zostanie wypłacony, jeśli do wniosku o urlop macierzyński dołączy zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu, wystawione przez zagraniczny zakład leczniczy lub zagranicznego lekarza.

Jeżeli natomiast będzie korzystała z urlopu macierzyńskiego od dnia porodu, wówczas powinna dostarczyć pracodawcy skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, wydany przez zagraniczny urząd.

Te dokumenty są wymagane na podstawie [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4CA556454735990BAD7FB0D335EC1102?id=79145]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 27 lipca 1999 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU nr 65, poz. 742 ze zm.).[/link]

Z jego przepisów wynika także, że dokumenty wystawione przez zagraniczny zakład leczniczy, zagranicznego lekarza lub urząd muszą być dostarczone płatnikowi zasiłków po ich przetłumaczeniu na język polski.

Ten wymóg nie dotyczy druków wystawionych w kraju członkowskim Unii Europejskiej oraz należącym do Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej. One mogą pozostać w językach urzędowych tych państw. Ta zasada obejmuje także zagraniczne zwolnienia lekarskie.

[ramka][b]Najważniejsze informacje o urlopach dla rodziców[/b]

[b]MACIERZYŃSKI PODSTAWOWY:[/b]

Jeśli pracownica po zakończeniu urlopu bezpłatnego i zwolnień lekarskich w czasie ciąży będzie chciała wziąć minimum dwa tygodnie urlopu macierzyńskiego przed porodem, musi o tym zawiadomić polskiego pracodawcę (na piśmie). W takim wypadku pozostała część będzie jej przysługiwała po porodzie, np. 18 tygodni, jeśli urodziła jedno dziecko (art. 180 § 1 – 4 k.p.).

Jeżeli nie skorzysta z tego prawa, pracodawca udzieli całego urlopu macierzyńskiego, bez jej wniosku, od dnia porodu. Musi mieć jednak akt urodzenia dziecka.

[b]MACIERZYŃSKI DODATKOWY:[/b]

W 2010 i 2011 r. przysługuje pracownicy w polskiej firmie w wymiarze dwóch tygodni, jeśli urodzi jedno dziecko, lub trzech tygodni, gdy dzieci będzie więcej. Jest udzielany bezpośrednio po urlopie podstawowym, na wniosek matki (lub ojca) złożony na co najmniej siedem dni przed jego rozpoczęciem (art. 182[sup]1[/sup] i art. 182[sup]2[/sup] k.p.).

Za jego okres przysługuje zasiłek macierzyński.

[b]WYCHOWAWCZY:[/b]

Polski szef udzieli go na pisemny wniosek pracownicy (pracownika) złożony minimum na dwa tygodnie przed terminem jego rozpoczęcia. We wniosku trzeba określić datę początkową i końcową tego urlopu oraz okresy wcześniej wykorzystywane na dane dziecko.

Maksymalny wymiar to trzy lata (nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko czwartego roku życia). Można go wykorzystać maksymalnie w czterech częściach, a zrezygnować w każdym czasie. Jest niepłatny.

[b]OCHRONA:[/b]

W czasie ciąży i urlopu macierzyńskiego obowiązuje zakaz rozwiązywania umowy o pracę. Wyjątek: może zostać wręczona dyscyplinarka za zgodą związku zawodowego reprezentującego pracownicę (art. 177 § 1 k.p.).

Tak samo jest z okresem urlopu wychowawczego. Zakaz obowiązuje od dnia złożenia wniosku do dnia zakończenia urlopu, ale nie działa w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy i konieczności zwolnień z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy (art. 186[sup]1[/sup] k.p. i uchwała SN z 15 lutego 2006 r., III PZP 13/05).[/ramka]