Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 9 ust. 6 ustawy systemowej osoba pobierająca zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego podlega z tytułu pobierania tego zasiłku obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innego tytułu rodzącego obowiązek ubezpieczeń społecznych. To się jednak zmieni 1 września 2009 r. Od tego dnia żadna z tych okoliczności nie będzie już wyłączała obowiązku ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z tytułu pobierania zasiłku.
[ramka][b]Przykład [/b]
Pani Renata ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy i równocześnie jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę na pół etatu.
Od 1 lipca pobiera zasiłek macierzyński, do którego prawo nabyła z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę. Do 31 sierpnia 2009 r., z racji ustalonego prawa do renty, z zasiłku macierzyńskiego nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. [/ramka]
Natomiast od 1 września br. pobieranie zasiłku macierzyńskiego będzie dla niej tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.
[srodtytul]Koniec ery informowania[/srodtytul]
Z uwagi na tę zmianę od 1 września osoba pobierająca zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego (dalej dla obu form: zasiłek macierzyński) nie będzie już musiała informować płatnika składek o tym, że:
- uzyskała prawo do emerytury lub renty bądź
- podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu.
Oznacza to, że nie będzie zobowiązana składać oświadczenia, iż podpisała umowę-zlecenie w innej firmie czy założyła własną firmę.
Płatnik składek za każdą osobę, której będzie wypłacał zasiłek macierzyński, ma wykazywać należne składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RCA z kodem tytułu do ubezpieczeń 12 40 00.
[srodtytul]Dodatkowo dobrowolnie[/srodtytul]
Ustawa nowelizująca wprowadza do ustawy systemowej art. 9 ust. 1c. Przewiduje on możliwość dobrowolnego przystąpienia od 1 września br. do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z tytułów występujących obok pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego (z zasiłków podlegać będzie przecież obowiązkowo ubezpieczeniom). Chodzi o jednoczesne:
- wykonywanie pracy nakładczej,
- wykonywanie pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
- prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej,
- wykonywanie odpłatnie pracy, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
- bycie osobą duchowną.
[ramka][b]Przykład [/b]
Pan Alina od lipca 2009 r. pobiera zasiłek macierzyński, do którego prawo nabyła z umowy o pracę. W okresie jego pobierania rozpoczyna pracę na podstawie umowy-zlecenia, którą zawarła z innym podmiotem niż własny pracodawca.
Do 31 sierpnia 2009 r. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym będzie podlegać z umowy-zlecenia, a od 1 września 2009 r. – wyłącznie z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. W takiej sytuacji zleceniobiorca powinien złożyć druk ZUS ZWUA i 1 września wyrejestrować panią Alinę z ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, do których była zgłoszona ze zlecenia. Następnie złożyć druk ZUS ZZA i z umowy-zlecenia zgłosić ją od 1 września do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, gdy ubezpieczona z umowy-zlecenia nie zechce przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Jeżeli z umowy-zlecenia pani Alina przystąpi do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, wówczas zgłoszenie do tych ubezpieczeń i do zdrowotnego powinno nastąpić na druku ZUS ZUA.[/ramka]
[srodtytul]Dwie podstawy [/srodtytul]
Od początku września br. zacznie też obowiązywać nowy w ustawie systemowej art. 9 ust. 1d. Spowoduje on, że osoba, która jednocześnie jest na zasiłku macierzyńskim i pracuje na umowę o pracę, z obu tytułów będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. I nie tylko w tym wypadku. Bo ten przepis, oprócz pracowników, wymienia także członka rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych oraz funkcjonariusza Służby Celnej. Zatem, jeśli te osoby będą równocześnie pobierały zasiłek macierzyński, będą obowiązkowo podlegać ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obydwu tytułów. Dziś osoba znajdująca się w takiej sytuacji jest obowiązkowo ubezpieczona tylko jako pracownik, członek spółdzielni lub funkcjonariusz Służby Celnej.
[ramka][b]Przykład [/b]
Pani Monika pobiera zasiłek macierzyński, do którego prawo nabyła z umowy o pracę. W trakcie pobierania zasiłku podejmuje zatrudnienie na umowę o pracę na 1/3 etatu w innej firmie. Do 31 sierpnia 2009 r. pani Monika obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlega wyłącznie z umowy o pracę, a od 1 września 2009 r. zarówno z racji pobierania zasiłku macierzyńskiego, jak i ze stosunku pracy. [/ramka]
[srodtytul]Według starych zasad[/srodtytul]
Ustawa nowelizująca nie wprowadza zmian do dotychczasowych zasad podlegania ubezpieczeniom społecznym przez osoby przebywające na urlopie wychowawczym. Oznacza to, że nadal osoba przebywająca na takim urlopie będzie podlegała z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie będzie miała ustalonego prawa do emerytury lub renty oraz innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. Wobec tego również po 31 sierpnia br. będzie zobowiązana przekazywać płatnikowi informację o prawie do emerytury lub renty oraz o innych tytułach do ubezpieczeń.
Tym samym osoba przebywająca na urlopie wychowawczym, która w tym okresie wykonuje umowę-zlecenie lub ma inny tytuł do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega z tego innego tytułu (np. wykonywanej równocześnie umowy-zlecenia), a z urlopu wychowawczego składki w tym okresie nie są za nią wykazywane.
