Warunek – muszą spełnić ustawowe przesłanki pozwalające dołączyć do pracowniczego programu emerytalnego (PPE). Dopiero taki akces pozwala zbierać w nim pieniądze.

Dla kogo

PPE, jak sama nazwa wskazuje, jest programem, w którym co do zasady mogą oszczędzać przede wszystkim pracownicy, ale nie tylko. Ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 710 ze zm., dalej: ustawa o PPE) precyzuje, kogo należy uznać za pracownika na potrzeby tej ustawy. Zawiera też dodatkowe regulacje dotyczące uprawnień do oszczędzania w PPE.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 4 ustawy o PPE prawo do uczestnictwa w programie, a tym samym do oszczędzania w nim, przysługuje pracownikowi, który jest zatrudniony u pracodawcy >patrz ramka.

Ponadto prawo przystąpienia do PPE przysługuje osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, wspólnikowi spółki cywilnej, jawnej, spółki partnerskiej oraz komandytowo-akcyjnej i komandytowej odpowiadającym bez ograniczenia. Pod warunkiem że podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu, a te osoby lub spółki prowadzą PPE dla swoich pracowników.

Oznacza to, że możliwości oszczędzania w PPE nie mają w szczególności osoby związane z pracodawcą prowadzącym PPE umowami cywilnoprawnymi, jak np. agencyjna, zlecenie czy o dzieło. Przepisy precyzują bowiem krąg osób uprawnionych do uczestnictwa w PPE. Umożliwienie natomiast udziału w programie innej osobie niż ta, której zezwala na to ustawa o PPE, jest naruszeniem prawa.

Ważny staż

Ponadto ustawa przewiduje, że aby przystąpić do PPE, pracownik powinien być zatrudniony u pracodawcy nie krócej niż trzy miesiące, chyba że umowa zakładowa zawiera inne postanowienia co do długości wymaganego stażu (art. 5 ust. 1 ustawy o PPE). To oznacza, że ubiegający się o uczestnictwo w PPE powinien legitymować się określonym w umowie zakładowej okresem zatrudnienia upoważniającym go do przystąpienia do programu. Jeśli umowa zakładowa nie wskazuje, jak długie zatrudnienie powinien mieć chętny, albo odsyła do regulacji ustawowych, do udziału w PPE uprawniony jest ten, kto legitymuje się co najmniej trzymiesięczną pracą u prowadzącego PPE.

Nie dla seniorów

Do programu nie może jednak przystąpić pracownik, który ukończył 70. rok życia (art. 5 ust. 1a ustawy o PPE). Nie ma też ponownie takiej szansy ten, kto dokonał wypłaty jednorazowej albo pierwszej raty przy systemie ratalnym (art. 5 ust. 1b ustawy o PPE).

Te ograniczenia mają za zadanie zachować cel oszczędzania w PPE, czyli gromadzenie środków na starość. Dlatego ustawodawca nie dopuścił do PPE osób, które ukończyły 70. rok życia, bo one już korzystają ze świadczeń emerytalnych. Nie obejmie to też tego, kto zrealizował cele emerytalne, wypłacając pieniądze zgromadzone w PPE.

Beneficjent z multiemeryturą

Z kolei osoba zatrudniona u kilku pracodawców prowadzących PPE, bez względu na wymiar czasu pracy, może jednocześnie uczestniczyć w programach u każdego z nich.

Co istotne, poza podanymi warunkami udziału w PPE nie wolno stosować innych ograniczeń przystąpienia do programu i oszczędzania w nim. Dlatego pracodawca nie uzależni wejścia do PPE od wysokości otrzymywanego przez etatowca wynagrodzenia czy rodzaju zawartego z nim angażu.

—Anna Wijkowska, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.

Szerzej niż w kodeksie pracy

Zgodnie z art. 2 pkt 2 ustawy o PPE pracownikiem jest osoba zatrudniona w pełnym bądź niepełnym wymiarze czasu pracy na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę, umowy zawartej w wyniku powołania lub wyboru do organu reprezentującego osobę prawną, a także członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych.