Pracownicy czy osoby wykonujące pracę nakładczą podlegają obligatoryjnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Mówi o tym art. 66 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=282315]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.; ustawa)[/link].
Kiedy obowiązek tego ubezpieczenia jest spełniony? Gdy osoba, która mu podlega, zostanie zgłoszona do Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) oraz składki są opłacane w terminie i na zasadach określonych w ustawie. Osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po zgłoszeniu do NFZ uzyskuje prawo do świadczeń opieki zdrowotnej.
[srodtytul]Potrzebny wniosek...[/srodtytul]
Natomiast [b]ci, którzy nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeniowemu z mocy ustawy, a mają miejsce zamieszkania na terytorium Polski, mogą się dobrowolnie ubezpieczyć.[/b]
W tym celu osoba zainteresowana musi złożyć wniosek do funduszu. Podanie to ma mieć formę pisemną. Tak wynika z art. 68 ust. 1 ustawy. Formularz wniosku można pobrać ze strony internetowej NFZ ([link=http://www.nfz.gov.pl/new/]www.nfz.gov.pl[/link]).
Osoba ubiegająca się o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym powinna też przedstawić dokument tożsamości oraz dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia. Tym ostatnim może być zaświadczenie od pracodawcy potwierdzające opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne. Równie dobrze może to być potwierdzenie dowodu wpłaty ostatniej składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej.
[srodtytul]... a potem umowa...[/srodtytul]
Ponadto musi podpisać dwa egzemplarze umowy. A ta zawierana jest na czas nieokreślony. Z jej treści wynika, od kiedy dana osoba zostaje objęta ubezpieczeniem zdrowotnym. Umowę można rozwiązać poprzez pisemne poinformowanie funduszu o rezygnacji z ubezpieczenia. Jednak nie może zostać ona rozwiązana z datą wsteczną. Poza tym ubezpieczenie dobrowolne ustaje po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek.
Wygasa również w przypadkach określonych w przepisach prawa, np. gdy ubezpieczający się zmieni miejsce zamieszkania na takie, które jest poza granicami Polski, albo gdy zacznie podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu zgodnie z art. 66 ustawy.
Trzeba także pamiętać, że zawarcie umowy co do zasady jest uzależnione od wniesienia opłaty dodatkowej. Ta z kolei jest tym wyższa, im dłuższy czas osoba chcąca się dobrowolnie ubezpieczyć nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym.
Ile zatem wynosi taka opłata? Jest to 20 proc. dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi nieprzerwanie od trzech miesięcy do roku. Jest to 655,39 zł. Podstawą jest tu bowiem kwota deklarowanego miesięcznego dochodu, nie niższa jednak od kwoty odpowiadającej przeciętnemu wynagrodzeniu, a zgodnie z obwieszczeniem prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 16 lipca 2009 r., włącznie z wypłatami z zysku w II kwartale 2009 r. wyniosło ono 3276,94 zł.
Gdy pauza trwa nieprzerwanie dłużej niż rok, ale nie więcej niż dwa lata, trzeba zapłacić 50 proc. dochodów, czyli 1638,47 zł. Natomiast 100 proc., czyli 3276, 94 zł, uiszcza ten, kto ma przerwę trwającą więcej niż dwa lata, ale nieprzekraczającą pięciu lat.
Jeśli przerwa wynosiła powyżej pięciu lat do dziesięciu lat, to opłata dodatkowa stanowi 150 proc. A to 4915,41 zł. Pauza przekraczająca dziesięć lat skutkuje opłatą będącą równowartością 200 proc. dochodów, czyli kwotą wynoszącą 6553,88 zł.
Opłatę dodatkową uiszcza się przed podpisaniem umowy na właściwe konto NFZ. Przy czym w uzasadnionych przypadkach, na wniosek osoby ubezpieczającej się, dyrektor oddziału funduszu może odstąpić od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożyć jej płatność na raty miesięczne. Tych jednak nie może być więcej niż 12.
[srodtytul]... i comiesięczna płatność[/srodtytul]
Po przystąpieniu do ubezpieczenia należy co miesiąc opłacać należną składkę, która stanowi 9 proc. podstawy wymiaru. Taka składka opłacana jest w terminie do 15. dnia następnego miesiąca za miesiąc poprzedni (np. za sierpień do 15 września).
Składki z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego należy wpłacać na konto ZUS – rachunek ZUS z końcówką 52.
[srodtytul]Członkowie rodziny[/srodtytul]
[b]Osoba, która zawarła umowę o dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, powinna też zgłosić do ubezpieczenia członków rodziny niepodlegających obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu. Zgłoszenie takie nie wiąże się z koniecznością odprowadzania dodatkowej składki.[/b]
Członkiem rodziny jest dziecko własne, dziecko drugiego małżonka, dziecko przysposobione, wnuk albo dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę. To także dziecko obce w ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli kształci się dalej – do ukończenia 26 lat. Natomiast jeśli posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane na równi – bez ograniczenia wieku. Członkiem rodziny jest również małżonek oraz wstępni pozostający z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym.
[ramka] [b]Uwaga[/b]
Po zawarciu umowy z NFZ ubezpieczony powinien się zgłosić do oddziału lub inspektoratu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, aby dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia poprzez złożenie druku ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego). Do zgłoszenia członków rodziny potrzebne jest złożenie druku ZUS ZCNA.[/ramka]