Różne choroby w jednym okresie zasiłkowym - wyrok SN ws. zasiłku chorobowego

Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 11 kwietnia 2018 r. (III BU 2/17).

W tej sprawie sąd rejonowy wyrokiem z 27 września 2016 r. oddalił odwołanie ubezpieczonej od decyzji ZUS z 20 maja 2016 r. oraz z 6 czerwca 2016 r., odmawiających prawa do zasiłku chorobowego za okres od 19 do 31 maja 2016 r. oraz od 1 do 14 czerwca 2016 r. Powodem odmowy było to, że kobieta wykorzystała okres zasiłkowy w pełnym, 182-dniowym wymiarze, do 18 maja 2016 r.

Czytaj też:

Okres zasiłkowy - jak ustalić okres pobierania świadczeń z tytułu niezdolności do pracy

Przerwy w L4 nie zapewnią zasiłku

Sąd pierwszej instancji ustalił, że ubezpieczona była nieprzerwanie niezdolna do pracy od 19 listopada 2015 r. do 17 maja 2016 r. w związku z chorobą o numerze statystycznym M41, natomiast od 18 maja do 21 czerwca 2016 r. – w związku z chorobą o numerze statystycznym I83. 182. dzień jej nieprzerwanej niezdolności do pracy upłynął 18 maja 2016 r. W ocenie sądu rejonowego ubezpieczony, który był nieprzerwanie niezdolny do pracy z powodu choroby przez 182 dni, traci prawo do zasiłku chorobowego za dalszy okres niezdolności do pracy bez względu na to, jaki rodzaj choroby spowodował tę niezdolność. Decyzję organu rentowego, odmawiającą ubezpieczonej prawa do zasiłku chorobowego po 18 maja 2016 r., sąd uznał zatem za prawidłową.

Sąd okręgowy, rozpoznając sprawę na skutek apelacji ubezpieczonej, wyrokiem z 27 stycznia 2017 r. zmienił zaskarżony wyrok sądu rejonowego i poprzedzającą go decyzję ZUS. Przyznał ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego za okresy od 19 do 31 maja 2016 r. i od 1 do  14 czerwca 2016 r.

Sąd odwoławczy wskazał, że zgodnie z art. 8 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (dalej: ustawa zasiłkowa), okres zasiłkowy nie może trwać dłużej niż 182 dni. Według art. 9 ust. 1 i 2 tej ustawy, do okresu zasiłkowego wlicza się:

- wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, a także

- okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeśli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem nowej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

W ocenie sądu drugiej instancji oznacza to, że okresy poprzedniej niezdolności do pracy spowodowane inną chorobą nie podlegają wliczeniu do okresu zasiłkowego. Ubezpieczona przebywała na zwolnieniu lekarskim początkowo z powodu schorzeń kręgosłupa, po czym stała się niezdolna do pracy z powodu żylaków kończyn dolnych. Są to dwie różne choroby, w związku z czym nowa choroba oznaczała dla kobiety początek nowego okresu zasiłkowego.

ZUS złożył skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem tego wyroku, która okazała się zasadna. Sąd Najwyższy stwierdził, iż wykładnia art. 9 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej dokonana przez sąd okręgowy, zgodnie z którą w okresie nieprzerwanej niezdolności do pracy może dojść do otwarcia nowego okresu zasiłkowego, o ile dalsza niezdolność do pracy spowodowana jest inną chorobą niż poprzednia, jest oczywiście błędna. Tym samym wyrok tego sądu, przyznający ubezpieczonej prawo do zasiłku chorobowego mimo wyczerpania przez nią całego okresu zasiłkowego określonego w art. 8 tej ustawy, jest niezgodny z prawem.

Komentarz eksperta

Elżbieta Smirnow, radca prawny w Kancelarii Prawa Pracy Wojewódka i Wspólnicy sp.k.

Przepisy art. 9 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej nie nasuwają żadnych wątpliwości interpretacyjnych ani w orzecznictwie, ani w doktrynie. Tym samym przedmiotowy wyrok jest w pełni prawidłowy i koryguje błędy interpretacyjne sądu okręgowego.

Warto przypomnieć, iż zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w ustawie zasiłkowej, nie dłużej jednak niż przez 182 dni. Tylko w przypadku niezdolności do pracy spowodowanej gruźlicą lub występującej w okresie ciąży jest on dłuższy i wynosi do 270 dni. Z kolei art. 9 ustawy zasiłkowej wskazuje, iż do tzw. okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 (ust. 1) oraz okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

Zatem przedmiotowy przepis mówi o nieprzerwanej niezdolności do pracy, bez rozróżnienia na niezdolność spowodowaną tą samą czy inną chorobą. Wynika zatem z tego, że do okresu zasiłkowego wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, bez względu na rodzaj choroby. Dopiero wówczas, gdy między poszczególnymi okresami niezdolności do pracy występują przerwy, w których ubezpieczony był zdolny do pracy, wliczanie poprzedniego okresu tej niezdolności zależy od rodzaju choroby. Nowy okres zasiłkowy otwiera kolejna niezdolność do pracy powstała po minimum jednodniowej przerwie od poprzedniej i spowodowana inną chorobą niż uprzednio.

W przedmiotowym stanie faktycznym ubezpieczona była nieprzerwanie chora od 19 listopada 2015 r. do 14 czerwca 2016 r. Tym samym, mimo iż jej choroba była spowodowana innymi schorzeniami, to z uwagi na brak chociażby jednego dnia przerwy między chorobami nie można było stwierdzić, iż okres zasiłkowy powinien być liczony od nowa. ?