Sąd Najwyższy: poświadczony notarialnie odpis dokumentu nie wystarczy do wpisu w księdze

Rozstrzygnięcie SN prostuje wieloletnie ścieranie się dwóch podejść do tej kwestii w orzecznictwie sądów.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Notariusze w drodze do odciążenia sądów

Przepisy o upoważnieniu rejentów do wydawania nakazów zapłaty coraz bliżej uchwalenia.

 Z poświadczeniem notarialnym do sądu wieczystoksięgowego

Kwestia ta wynikła w sprawie, w której Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił wniosek M. P. o wykreślenie z księgi wieczystej hipoteki umownej na podstawie dołączonego do wniosku poświadczonego notarialnie odpisu pisemnego zezwolenia jego wierzyciela na wykreślenie hipoteki. SR uzasadnił swoje postanowienie tym, że celem ustawodawcy było, aby wpisy były dokonywane na podstawie wiarygodnych dokumentów. Z tego powodu podstawą wpisu w księdze wieczystej nie może być odpis dokumentu poświadczonego za zgodność z oryginałem przez notariusza. Na uzasadnienie tego stanowiska SR przytoczył szereg orzeczeń Sądu Najwyższego, wskazując, że pogląd ten dominuje w orzecznictwie i nauce prawa.

Zapadają jednak też inne orzeczenia i na nie powołał się w apelacji wnioskodawca, wskazując m.in., że SR naruszył prawo o notariacie przez odebranie tej czynności notarialnej dokonanej zgodnie z prawem waloru dokumentu urzędowego.

Czytaj więcej:

ABC Firmy

Sąd Najwyzszy usuwa lukę w prawie w sposób korzystny dla wierzycieli. Co orzekł?

Termin upadku zabezpieczenia hipotecz...

Pro

Sędziowie uznali za konieczne zapytać o odpis z dokumentu

Rozpatrując apelację Sąd Okręgowy w Gliwicach (sędziowie Tomasz Pawlik, Marcin Rak i Roman Troll) uznał za wskazane zwrócić się do Sądu Najwyższego z pytaniem prawnym: „Czy dopuszczalny jest wpis w księdze wieczystej na podstawie odpisu dokumentu poświadczonego za zgodność z
oryginałem przez notariusza?”

Na poparcie stanowiska, że wpis na podstawie takiego poświadczenia notarialnego jest niedopuszczalny, Sąd Okręgowy wskazał, że ustawa o księgach wieczystych i hipotece nadaje podstawie wpisu w księdze wieczystej (a wykreślenie wpisu traktowane jest tak samo jako wpis) szczególne znaczenie, wykluczając np. wydanie z akt księgi wieczystej dokumentu, który stanowił podstawę wpisu. W każdym wypadku chodzi więc o oryginał dokumentu, bo gdyby wpisów dokonywano na podstawie odpisu lub kopii dokumentu przepis ten byłby zbędny. 

Czytaj więcej

W sądzie i w urzędzie

Po tej uchwale SN dłużnikowi trudniej będzie uciec z majątkiem przed wierzycielem

Pokrzywdzenie wierzycieli zachodzi, gdy wyzbycie się nieruchomości obciążonej hipoteką przez dłuż...

Ten rygoryzm jest potrzebny także dlatego, że w postępowaniu wieczystoksięgowym nie występuje strona przeciwna i nie przeprowadza się rozprawy, na której możliwa byłaby konfrontacja przedłożonego odpisu dokumentu z jego oryginałem w razie zgłoszenia takiego żądania przez stronę przeciwną lub na żądanie sądu. W przeciwnym stanowisku podkreśla się z kolei, że notariusz jest osobą zaufania publicznego, a jego udział w dokonywaniu czynności notarialnych ma gwarantować bezpieczeństwo i pewność obrotu prawnego. I taką rolę należy przypisać poświadczeniu notariusza za zgodność z oryginałem kopii okazanego mu dokumentu – prezentował dotychczasowe orzecznictwo gliwicki SO.

W uchwale Sądu Najwyższego z tych dwóch szkół co do niezbędnych dokumentów, aby dokonać zmian we wpisach w księgach wieczystych, skład orzekający: sędziowie SN Mariusz Łodko, Marcin Trzebiatowski i Kamil Zaradkiewicz, wybrał wyższe wymagania wobec przedstawianych w sądzie wieczystoksięgowym dokumentów.

Uzasadnienie uchwały będzie opublikowane w terminie późniejszym.