Analizę należy przeprowadzić z uwzględnieniem regulacji ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych. Jej przepisy stosuje się do pracowników samorządowych zatrudnionych w:
1) urzędach marszałkowskich oraz wojewódzkich samorządowych jednostkach organizacyjnych;
2) starostwach powiatowych oraz powiatowych jednostkach organizacyjnych;
3) urzędach gmin, jednostkach pomocniczych gmin, gminnych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych;
4) biurach (ich odpowiednikach) związków j.s.t. oraz samorządowych zakładów budżetowych utworzonych przez te związki;
5) biurach (ich odpowiednikach) jednostek administracyjnych j.s.t.;
Znaczenie mają również regulacje w art. 4 ust. 1 ww. ustawy, gdzie postanowiono, że pracownicy samorządowi są zatrudniani na podstawie:
1) wyboru:
a) w urzędzie marszałkowskim: marszałek województwa, wicemarszałek oraz pozostali członkowie zarządu województwa – jeżeli statut województwa tak stanowi,
b) w starostwie powiatowym: starosta, wicestarosta oraz pozostali członkowie zarządu powiatu – jeżeli statut powiatu tak stanowi,
c) w urzędzie gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta),
d) w związkach jednostek samorządu terytorialnego: przewodniczący zarządu związku i pozostali członkowie zarządu – jeżeli statut związku tak stanowi,
e) w urzędzie m.st. Warszawy: burmistrz dzielnicy m.st. Warszawy, zastępca burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy i pozostali członkowie zarządu dzielnicy m.st. Warszawy;
2) powołania – zastępca wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnik gminy, skarbnik powiatu, skarbnik województwa;
3) umowy o pracę – pozostali pracownicy samorządowi.
Czytaj więcej
Wzrośnie minimalny poziom wynagrodzenia zasadniczego osób zatrudnionych w urzędach na podstawie umowy o pracę.
Zatem, z ww. przepisów wynikają zróżnicowane pod względem prawnym statusy zatrudnieniowe. Wśród nich jest m.in. status – powołania, o którym mowa także w Kodeksie pracy. Z tego aktu wynika, że stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w przypadkach określonych w odrębnych przepisach. Stosunek pracy, o którym mowa w § 1, nawiązuje się na czas nieokreślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem (art. 68). Nadto, stosunek pracy na podstawie powołania nawiązuje się w terminie określonym w powołaniu, a jeżeli termin ten nie został określony – w dniu doręczenia powołania, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (art. 682. Na kanwie tych ostatnich przepisów w orzecznictwie zaakcentowano, że nawiązanie stosunku pracy z powołania jest możliwe, gdy przepis odrębny w rozumieniu art. 68 § 1 Kodeksu pracy (samodzielnie lub w powiązaniu z innymi przepisami) wyraźnie odnosi się do podstawy nawiązania stosunku pracy. Zatem, nawet sam przepis kompetencyjny przewidujący powierzenie określonego stanowiska lub określonej funkcji i odwołanie z tego stanowiska lub funkcji oznacza jedynie powołanie pozorne (organizacyjne) i określa sposób powierzenia stanowiska lub funkcji, a nie powołanie właściwe wywołujące skutek w postaci powstania stosunku pracy na tej podstawie ( postanowienie SN z 9 października 2012 r.).
Znaczenie mają również przepisy związane z regulaminem wynagradzania. W tym zakresie na uwagę zasługują przepisy art. 39 ust. 1–2 ww. ustawy. W ust. 1 postanowiono, że pracodawca w regulaminie wynagradzania określi, dla pracowników samorządowych, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 3:
1) wymagania kwalifikacyjne pracowników samorządowych;
2) szczegółowe warunki wynagradzania, w tym maksymalny poziom wynagrodzenia zasadniczego.
Natomiast w ust. 2 podano, że pracodawca w regulaminie wynagradzania, o którym mowa w ust. 1, może określić:
1) warunki przyznawania oraz warunki i sposób wypłacania premii i nagród innych niż nagroda jubileuszowa;
2) warunki i sposób przyznawania dodatków, o których mowa w art. 36 ust. 4 i 5, oraz innych dodatków.
Na uwagę zasługuje stanowisko w wystąpieniu RIO w Warszawie z 24 lutego 2023 r. W dokumencie stwierdzono , że w zakresie warunków przyznawania nagród – objęto pracowników, których stosunek pracy został nawiązany na podstawie powołania. (...)
Następnie w ramach wniosku pokontrolnego nakazano aby w regulaminie wynagradzania pracowników urzędu gminy, warunki przyznawania nagród określać dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, stosownie do art. 39 ust. 2 pkt 1 w związku z ust. 1 ww. ustawy o pracownikach samorządowych.
Mając na uwadze ww. przepisy należy przyjąć, że RIO słusznie zakwestionowała zapisy regulaminu wynagradzania w zakresie kształtowania nagród pracowników zatrudnionych na podstawie powołania. Stosunek powołania dotyczy tylko niektórych pracowników samorządowych, czyli zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta), skarbnika gminy, skarbnika powiatu, skarbnika województwa.
W tych okolicznościach prawnych nie ma podstawy do kwestionowania ustaleń kontroli, w tym składania zastrzeżeń pokontrolnych do wystąpienia pokontrolnego RIO.
Wniosek
Regulamin wynagradzania został sformułowany wadliwie. Należy zmodyfikować jego postanowienia, uwzględniając zalecenia RIO. Regulamin wynagradzania nie może obejmować warunków przyznawania nagród dla pracowników zatrudnionych na podstawie – powołania.