Rada miejska podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia regulaminu gminnego zespołu interdyscyplinarnego ds. przemocy w rodzinie. W akcie tym wprowadzono zmiany kolejną uchwałą.
Zgodnie z jednym z postanowień uchwały burmistrz mógł odwołać członka zespołu w przypadku: pisemnej rezygnacji z członkostwa, utraty pracy w wskazanej w uchwale instytucji/organizacji, przez złożenie wniosku w tej sprawie przez zwierzchnika i rekomendacji co do wskazania kandydata na miejsce członka ustępującego, braku wywiązywania się z obowiązków oraz śmierci.
Czytaj więcej:
Prokurator rejonowy złożył skargę na powyższą uchwalę i wniósł o stwierdzenie jej nieważności w całości z uwagi na istotne naruszenie ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie poprzez wskazanie przesłanek odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego, co nie mieści się w kategorii określenia warunków funkcjonowania zespołu.
Rada miejska uznała skargę za zasadną i w związku z nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zobowiązana była do podjęcia nowej uchwały określającej szczegółowy tryb i sposób powoływania oraz odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego. W związku z tym zaskarżona przez prokuratora uchwała nie funkcjonuje już w obrocie prawnym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie zaznaczył, że skarga została rozpatrzona pomimo uchylenia zaskarżonej uchwały, ponieważ sam fakt wyeliminowania aktu prawnego z obrotu nie czyni bezprzedmiotowym postępowania sądowego. Skutki prawne uchylenia aktu i stwierdzenia jego nieważności są odmienne.
Uchylenie uchwały przez radę gminy oznacza jej wyeliminowanie ze skutkiem od daty uchylenia. Stwierdzenie nieważności uchwały wywołuje natomiast skutki od chwili jej podjęcia. Jak stwierdził sąd, w sprawie chodziło o ocenę, czy zapisy uchwał muszą być kazuistycznie umocowane w regulacji ustawowej, czy też należy przyjąć, że ustawowe upoważnienie do kształtowania ich treści jest generalne, a nie kazuistyczne.
Zdaniem WSA milczenie ustawodawcy nie oznacza zakazu wypowiadania się na dany temat w uchwale, o ile tylko nie skutkuje nałożeniem na adresatów obowiązków nieprzewidzianych w ustawie albo pozbawieniem lub ograniczeniem przyznanych im ustawą uprawnień.
Opierając się o zapisy konstytucji, zasadą jest samodzielność społeczności lokalnych, a ingerencja innych organów władzy jest od tej zasady wyjątkiem i możliwa jest jedynie w zakresie określonym w ustawie i z zachowaniem zasady proporcjonalności. Ingerencja ta powinna być ograniczona do tych przypadków, kiedy działalność organów jednostek samorządu w sposób oczywisty i jednoznaczny narusza obowiązujące przepisy rangi ustawowej, a nie wówczas, gdy wypowiada się w kwestiach objętych „milczeniem ustawodawcy”.
Nie każde naruszenie prawa będzie uzasadniało eliminację aktu z obrotu prawnego, gdyż podstawą stwierdzenia nieważności uchwały organu gminy są jedynie istotne naruszenia prawa.
Zdaniem WSA zakwestionowane przez prokuratora postanowienie uchwały rady miejskiej dotyczące przyczyn odwołania członków zespołu interdyscyplinarnego ds. przemocy w rodzinie w zależności od przyczyn odwołania mieszczą się w zakresie delegacji ustawowej i nie naruszają w sposób oczywisty np. przepisów rangi ustawowej.
W związku z tym WSA oddalił skargę prokuratora na uchwalę rady miejskiej.
Sygnatura akt: II SA/Sz 825/23