Radnemu nie wolno prowadzić działalności z wykorzystaniem mienia komunalnego swojej gminy. Nie może też zarządzać takim biznesem lub być jego przedstawicielem albo pełnomocnikiem. A jeśli prowadził taką działalność przed uzyskaniem mandatu, musi ją zakończyć w ciągu trzech miesięcy od złożenia ślubowania. Jeśli tego nie zrobi, straci mandat radnego. Ograniczenia biznesowe dotyczą nie tylko radnych, ale także ich małżonków, a nawet konkubentów. Nie mogą oni pełnić funkcji zarządczych czy kontrolnych w  spółkach handlowych z udziałem gminnych osób prawnych, a radni ponadto posiadać więcej niż 10 proc. udziałów lub akcji w takich spółkach.

Zakazy dotyczące działalności biznesowej radnych zawierają wszystkie ustawy samorządowe (o samorządzie gminnym, samorządzie powiatowym, samorządzie województwa). Mają one charakter antykorupcyjny – są po to, by przeciwdziałać osiąganiu korzyści z tytułu sprawowanego mandatu.

Jak wskazał NSA w wyroku z 29 października 2024 r. (sygn. akt III OSK 1713/24), w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntował się pogląd, że sformułowanie „wykorzystywanie” odnosi się do wszystkich przypadków korzystania z mienia komunalnego w prowadzonej działalności gospodarczej, bez względu na to, czy wykorzystanie to ma podstawę prawną, czy jest stałe bądź jednorazowe, czy jest odpłatne czy nieodpłatne. Nie ma też znaczenia, czy radny prowadzący biznes przy wykorzystaniu tego mienia komunalnego odniósł korzyści, czy też nie.

Zapraszam do lektury „Tygodnika Urzędników”.