W najpopularniejszym postępowaniu restrukturyzacyjnym w Polsce, jakim jest postępowanie o zatwierdzenie układu, czas ochrony z tytułu obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego (art. 226d, 226e ustawy – Prawo restrukturyzacyjne – p.r.) trwa od dnia dokonania obwieszczenia do dnia:
(1) prawomocnego umorzenia postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku o zatwierdzenie układu albo
(2) zakończenia postępowania o zatwierdzenie układu (zgodnie z art. 324 p.r. postępowanie restrukturyzacyjne zostaje zakończone z dniem uprawomocnienia się postanowienia o zatwierdzeniu układu).
Czytaj więcej:
Należy bronić poglądu, że dopiero prawomocne uchylenie skutków dokonania obwieszczenia powoduje ustanie tych skutków, jakie wiążą się z dokonaniem obwieszczenia.
1. Po pierwsze, wykładnia art. 226f p.r. powinna być prorestrukturyzacyjna.
2. Po drugie, z rozstrzygnięciem negatywnym („uchylenie”) ustawodawca nie wiąże natychmiastowych skutków prawnych, nie wprowadza natychmiastowej wykonalności takiego orzeczenia.
3. Po trzecie, z wykładni systemowej wynika pewna logika działania norm prawnych. Na przykład art. 226d p.r. zamyka i otwiera pewien okres w następujący sposób: „dzień dokonania obwieszczenia” i „dzień prawomocnego umorzenia postępowania”.
4. Po czwarte, obwieszczeniu podlega nie samo postanowienie o uchyleniu skutków obwieszczenia, ale dopiero prawomocne postanowienie o uchyleniu skutków obwieszczenia – art. 226f p.r., ostatnie zdanie.
5. Po piąte, okres ochronny jest jedynie przejściowy. Nie tworzy jakichś stałych skutków prawnych.
Ważnym elementem jest wskazanie na zakres ochrony przeciwegzekucyjnej. Ustawodawca odsyła w tym miejscu do przepisów o postępowaniu sanacyjnym, a nie do przepisów o przyspieszonym postępowaniu układowym (jak czyni to w treści art. 224 ust. 2 p.r.).
W art. 312 w zw. z art. 226e p.r. ustawodawca przewidział bardzo szeroki zakres ochrony przed postępowaniami egzekucyjnymi. Należy uznać, że zakaz egzekucyjny odnosi się także do wierzyciela „pozaukładowego”. Wskazanie przez ustawodawcę na treść art 312 p.r. świadczy o tym, że ochrona przeciwegzekucyjna jest bardzo silna. Nie ma powodów, dla których przy dokonywaniu odpowiedniego zastosowania tego przepisu należałoby pomniejszyć zakres ochrony dłużnika.
Autor jest prof. dr. hab. Uniwersytetu Opolskiego