Pan Hubert z Wrocławia prowadzi firmę remontowo-budowlaną, w której zatrudnia dziesięć osób, z czego trzy w wieku przedemerytalnym. Ze względu na kryzys w branży  ma coraz mniej zamówień. Żeby uniknąć zwolnień, zdecydował się na obniżenie pracownikom wynagrodzenia. Czy może to zrobić także pracownikom przed emeryturą?

Razem z resztą załogi

Jeśli firma popadła w  kłopoty finansowe, to pracodawca może zmniejszyć pensję zatrudnionym. Także tym, którym brakuje maksymalnie czterech lat do emerytury, pod warunkiem  że obniżka obejmie całą załogę albo grupę, do której dany pracownik należy.

Wypowiedzenie jest skuteczne od momentu doręczenia pracownikowi na piśmie nowych warunków płacy

To prawda, że kodeks pracy zapewnia szczególną ochronę pracownikom, którym brakuje nie więcej niż cztery lata do emerytury, jeżeli dalsze zatrudnienie (np. uzyskanie odpowiednio długiego stażu) umożliwi  im uzyskanie prawa do tego świadczenia. Pracodawca w tym czasie nie może wypowiedzieć umowy o pracę ani zmienić warunków zatrudnienia (pracy i płacy). W pewnych sytuacjach określonych w kodeksie pracy dopuszczalna jest obniżka wynagrodzenia. Stać się tak może, gdy w zakładzie:

W pozostałych sytuacjach na obniżenie wynagrodzenia potrzebna jest zgoda pracownika.

W tym celu pracodawca powinien podpisać z nim porozumienie w sprawie zmiany warunków płacy, wskazując  w nim datę, od której wynagrodzenie będzie niższe.

Wypowiedzenie  zmieniające musi zostać złożone pracownikowi na piśmie. Oprócz tego powinno określać nową wysokość pensji. Jest to tzw. propozycja nowych warunków płacy (m.in. wyrok Sądu Najwyższego z   7 stycznia 1997 r., sygn. I PKN 51/96).

Wypowiedzenie zmieniające może dotyczyć zmiany warunków pracy i wynagrodzenia albo tylko jednego z tych składników.

Czas na protest

Jeśli pracownik nie zgadza się na mniejsze wynagrodzenie, umowa o pracę zostanie rozwiązana po upływie okresu wypowiedzenia. O braku zgody powinien zawiadomić swojego szefa, zanim upłynie połowa okresu wypowiedzenia. Jeśli się na to nie zdecyduje w tym terminie, będzie to oznaczało, że akceptuje nowe warunki.

Pracodawca musi jednak poinformować   o takiej możliwości w piśmie wypowiadającym dotychczasowe wynagrodzenie. W przeciwnym razie  pracownik ma czas na złożenie stosownego oświadczenia aż do końca okresu wypowiedzenia.

Gdy pracownik zaprotestuje przeciwko obniżeniu pensji, należy uznać, że umowa została rozwiązana z powodu wypowiedzenia przez zakład pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 22 maja 1975 r., sygn. I PRN 9/75).