Gdy dłużnik dobrowolnie nie realizuje tego, do czego sąd go zobowiązał, można go do tego przymusić. Służy temu cały wachlarz grzywien. Od 3 maja – w przypadku egzekucji świadczeń niepieniężnych – zaszły spore zmiany, jeśli chodzi o wysokość tych grzywien. Poprzednio, na mocy art. 105
2
kodeksu postępowania cywilnego
, sąd mógł w jednym postanowieniu wymierzyć grzywnę nie wyższą niż tysiąc złotych (chyba że jej trzykrotne wymierzenie było nieskuteczne, wtedy wspomniany limit nie obowiązywał).
Teraz może wymierzyć grzywnę nie wyższą niż 10 tys. zł. Przy czym ograniczenie to dotyczy pierwszych dwóch (a nie jak poprzednio trzech) postanowień, w których sąd wymierza dłużnikowi grzywnę.
W praktyce oznacza to, że po bezskutecznym dwukrotnym wymierzeniu grzywny sąd, robiąc to po raz kolejny, nie jest już związany limitem 10 tys. złotych, obowiązującym dla grzywny orzekanej w jednym postanowieniu. Wydając jednak kolejne postanowienia o nałożeniu na dłużnika grzywny sąd nie może przekroczyć limitu ogólnej sumy grzywien w tej samej sprawie (obecnie jest to milion zł, do 3 maja było to 100 tys. zł).
Z art. 105
3
k.p.c. wynika jednocześnie, że wymierzając grzywnę, sąd orzeknie – na wypadek gdyby dłużnik nie zapłacił – jej zamianę na areszt. Zastosuje przy tym przelicznik, w myśl którego jeden dzień aresztu równy jest kwocie grzywny od 0,5 tys. zł do 1,5 tys. zł. Pamiętać musi również o tym, że ogólny czas trwania aresztu nie może w tej samej sprawie przekroczyć sześciu miesięcy.
Problemów nie ma, gdy dłużnikiem jest osoba fizyczna. Jeśli zaś wezwanie sądu skierowane było do dłużnika, którym jest osoba prawna lub inna organizacja, środkom przymusu podlega jej pracownik odpowiedzialny za niezastosowanie się do wezwania, a gdyby ustalenie takiego pracownika było utrudnione, środkom przymusu podlegają osoby uprawnione do jej reprezentowania.
Sąd zyskał też możliwość, gdy dłużnik nie wykonuje określonej czynności (której inna osoba za niego wykonać nie może, czyli np. nie przedstawia spisu przedmiotów masy majątkowej), do tego, aby zamiast straszyć go grzywną na wypadek niewykonania czynności w wyznaczonym terminie, zagroził mu nakazaniem zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz wierzyciela z tytułu zwłoki w wykonaniu czynności (nowy art. 10501 k.p.c.).
Sumę należną wierzycielowi sąd określi w stawce za każdy dzień zwłoki w wykonaniu obowiązku stwierdzonego tytułem wykonawczym. Przy czym to, ile wyniesie stawka, zdecyduje sąd. Przepis nie określa widełek, mówi jedynie, że ustalając sumę do zapłaty, sąd uwzględni interesy stron w takiej mierze, aby zapewnić wykonalność obowiązku określonego w tytule wykonawczym, a dłużnika nie obciążać ponad potrzebę.
W razie dalszej zwłoki wierzyciel będzie mógł wystąpić ponownie o nakazanie dłużnikowi zapłaty kwoty przypadającej na jego rzecz za następny okres. Co więcej, w takiej sytuacji sąd może – na wniosek wierzyciela – podwyższyć wysokość należnej mu sumy.
Warszawa, 24 maja 2012 r.
Do Sądu Rejonowego
dla Warszawy-Mokotowa
Wydział Cywilny
Skarżący: ABC Spółka z o.o. z siedzibą w Warszawie
ul. Biały Kamień 5
Wierzyciel: Kazimierz Kowalski
zam. Warszawa, ul. Przykładowa 7/2
Dłużnik: Jan Nowak
zam. Warszawa, ul. Dowolna 12/65
Skarga na postanowienie komornika o nałożeniu grzywny
Wnoszę o:
1. Uchylenie postanowienia komornika sądowego rewiru V przy Sądzie Rejonowym dla Warszawy-Mokotowa z 21 maja 2012 r. w sprawie IV Km 125/12 w przedmiocie nałożenia na skarżącego grzywny.
2. Zasądzenie od dłużnika kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Komornik Rewiru V Sądu Rejonowego dla Warszawy-Mokotowa zaskarżonym postanowieniem nałożył na prezesa spółki z o.o. ABC z siedzibą w Warszawie grzywnę w wysokości 2000 zł (dwa tysiące złotych). W uzasadnieniu postanowienia komornik stwierdza, że spółka nie złożyła w przepisanym terminie oświadczenia, czy dłużnik Jan Nowak jest udziałowcem spółki.
Dowód: odpis postanowienia z 21 maja 2012 r. w sprawie IV Km 125/12.
Tymczasem skarżący wywiązał się z obowiązku określonego w art. 882 k.p.c. Zajęcie w sprawie IV Km 776/12 firma otrzymała 10 maja 2012 r. W tym samym dniu telefonicznie szef kadr w rozmowie z komornikiem poinformował go, że dłużnik od ponad dwóch miesięcy nie pracuje w naszej firmie. Przekazał również wiadomość, że nigdy nie był udziałowcem spółki.
Dowód: przesłuchanie świadka Aleksa Aleksandrowicza – adres doręczenia jak siedziba skarżącego.
Pomimo to komornik wydał zaskarżone postanowienia. Działanie komornika narusza art. 886 § 1 k.p.c.
W tym stanie rzeczy wniosek o uchylenie nałożonej grzywny jest uzasadniony.
...............................
Podpis
Załączniki:
1. Odpis postanowienia z 21 maja 2012 r.
2. Odpisy skarg i załączników