Wynagrodzenie za pracę stanowi jeden z najistotniejszych elementów umowy o pracę. Obniżenie płac poszczególnych pracowników może zostać dokonane wyłącznie w sposób przewidziany w przepisach prawa. Jednostronna decyzja pracodawcy w tej materii podjęta z dnia na dzień jest sprzeczna z [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=1288079C8A806B4039D19A8B496CF333?id=76037]kodeksem pracy[/link].
Jednym ze sposobów obniżenia wynagrodzenia pracownika jest jego zmiana w drodze porozumienia zawartego z pracodawcą. Warunkiem jest tu oczywiście zgoda obu stron.
Porozumienie powinno mieć formę pisemną (art. 29 §4 k.p.), a jego strony mogą dowolnie określić datę, od której pracownik będzie otrzymywać wynagrodzenie w zmniejszonej wysokości. [b]Zgodnie z wyrokiem SN z 8 kwietnia 1998 r. (I PKN 29/98) porozumienie stron zmieniające warunki płacy nie podlega bowiem ocenie według reguł określonych w art. 42 § 2 k.p.[/b], o którym dalej.
[srodtytul]Za wypowiedzeniem[/srodtytul]
Z mocy przywołanego już art. 42 k.p. w określonych sytuacjach pracodawca będzie mógł jednostronnie obniżyć wynagrodzenie pracownika w drodze tzw. wypowiedzenia zmieniającego. Polega ono na przedstawieniu pracownikowi oświadczenia o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków pracy lub płacy.
Wypowiedzenie zmieniające musi spełniać wszelkie wymogi wypowiedzenia umowy o pracę. W szczególności należy zauważyć, iż nowe (mniej korzystne) warunki zaczynają obowiązywać, gdy pracownik je przyjmie, po upływie właściwego dla danej umowy okresu wypowiedzenia (gdy pracownik nie przyjmie nowych warunków, umowa ulega rozwiązaniu wraz z zakończeniem okresu wypowiedzenia).
W drodze wypowiedzenia zmieniającego mogą ulec zmianie warunki tylko takiej umowy, jaką pracodawca może rozwiązać w formie wypowiedzenia (tzn. nie jest to możliwe np. przy umowie-zleceniu). Dodatkowo takiego rozwiązania nie można zaproponować pracownikowi, który jest chroniony przed rozwiązaniem stosunku pracy w trybie wypowiedzenia (np. ochrona przedemerytalna).
Konieczne jest także wskazanie przyczyny wypowiedzenia zmieniającego, gdy umowa została zawarta na czas nieokreślony, czy też pouczenie pracownika o możliwości odwołania się od wypowiedzenia zmieniającego (w ciągu siedmiu dni) do sądu pracy.
[srodtytul]Za porozumieniem[/srodtytul]
Warto wreszcie wspomnieć, że zmiana wynagrodzenia pracownika może zostać dokonana na podstawie art. 23[sup]1a[/sup] k.p. Stanowi on, iż jeżeli jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy nieobjętego układem zbiorowym pracy lub zatrudniającego mniej niż 20 pracowników, może być zawarte porozumienie o stosowaniu mniej korzystnych warunków zatrudnienia niż wynikające z umów o pracę, w zakresie i przez czas (nie dłuższy niż trzy lata) ustalony w porozumieniu.
Jest to regulacja o tyle specyficzna, że zainteresowany pracownik może nie brać bezpośrednio udziału w zawieraniu takiego porozumienia (tylko organizacja związkowa lub przedstawicieli pracowników), a mimo to będzie dla niego wiążące.
[i]Autor jest radcą prawnym w Kancelarii Prawnej Piszcz, Norek i Wspólnicy sp.k. w Poznaniu.[/i]
[i]- oprac. zal[/i]
