Ulga rehabilitacyjna: więcej odliczeń dla niepełnosprawnych

Ulga rehabilitacyjna to jedno z dłużej obowiązujących w ustawie o PIT odliczeń. Od lat mogą z niej korzystać nie tylko sami niepełnosprawni, ale także podatnicy, który opiekują się na co dzień osobami z niepełnosprawnościami. Dobra wiadomość jest taka, że od przyszłego roku na liście wydatków premiowanych ulgą znajdą się nowe pozycje. To efekt podatkowych zmian wprowadzanych w ramach tzw. Polskiego Ładu.

Podstawowe zasady

Przypomnijmy, art. 26 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT umożliwia odliczanie od dochodu określonych wydatków na cele rehabilitacyjne oraz związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym zarówno przez samego podatnika będącego osobą niepełnosprawną, jak i na którego utrzymaniu są osoby niepełnosprawne.

W tym drugim przypadku chodzi o podatników, na których utrzymaniu pozostaje współmałżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka (teściowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, zięciowie i synowe. Jest też istotny warunek dotyczący dochodów osoby niepełnosprawnej. Żeby podatnik, który ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, mógł skorzystać z ulgi, jej dochód w roku podatkowym nie może przekroczyć dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w stosownych przepisach w wysokości obowiązującej w grudniu tego roku. Obecnie do tej kwoty nie zalicza się jedynie trzech kategorii należności:

- alimentów na rzecz dzieci z art. 6 ust. 4 ustawy o PIT – to przepis regulujący rozliczenie jako samotny rodzic,

- świadczenia uzupełniającego z art. 21 ust. 1 pkt 100a, tj. otrzymanego na podstawie przepisów o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji,

- zasiłku pielęgnacyjnego.

Tu pojawi się pierwsza z modyfikacji wprowadzonych Polskim Ładem. Po nowelizacji do dochodów, od których zależy prawo do ulgi dla podatnika, na którego utrzymaniu jest niepełnosprawny, nadal nie będzie zaliczać się świadczenia uzupełniającego, alimentów na rzecz dzieci, ale tych z art. 27ea ust. 1 (to nowa regulacja dotycząca ulgi na dzieci w wysokości 1500 zł) oraz – co jest pewnym novum – przyznanych na podstawie odrębnych przepisów zasiłku pielęgnacyjnego oraz dodatkowego rocznego świadczenia pieniężnego dla emerytów i rencistów.

Czytaj więcej

Podatki

Polski Ład PiS: więcej wydatków na osoby niepełnosprawne do odliczenia

W uldze rehabilitacyjnej odliczeniu mają podlegać także m.in. wydatki na pieluchomajtki, pieluchy...

Nowe przywileje

Od 2022 r. na liście do odliczenia pojawi się kilka dodatkowych wydatków. Przede wszystkim na zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych oraz wyposażenie umożliwiające ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem. Konkretnie będą to wyroby medyczne wymienione w wykazie określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy z 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

Na pierwszy rzut oka mogłoby się wydawać, że ustawodawca wyjął z tego odliczenia bardzo ważną kategorię wydatków pierwszej potrzeby dla licznej grupy niepełnosprawnych. Zastrzegł bowiem, że nie dotyczy to pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych. Podatnicy mogą jednak spać spokojnie. To zastrzeżenie ma związek tylko z tym, że zostały one włączone do osobnej kategorii, dla której dodatkowo wprowadzono limit. W ramach wydatków na pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady i wkłady anatomiczne rocznie będzie można odliczyć nie więcej niż 2280 zł.

Z uzasadnienia projekt wynika, że limitowanie jest w tym przypadku podyktowane powszechnością stosowania tych produktów nie tylko przez osoby niepełnosprawne. Limit ma zapobiegać odliczaniu wydatków poniesionych na takie środki higieniczne np. dla członków rodziny osoby niepełnosprawnej.

Warto też zauważyć, że ich zakup może być już częściowo refundowany. I trzeba przypomnieć, że zarówno przed zmianą, jak i po zmianie wszelkie wydatki premiowane ulgą rehabilitacyjną podlegają odliczeniu od dochodu, jeżeli nie zostały zwrócone w jakiejkolwiek formie czy sfinansowane (dofinansowane) m.in. ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych czy Narodowego Funduszu Zdrowia. Przy częściowym sfinansowaniu odliczenie jest proporcjonalne. Ta zasada będzie miała zastosowanie także do nowych kategorii odliczeń.

W przypadku artykułów pierwszej potrzeby jak pieluchomajtki, wsparciem nie zawsze są jednak objęte wszystkie wydatki. Dlatego ulga w tym zakresie ma spełniać funkcję dodatkowego finansowego zabezpieczenia dla osób niepełnosprawnych.

Kolejną istotną nowością jest rozszerzenie ulgi rehabilitacyjnej na odpłatności za pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I grupy inwalidztwa lub dzieci niepełnosprawnych do lat 16, przebywających wraz z niepełnosprawnym na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej. Dziś preferencja obejmuje tylko kwoty wydatkowane na pobyt samej osoby niepełnosprawnej.

Uzupełnieniem tej zmiany jest dodatkowy przypadek w zakresie odliczenia dla odpłatnych przejazdów środkami transportu publicznego, którym również zostały objęte wydatki związane z pobytem opiekuna.

Polski Ład wprowadza też kilka drobniejszych zmian o charakterze porządkująco-precyzującym, np. wyodrębnia do osobnych punktów odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne lub leczniczo-rehabilitacyjne czy uściśla odliczenie dotyczące wydatków na leki.

Podstawa prawna:

- art. 26 ust. 1 pkt 6 i ust. 7a–7h ustawy z 26 lipca 1991 r. o po-

datku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.)

- art. 1 pkt 40 lit. e - h ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105)