Zgodnie z rozporządzeniem z 5 marca uchwalono przepisy, których celem jest legalizacja pobytu obywateli Ukrainy. Przygotowano także specjalnie świadczenia i ulgi wypłacane z ZUS czy pomocy społecznej. Mogą z nich korzystać także Polacy pomagający Ukraińcom – zarówno osoby prywatne, jak i przedsiębiorstwa.
Uciekający przed wojną w Ukrainie mają obecnie możliwość łatwiejszego zalegalizowania pobytu w Polsce. Dodatkowo mogą składać wnioski o świadczenia pieniężne, jak np. 500+ czy dofinasowanie opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub pomoc dziennego opiekuna oraz inne wspierające trudną sytuację uchodźców.
Czytaj więcej:
W związku z ogromny wsparciem, jakie Polacy niosą dla obywateli Ukrainy, przygotowano m.in. specjalne ulgi i preferencje podatkowe dla pomagających. Dotyczy to zarówno osób prywatnych, jak i przedsiębiorców.
Preferencje podatkowe
Ustawa dotycząca pomocy obywatelom Ukrainy, związana z wybuchem konfliktu zbrojnego na terytorium tego państwa, została podpisana przez prezydenta i opublikowana 12 marca b.r. Nowe przepisy weszły w życie z datą wsteczną, tj. od 24. lutego 2022 r. Regulacje wprowadzają w życie korzystne rozwiązania podatkowe, zarówno dla obywateli Ukrainy, jak i wszystkich osób i firm, które w jakikolwiek sposób wspierają ofiary działań wojennych.
W ramach przepisów wprowadzonych ustawą, otrzymujący pomoc obywatele Ukrainy nie zapłacą z tego tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych. Z tego samego zwolnienia skorzystać będą mogli Polacy, którzy za udzieloną pomoc otrzymają środki z budżetu państwa. Chodzi tu przede wszystkim o osoby, które udostępnią obywatelom Ukrainy miejsce do zamieszkania. Z tej ulgi skorzystać będą mogli zarówno osoby rozliczające się podatkiem PIT, jak i CIT.
Kolejna zmiana przepisów wprowadzona ustawą, dotyczy uznania kosztów wytworzenia lub nabycia rzeczy lub praw uznawanych za darowizny, jako koszty uzyskania przychodu. W tym przypadku, podobnie jak wcześniej, z ulgi skorzystać mogą podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i podatnicy podatku dochodowego od osób pranych. Dodatkowo, możliwe jest uznanie jako koszty uzyskania przychodu, kosztów poniesionych z tytułu nieodpłatnych świadczeń, np. darmowej pomocy medycznej. Warto zaznaczyć, że aby pomoc była uznana za koszt podatkowy, musi być związana z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy.
Zgodnie z ustawą darowizny przekazane w dniach 24 lutego 2022 r. – 31 grudnia 2022 r. będą możliwe do odliczenia od podstawy opodatkowania, w rocznym rozliczeniu PIT oraz CIT. Chodzi tu przede wszystkim o pomoc przekazaną na rzecz organizacji pożytku publicznego oraz organizacji pozarządowych, działających zarówno na terytorium Polski, jak i Ukrainy oraz podmiotom wykonującym działalność medyczna lub leczniczą na terytorium obu państw. Dodatkowo, pomoc może być przekazywana jednostkom samorządu terytorialnego oraz Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych.
Nie zmieniły się za to przepisy dotyczące osób otrzymujących darowizny. W związku z tym obywatele Ukrainy nie mają obowiązku zapłaty podatku od otrzymanej darowizny, pod warunkiem, że jej wartość, otrzymana od jednej osoby lub organizacji, nie przekroczy 4902 zł na osobę w ciągu 5 lat.
Rynek pracy
Wraz ze wzrostem liczby obywateli Ukrainy na terytorium Polski zmienia się również sytuacja na rynku pracy. Zgodnie z danymi ZUS widać wyraźną stabilizację pobytu oraz zatrudnienia obcokrajowców. Obecnie najwięcej uchodźców zgłoszono w województwie mazowieckim – około 116 tys. osób, ale władze miasta prognozują, że w samej Warszawie jest już około 300 tys. uciekających przed wojną.
Jak się okazuje, w naszej gospodarce było ogromne zapotrzebowanie na nowe „ręce do pracy”. Uchodźcy z Ukrainy stanowią istotne wsparcie dla wielu sektorów gospodarki, jak transport, usługi, produkcja czy budownictwo. Większość kobiet zatrudnionych jest na kontraktach, ponieważ specyfika ich pracy dotyczy głównie usług i prac sezonowych, mężczyźni częściej otrzymują stałą umowę o pracę. To dobre prognozy, ponieważ dzięki temu polscy przedsiębiorcy mogą liczyć na utrzymanie stabilności biznesów, gdyż rynek pracy zmagał się ze znacznymi niedoborami, które obecnie są uzupełniane.
Anita Gołębiewska dyrektor zarządzający Ogólnopolskiej Sieci Certyfikowanych Biur Rachunkowych