Naczelny Sąd Administracyjny nie przyznał racji urzędnikom skarbówki, którzy nie chcieli umorzyć kosztów egzekucji.
Sprawa dotyczyła spółki, która w 2012 r. wystąpiła do naczelnika urzędu skarbowego o umorzenie 32 tys. zł kosztów egzekucyjnych naliczonych do tytułu wykonawczego obejmującego zobowiązanie w VAT.
Uzasadniając wniosek, firma wskazała na trudności z płatnościami spowodowane znacznym spadkiem sprzedaży wyrobów od 2009 r., co szczególnie nasiliło się w 2012 r. Podkreśliła, że VAT objęty tytułem wykonawczym związany był przede wszystkim ze sprzedażą nieruchomości. Zapłata nastąpiła w formie wzajemnego potrącenia wierzytelności, dlatego spółka nie dysponowała w terminie płatności podatku kwotą na jego uregulowanie.
Ponadto kontrola przeprowadzona u nabywcy nieruchomości wykazała, że sprzedaż była zwolniona z podatku. Po powzięciu tej wiadomości spółka wystawiła fakturę korygującą do faktury sprzedaży nieruchomości, wykazując sprzedaż jako zwolnioną z podatku.
Fiskus umorzył jednak postępowanie w sprawie umorzenia kosztów egzekucyjnych. W jego ocenie postępowanie stało się bezprzedmiotowe. A to dlatego, że koszty postępowania egzekucyjnego zostały ostatecznie wyegzekwowane przed datą złożenia przez spółkę wniosku o ich umorzenie. Urzędnicy podkreślali, że koszty wyegzekwowano na podstawie prawidłowo wystawionego tytułu wykonawczego. Okoliczności te skutkują brakiem możliwości merytorycznego rozpoznania wniosku na podstawie art. 64e ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Firma nie zgadzała się z taką wykładnią przepisów. W jej ocenie wyklucza ona bowiem ubieganie się o umorzenie kosztów egzekucyjnych w przypadku egzekucji z rachunku bankowego, na którym znajdują się środki. Taka sytuacja miała miejsce w jej sprawie.
Poza tym podatnik nie mógł wcześniej złożyć wniosku o umorzenie kosztów egzekucyjnych. A to dlatego, że tytuł wykonawczy spółka otrzymała w tym samym dniu, w którym doszło do egzekucji z konta bankowego.
Rację spółce przyznał najpierw Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. W jego ocenie organy nie wykazały bezprzedmiotowości postępowania w sprawie o umorzenie kosztów egzekucyjnych.
Stanowisko korzystne dla skarżącej ostatecznie poparł NSA. W jego ocenie treść art. art. 64e ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji nie uzasadnia twierdzenia, że jedyną przesłanką umorzenia kosztów jest to, że nie zostały jeszcze ściągnięte.
Jest to bowiem tylko jedna z przesłanek umorzenia. NSA odwołał się do ogólnych zasad zaufania do organów państwa. I zgodził się, że interpretacja fiskusa jest błędna.
Jak zauważył sędzia sprawozdawca Bogusław Woźniak, według niej zobowiązany, który posiada środki na koncie bankowym i spełnia przesłanki umorzenia kosztów, pozostaje w gorszej sytuacji niż ten, który ich nie posiada i nie ma podstaw do ubiegania się o umorzenie. Dlatego zdaniem NSA wniosek należało rozpatrzyć merytorycznie.
Wyrok jest prawomocny.
sygnatura akt: II FSK 1178/13
