Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który żądał VAT przy dobrowolnym umorzeniu udziałów w zamian za aport.
Spór w sprawie dotyczył interpretacji podatkowej. Z wnioskiem wystąpiła spółka zależna. Wyjaśniła, że jedyny właściciel firmy, do której należy 100 proc. jej udziałów, postanowił m.in. o przeniesieniu własności składników majątkowych uprzednio przekazanych w formie aportu rzeczowego.
Spółka tłumaczyła dalej, że jej nadzwyczajne zgromadzenie wspólników podjęło uchwałę o umorzeniu udziałów i obniżeniu kapitału zakładowego. Umorzenie udziałów miało być dobrowolne, a wynagrodzeniem miały być zarówno składniki majątkowe otrzymane przez spółkę w formie aportu, jak i składniki majątkowe nabyte lub wytworzone przez nią we własnym zakresie.
Wnioskodawczyni zapytała m.in. o to, czy wydanie rzeczy ruchomych i nieruchomych w charakterze wypłaty wynagrodzenia za umorzone udziały stanowi czynność opodatkowaną VAT.
Fiskus odpowiedział, że sama czynność nabycia od wspólnika udziałów własnych w celu umorzenia nie jest objęta podatkiem VAT. Jednak w jego ocenie już otrzymanie przez wspólnika z tego tytułu rzeczy – tj. przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, tzw. władztwo ekonomiczne i odpłatność – podlega opodatkowaniu VAT.
Spółka nie zgodziła się z taką wykładnią przepisów. Postanowiła ją zakwestionować i wygrała.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zauważył, że fiskus dokonał rozdziału opisanej we wniosku czynności na dwie: nieopodatkowane nabycie udziałów w celu umorzenia oraz podlegającą opodatkowaniu wypłatę wynagrodzenia w zamian za umorzone udziały. Tymczasem w ocenie WSA nie ma podstaw prawnych do wyodrębnienia z czynności dobrowolnego umorzenia udziałów w zamian za wynagrodzenie w formie niepieniężnej dwóch czynności.
Stanowisko korzystne dla skarżącej ostatecznie potwierdził NSA. Także w jego ocenie wydanie składników w zamian za udziały nie jest odrębną czynnością.
Jak zauważył sędzia NSA Marek Kołaczek, nabycie udziałów w celu umorzenia, niezależnie od tego, czy wynagrodzenie wypłacane jest w pieniądzu, czy nie, jest jedynie elementem jednego zdarzenia, tj. dobrowolnego umorzenia udziałów. I nie ma podstaw, aby do celów podatkowych wyodrębniać w nim dwie czynności: nabycia udziałów własnych przez spółkę i zbycia części majątku. Podział taki byłby sztuczny i służyłby wyłącznie celowi fiskalnemu. Poza tym przepisy nie rozstrzygają, jaką formę w tym wypadku ma mieć wynagrodzenie.
Wyrok jest prawomocny.
sygnatura akt: I FSK 1814/13
