Aby stać się dla fiskusa właścicielem firmy, nie trzeba jej wcale rejestrować. Wystarczy spełnienie przesłanek z definicji działalności gospodarczej. A o to bardzo łatwo.
Przekonała się o tym kobieta, która zajmowała się zbieraniem jagód. Przyszła do niej kontrola z urzędu i odkryła, że kobieta ma piwnicę, w której są skrzynki do gromadzenia runa leśnego. W dniu rozpoczęcia kontroli w piwnicy znajdowało się sześć skrzynek z jagodami oraz 1,5 litra grzybów (kurki). Ponadto jedna z mieszkanek wsi zeznała, że zbierała dla niej jagody.
O czym to świadczy? Że prowadzony jest w sposób ciągły i zorganizowany skup runa leśnego – stwierdzono w protokole kontroli. Jest to działalność gospodarcza w świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kobieta złożyła zastrzeżenia do protokołu i czeka na dalsze kroki fiskusa.
– Ta sprawa pokazuje, jak łatwo w oczach skarbówki stać się przedsiębiorcą. Trzeba jednak przyznać, że definicja działalności gospodarczej ułatwia życie kontrolerom. Z art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że prowadzi ją ten, kto działa w sposób zorganizowany, ciągły i kieruje się chęcią zarobku. Te warunki spełnić nietrudno. Są mało precyzyjne, a wśród urzędników skarbowych panuje duża dowolność i uznaniowość przy ich ocenie – tłumaczy Beata Hudziak, doradca podatkowy, partner zarządzający w kancelarii 8Tax Doradztwo Podatkowe.
Jakie mogą być skutki uznania sprzedawcy jagód za przedsiębiorcę?
Nie skorzysta on ze zwolnienia wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 72 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Przepis ten pozwala nie płacić PIT od dochodów ze sprzedaży m.in. jagód i grzybów leśnych. Sprzedawca musi jednak sam je zbierać, ewentualnie mogą mu pomagać członkowie najbliższej rodziny.
Zorganizowanie, ciągłość i cel zarobkowy to przesłanki działalności
– Osoba, która prowadzi skup jagód bądź grzybów, nie spełnia tego warunku – mówi Beata Hudziak. – Fiskus może więc oszacować jej dochód i naliczyć podatek według skali, czyli 18 albo 32 proc. (w zależności od wysokości dochodu). Spowoduje to powstanie zaległości, którą trzeba będzie zapłacić razem z odsetkami za zwłokę. Oczywiście, prowadząc firmę, można wybrać podatek liniowy, ale nie wolno zrobić tego wstecz, dopiero po interwencji urzędu.
Ekspertka dodaje, że nie będzie opodatkowana osoba, która skupuje owoce na własne potrzeby, np. na przetwory. Skarbówka może ją uznać za przedsiębiorcę tylko wtedy, gdy nimi handluje. Powinno to bezspornie wynikać z okoliczności sprawy.
Wspomniany art. 21 ust. 1 pkt 72 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia z daniny także dochody ze sprzedaży surowców roślin zielarskich, ziół dziko rosnących leśnych oraz owoców leśnych. Odwołuje się przy tym do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług.
