Zagraniczne biuro podróży a rozliczenie VAT w Polsce

Szczególna procedura w podatku od towarów i usług przewidziana w dyrektywie 112 nie odnosi się do tych usług świadczonych w ramach zasadniczej usługi turystycznej, które są wykonywane przez biura podróży we własnym zakresie. Na sposób ich opodatkowania nie wpływa to, że są częścią świadczenia kompleksowego.

Publikacja: 29.05.2014 05:00

Natalia Matuszak

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjne ?w wyroku z 17 kwietnia 2014 r. (I FSK 751/13).

Biuro podróży z siedzibą w Niemczech organizowało imprezy turystyczne, m.in. wyjazdy do Polski. W ramach kompleksowej usługi turystycznej zapewniało turystom we własnym zakresie usługę przewozu. We wniosku o interpretację biuro zapytało, czy ma obowiązek zarejestrowania się w Polsce jako podatnik VAT z tytułu świadczonych usług przewozu.

Zdaniem biura, całość oferowanego przez nie świadczenia objęta jest szczególną procedurą VAT (art. 306 i nast. dyrektywy 112). Oznacza to, że także pojedyncza usługa przewozu będąca częścią kompleksowej usługi turystycznej będzie podlegać opodatkowaniu w Niemczech jako państwie członkowskim, w którym biuro podróży ma siedzibę. Na biurze nie ciąży więc obowiązek rejestracji na potrzeby VAT w Polsce.

Organ podatkowy nie podzielił tego stanowiska. Uznał, że usługa przewozu wprawdzie jest usługą pomocniczą w stosunku do usługi turystycznej, jednak podlega odrębnym zasadom opodatkowania z uwagi na to, że mamy do czynienia z przewozem okazjonalnym, nie zaś regularnym. Organ wskazał także, że w przedmiotowej sprawie nie znajdą zastosowania przepisy art. 306 i nast. dyrektywy 112, ale art. 28f ustawy o VAT ?w przedmiocie miejsca świadczenia usługi. Stanowi on, że miejscem tym będzie zarówno miejsce rozpoczęcia, jak i zakończenia transportu, a usługa przewozu będzie podlegać odrębnemu opodatkowaniu ?w Polsce. Na przedmiotową interpretację biuro wniosło skargę do WSA.

WSA uchylił interpretację ze względu na niedopełnienie przez organ wymogów przewidzianych w ordynacji podatkowej. Sąd I instancji wskazał również, że wydając interpretację, organ powinien w niej uwzględnić art. 307 dyrektywy 112 oraz wskazówki zawarte w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ?z 25 października 2012 r. w sprawie Marii Kozak przeciwko dyrektorowi Izby Skarbowej w Lublinie (C-557/11). Organ podatkowy wniósł skargę kasacyjną do NSA.

NSA uchylił wyrok WSA, uznając zarzuty organu za zasadne. Stwierdził, że wydana interpretacja odpowiada minimalnym wymogom przewidzianym w ordynacji podatkowej. Co do meritum sprawy NSA zgodził się ze stanowiskiem organu. Wskazał, że koncepcja usług kompleksowych wypracowana przez Trybunał Sprawiedliwości UE nie ma bezpośredniego przełożenia na zasady opodatkowania usług turystycznych. Przewidziana dla nich, jako usług kompleksowych, szczególna procedura VAT odnosi się bowiem tylko i wyłącznie do usług nabytych przez biura od innych podmiotów. Nie dotyczy natomiast usług świadczonych przez biura podróży we własnym zakresie. Tym samym biuro jest zobowiązane odprowadzić w Polsce VAT od świadczonej usługi przewozu okazjonalnego. Jednocześnie NSA nie podzielił stanowiska prezentowanego we wcześniejszych wyrokach (wyroki NSA ?z 3 grudnia 2013 r., I FSK 1772/12 i I FSK 1773/12).

—Natalia Matuszak, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Sylwia? Adamczyk, doradca podatkowy, menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe ?sp. z o.o. (biuro ?w Warszawie)

Komentowany wyrok jest kolejnym rozstrzygnięciem w kwestii możliwości stosowania szczególnej procedury VAT dla biur podróży ?w odniesieniu do usług świadczonych przez biura we własnym zakresie.

Dotychczas NSA zajmował się w szczególności zagadnieniem stawek opodatkowania mających zastosowanie do usług własnych. Zgodnie ?z utrwaloną linią orzeczniczą, usługi świadczone przez biura podróży we własnym zakresie podlegają innym stawkom niż usługi świadczone przez biura, które zostały nabyte od innych podmiotów. Zdaniem NSA w takiej sytuacji nie można stosować szczególnej procedury VAT dla biur podróży. W konsekwencji usługi własne, nawet gdy stanowią część usługi kompleksowej, podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, czyli w przypadku usług przewozu stawką 8 proc.

Takie stanowisko jest zgodne z wyrokiem TSUE z 25 października 2012 r. (C-557/11), ?w którym Trybunał uznał, że własne usługi przewozu świadczone przez biuro podróży ?nie podlegają szczególnej procedurze opodatkowania transakcji realizowanych przez biura podróży ani w zakresie określenia podstawy opodatkowania, ani w odniesieniu ?do pozostałych zasad obliczania VAT.

Biorąc pod uwagę ww. rozstrzygnięcie Trybunału, NSA w komentowanym wyroku stanął na stanowisku, że usługi świadczone przez biura podróży we własnym zakresie nie podlegają ?art. 306 i nast. dyrektywy 112 nie tylko ?w zakresie podstawy i stawki opodatkowania, ?ale także we wszystkich elementach określających zasady opodatkowania tego typu usług, ?w tym również w zakresie miejsca ich świadczenia.

Takie stanowisko jest sprzeczne z wcześniejszymi wyrokami NSA (I FSK 1772/12 ?i I FSK 1773/12), w których sąd ten uznał, że w zakresie elementów opodatkowania innych niż stawka, w tym w szczególności miejsca opodatkowania, należy wracać do koncepcji usług kompleksowych i stosować procedurę szczególną dla biur podróży.

Okoliczność, że w ciągu kilku miesięcy zapadły całkowicie sprzeczne orzeczenia NSA, pokazuje, że kwestia stosowania procedury szczególnej w odniesieniu do miejsca opodatkowania usług świadczonych przez biura we własnym zakresie wciąż czeka na ostateczne rozstrzygnięcie. Pozostaje mieć nadzieję, że w najbliższym czasie NSA wypracuje jednolite stanowisko, które rozwieje wątpliwości podatników, przy czym z uwagi ?na istniejące rozbieżności w orzecznictwie może do tego dojść dopiero w drodze ?uchwały NSA.