W lutym 2014 r. nasza spółka z o.o. kupiła trzy tzw. samochody z kratką. Wartość netto (bez VAT) każdego z nich wyniosła około 200 tys. zł. Tylko w stosunku do jednego samochodu zastosowaliśmy przepisy o jednorazowej amortyzacji. Pozostałe dwa amortyzowane są metodą degresywną. Czy po 31 marca 2014 r. możemy kontynuować naliczanie amortyzacji w ten sposób? Czy nadal całość odpisów umorzeniowych oraz składek na ubezpieczenie samochodów będzie kosztem uzyskania przychodów? – pyta czytelnik.

Od 1 kwietnia 2014 r. zmieniły się zasady odliczania VAT związanego ?z nabyciem i eksploatacją samochodów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Zmiany te są konsekwencją wejścia w życie ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2014 r., poz. 312).

Przy okazji znowelizowane została również definicja samochodu osobowego w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym >patrz ramka.

Jednolite kryteria

Polski ustawodawca stara się, aby przepisy były spójne. Chodzi o to, żeby pojazdy, które zgodnie z przepisami dotyczącymi podatku od towarów ?i usług dają tylko ograniczone prawo do odliczania VAT, były uznawane za samochody osobowe w rozumieniu art. 4a pkt 9a ustawy o CIT (oraz odpowiadającego mu co do treści art. 5a ?pkt 19a ustawy o PIT).

Od 1 stycznia 2014 r. do 31 marca 2014 r. tzw. samochody z kratką (czyli z homologacją ciężarową i ładownością wynoszącą 500 kg lub więcej) nie były uznawane za samochody osobowe ?w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. W przypadku osób prawnych wynikało to z art. 4a?pkt 9a lit. e ustawy o CIT.

Od 1 kwietnia, po zmianie brzmienia art. 4a pkt 9a ustawy o CIT, tego typu pojazdy spełniają już definicję samochodów osobowych. Co do zasady kryteria zostały bowiem zaostrzone. ?W konsekwencji samochodami osobowymi stały się, poza samochodami ?z kratką, m.in. pojazdy typu pick-up ?z dwoma rzędami siedzeń.

Przepisy przejściowe

Nie znaczy to jednak, że przedsiębiorcy, którzy przed 1 kwietnia 2014 r. kupili samochody z kratką, muszą zacząć jej traktować jak samochody osobowe. Wynika to z przepisów przejściowych, a konkretnie z art. 14 nowelizacji. Stanowi on, że przepisy ustawy o PIT oraz przepisy ustawy ?o CIT w brzmieniu nadanym nowelizacją stosuje się do samochodów osobowych:

1) nabytych lub wytworzonych przez podatnika od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (czyli od 1 kwietnia);

2) używanych na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Artykuł 14 nowelizacji jest bardzo istotny. Należy bowiem pamiętać, że ?w stosunku do drogich pojazdów uznawanych za samochody osobowe ?w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym ustawodawca nałożył kilka ograniczeń dotyczących możliwości zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Nie mogą one np. podlegać amortyzacji metodą degresywną, co wynika z art. 16k ust. 1 ustawy o CIT.

Części wydatków nie można uwzględnić

Jeszcze bardziej dotkliwe są ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 4 i 49 ustawy o CIT. Ten pierwszy przepis stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 16a–16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania.

Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o CIT nie zalicza się do kosztów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość ?20 tys. euro przeliczona na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

Ograniczenia te nie znajdą jednak zastosowania w przypadku pojazdów opisanych w pytaniu, ponieważ ?zostały one kupione przed 1 kwietnia 2014 r.

Autor ?jest doradcą podatkowym

Jak zmieniła się definicja samochodu osobowego

Od 1 stycznia 2014 r. do 31 marca 2014 r. samochodem osobowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym był pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony ?do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą, ?z wyjątkiem:

a) ?pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego ?na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym ?do podrodzaju: wielozadaniowy, van,

b) ?pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden ?rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą ?i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ?ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem ?do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu; dla obliczenia tej proporcji, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona ?w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym ?w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków,

c) ?pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków,

d) ?pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy ?i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków ?jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

e) ?pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym – jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym lub z innych dokumentów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 86a ust. 10 ustawy o podatku od towarów i usług, wynika, ?że jest to pojazd specjalny,

f) ?pojazdu samochodowego innego niż wymieniony w lit. a–e, ?w którym liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem ?dla kierowcy wynosi:

- ?1 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,

- ?2 - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,

- ?3 lub więcej - jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.

Od 1 kwietnia 2014 r. samochód osobowy oznacza pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym ?o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej ?niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:

a) ?pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:

- ?klasyfikowanego na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub

- ?z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków,

b) ?pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy ?z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone ?do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

c) ?pojazdu specjalnego, jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym, i jeżeli spełnione są również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń: agregat elektryczny/spawalniczy; do prac wiertniczych; koparka, koparko-spycharka; ładowarka, podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych, żuraw samochodowy.