O tym, że warto oderwać urzędników od przerzucania papierów i skierować ich do kontroli, świadczy sytuacja dotycząca nieprawidłowości w obrocie olejem opałowym.

Od 2011 r. znacznie nasiliły się kontrole użycia tego paliwa: czy jest spalane do ogrzewania pomieszczeń (a więc bez akcyzy) czy też do napędu pojazdów (za takie przeznaczenie trzeba zapłacić podatek). W tym czasie oficjalnie deklarowany wolumen krajowej sprzedaży oleju opałowego spadł z 2,17 mln m sześc. w 2010 r. do 1,83 mln m sześc. w 2012 r.

Trudno się spodziewać, by był to po prostu rezultat zmniejszonego zapotrzebowania na olej do ogrzewania pomieszczeń, skoro coraz więcej domów odchodzi od ogrzewania węglowego. Sama Służba Celna stwierdziła: po prostu mniej firm oszukańczo deklaruje, że to, co sprzedają, to olej opałowy.

– Skoro efekty nasilonych kontroli na rynku oleju opałowego przyniosły natychmiastowy skutek, to należałoby się zastanowić, czy nie warto pójść za ciosem i przesunąć większą liczbę celników do pionów kontroli – zwraca uwagę Wojciech Krok, doradca podatkowy z kancelarii Parulski i Wspólnicy.

Jego zdaniem byłoby to możliwe, gdyby część funkcjonariuszy celnych uwolnić od zaangażowania w biurokrację dotyczącą uczciwych firm produkujących i sprzedających wyroby akcyzowe.

Jest co upraszczać. Dzisiaj firmy obracające paliwami, alkoholami, tytoniem czy chemikaliami muszą znać nie tylko obszerną, liczącą 170 artykułów ustawę, ale także 30 rozporządzeń wykonawczych.

Te ostatnie są często bardzo skomplikowane, zawierają wiele różnych reguł i wyjątków od nich, nie zawsze tworzących spójny system. Przykładowo, w przepisach akcyzowych znalazło się zwolnienie dla oleju napędowego zużywanego do testów silników okrętowych, ale nie ma podobnego np. dla paliwa używanego do testów silników lotniczych.

Ministerstwo Finansów jest skłonne do eliminowania akcyzowych absurdów. Pokazuje to przykład przepisów o akcyzie węglowej. Po fali krytyki ze strony firm handlujących węglem resort wycofał się z nakładania skomplikowanych obowiązków na pośredników.