Osoby, które najpierw poczyniły wydatki na działalność gospodarczą, a dopiero później założyły spółkę, mają prawo do odzyskania VAT. Tak wynika z opinii rzecznika generalnego w polskiej sprawie, która ma być rozstrzygnięta przez Trybunał Sprawiedliwości UE (sygn. C-280/10).

– Wyroki Trybunału zazwyczaj pokrywają się z tezami rzecznika generalnego – mówi Wojciech Kotowski, doradca podatkowy w kancelarii Ożóg i Wspólnicy. – Można więc się spodziewać, że korzystne dla podatników stanowisko zostanie powtórzone w orzeczeniu.

Przypomnijmy: z art. 88 ust. 4 ustawy o VAT wynika, że tylko zarejestrowani podatnicy VAT mogą skorzystać z odliczenia (z określonymi odstępstwami). Czy ten formalny wymóg musi być spełniony już w momencie zakupów? Tak wynikało z decyzji urzędu skarbowego, który skontrolował spółkę jawną. Odliczyła ona VAT z faktury dokumentującej nabycie nieruchomości. Ale do transakcji doszło jeszcze przed zarejestrowaniem spółki (faktura została wystawiona na wspólników, którzy potem wnieśli aportem nieruchomość).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (sygn. I SA/Po1060/08)

przyznał rację fiskusowi. Podkreślił, że inny podmiot nabył nieruchomość, a inny chciał odzyskać VAT. Jego zdaniem jest to niemożliwe. Spółka złożyła kasację, a Naczelny Sąd Administracyjny zapytał Trybunał w Luksemburgu, czy dyrektywa 2006/112/WE pozwala w takiej sytuacji na odliczenie.

Prawa do odzyskania podatku VAT nie mogą wykluczać wymogi formalne

Przed wyrokiem opinię wydał rzecznik generalny. Jego zdaniem przepisy dyrektywy nie stoją na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie przyznało spółce prawo do odliczenia VAT od wydatków poczynionych przez osoby fizyczne, które stały się potem wspólnikami spółki. Jeśli Polska nie przewidziała tej możliwości, fiskus powinien zapewnić warunki, by prawo do zwrotu zostało zrealizowane zgodnie z zasadą neutralności podatkowej.

– Prawa do odliczenia nie powinny też blokować wymogi formalne – wyjaśnia Wojciech Kotowski. – Zdaniem rzecznika spółka ma możliwość odliczenia podatku naliczonego, mimo że faktury zostały wystawione na wspólników. Jeśli na fakturze znalazłyby się dane spółki (która de facto jeszcze nie istniała), podatnicy powinni mieć prawo do jej korekty.

Reasumując, dyrektywa nie sprzeciwia się zwrotowi VAT w takiej sytuacji. Państwa członkowskie nie mogą nałożyć obowiązków, które  uniemożliwiałyby zwrot lub odliczenie naliczonego podatku. Jak wskazał rzecznik, działania mające zapobiegać nadużyciom powinny wykorzystywać środki proporcjonalne do założonych celów.

Wcześniej polskie sądy rozstrzygały często podobne sprawy na korzyść podatników (np. wyroki NSA, sygn. I FSK  1600/07 i I FSK 378/ 06). Zdarzały się też pozytywne interpretacje fiskusa, np. Izby Skarbowej w Warszawie (nr IPPP1/443-21/10-4/ISz).

Masz pytanie, wyślij e-mail do autora p.wojtasik@rp.pl

Zobacz serwis:

Odliczenie i zwrot VAT » Wydatki przed rejestracją VAT