[b]Tak wynika z najnowszych interpretacji organów podatkowych wydanych przez izby skarbowe: w Katowicach z 15 lutego 2010 r. (IBPBI/1/415-1018/09/ESZ) i z 18 lutego 2010 r. (IBPBI/1/415-1024/09/AP), w Bydgoszczy z 29 maja 2009 r. (ITPB1/415-207/09/PSZ) i w Poznaniu z 16 października 2009 r. (ILPB1/415-845/09-2/AA).[/b]
Organy odmówiły w nich prawa do jednorazowej amortyzacji środków trwałych nabytych w roku rozpoczęcia działalności przez spółki osobowe, jeśli którykolwiek z ich wspólników równolegle prowadzi/prowadził w dwóch latach poprzednich działalność gospodarczą (samodzielnie lub w ramach innych spółek osobowych).
[srodtytul]Co mówi ustawa...[/srodtytul]
Według art. 22k ust. 7 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link] podatnicy, w roku podatkowym, w którym rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 11, oraz mali podatnicy mogą dokonywać jednorazowych odpisów.
Zgodnie z ust. 11 przepis ust. 7 nie ma zastosowania do podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, który w roku rozpoczęcia tej działalności a także w okresie dwóch lat poprzedzających prowadził działalność gospodarczą, m.in. samodzielnie lub jako wspólnik spółki niemającej osobowości prawnej.
[srodtytul]...i o co toczy się spór[/srodtytul]
Przyjrzyjmy się sprawie rozpatrywanej przez Izbę Skarbową w Katowicach w interpretacji z 15 lutego 2010 r.
Podatnik od 1998 r. jako osoba fizyczna prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. W 2008 r. działalność tę rozpoczęła nowa spółka komandytowa, której został wspólnikiem. W roku rozpoczęcia działalności spółka komandytowa kupiła środki trwałe.
Zdaniem podatnika miał on prawo do udziału w kosztach uzyskania przychodów, wynikających z zastosowania jednorazowej amortyzacji środków trwałych przez spółkę komandytową, proporcjonalnie do posiadanych udziałów w tej spółce, mimo że w chwili, kiedy działalność rozpoczynała spółka komandytowa, a także w okresie dwóch lat, licząc od końca roku poprzedzającego rok rozpoczęcia przez nią działalności, prowadził samodzielnie działalność gospodarczą.
[srodtytul]Odpis u spółki...[/srodtytul]
Izba przypomniała, że z możliwości jednorazowej amortyzacji mogą skorzystać:
- mali podatnicy lub
- podatnicy, którzy rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej.
Dla skorzystania z jednorazowej amortyzacji istotne jest, zdaniem organu, kto nabywa środki trwałe, prowadzi ich ewidencję i dokonuje odpisów amortyzacyjnych.
Zgodnie z art. 24a ustawy o PIT osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a – 22o.
W świetle przepisów [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=C4D974F1FF1A718DEDF174AA6983D419?n=1&id=324433&wid=347265]ustawy o rachunkowości[/link] spółka komandytowa jest zobowiązana do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Z tego wynika zatem, zdaniem izby, że zarówno przychody, jak i koszty podatkowe ewidencjonowane są przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, dlatego też kryteria umożliwiające dokonywanie jednorazowo odpisów amortyzacyjnych na podstawie art. 22k ust. 7 ustawy o PIT należy badać w stosunku do każdego podmiotu, który tego odpisu chce dokonać. W tej sprawie jest nim spółka komandytowa, a nie jej wspólnicy.
[srodtytul]...wyłączenia wspólne[/srodtytul]
W ocenie izby, skoro odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od składników majątku, które dany podmiot (w tym wypadku spółka komandytowa) uznał za środki trwałe, to nie jest możliwe różnicowanie zasad ich dokonywania w stosunku do poszczególnych wspólników spółki. Zatem wyłączenie zawarte w art. 22k ust. 11 ustawy o PIT dotyczy spółki, a nie poszczególnych jej wspólników.
[wyimek]Podatnik, który w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej a także w dwóch poprzednich latach ją prowadził, nie ma prawa do jednorazowej amortyzacji[/wyimek]
Skoro spółka komandytowa, której wspólnikiem jest podatnik, powstała w 2008 r., oznacza to, że w tym właśnie roku mogła skorzystać z prawa do jednorazowej amortyzacji jedynie jako podmiot „rozpoczynający działalność gospodarczą”, a nie jako tzw. mały podatnik. Jednak, aby mogła skorzystać z tego prawa, nie mogła wypełniać przesłanek określonych w art. 22k ust. 11.
Ponieważ w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki komandytowej (tj. w 2008 r.) podatnik prowadził również pozarolniczą działalność gospodarczą samodzielnie (od 1998 r.), wypełnił przesłankę, o której mowa w art. 22k ust. 11 ww. ustawy, wykluczającą możliwość skorzystania z jednorazowej amortyzacji.
Tym samym jako wspólnik nie miał prawa zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów jednorazowych odpisów amortyzacyjnych. Odpowiadając na zapytanie złożone w tej samej sprawie przez spółkę komandytową, izba w kolejnym piśmie z 18 lutego 2010 r. na podstawie przedstawionych wyżej przepisów stwierdziła, że w 2008 r. spółka nie miała prawa do skorzystania z jednorazowej amortyzacji środków trwałych.
[srodtytul]Preferencja po roku[/srodtytul]
Przyjmując, że sądy potwierdzą stanowisko organów, spółka osobowa, utworzona w okolicznościach jak opisywane, może skorzystać z dobrodziejstwa jednorazowej amortyzacji dopiero w kolejnym roku działalności, o ile spełni kryterium małego podatnika, związane z limitem przychodów spółki. Na marginesie to, czy limit dotyczy przychodów spółki, czy jej wspólników, też jest przedmiotem sporu.
Za pierwszym rozwiązaniem opowiedział się [b]WSA w Łodzi w prawomocnym wyroku z 8 kwietnia 2009 r. (I SA/ Łd 1408/08)[/b], ale już innego zdania był [b]WSA we Wrocławiu w nieprawomocnym wyroku z 23 września 2009 r. (I SA/Wr 824/09)[/b] i pośrednio [b]WSA w Gliwicach w nieprawomocnym wyroku z 6 lipca 2009 r. (I SA/GL 1127/08)[/b], według których limit przychodów dotyczy wspólników.