Osoby, które kiedykolwiek zetknęły się z dotacjami unijnymi czy zwolnieniami podatkowymi na inwestycje, dobrze wiedzą, że skorzystanie z takich zachęt łączy się z dodatkowymi formalnościami. Przede wszystkim trzeba przygotować wniosek, potem – w przypadku dotacji – należy go złożyć w odpowiednim konkursie otwartym w określonym terminie, a jeszcze potem składać okresowe raporty, aby z przyznanego wsparcia się rozliczyć.
Czytaj także: Ulga B+R – jak skorzystać i udokumentować wydatki na badania
Ulga B+R działa inaczej. W porównaniu do dotacji / zwolnienia podatkowego na inwestycje formalności związane z korzystaniem z ulgi są bardzo ograniczone. Nie ma tutaj konkursów, nie trzeba składać wniosku o przyznanie prawa do ulgi czy zgłoszenia do jakiegoś organu, że zamierzamy z tego prawa skorzystać. W przypadku ulgi B+R korzysta się z niej poprzez złożenie załącznika do rocznego zeznania podatkowego – odpowiednio PIT-BR albo CIT-BR.
Jeśli dana firma prowadzi działalność badawczo-rozwojową i chce skorzystać z ulgi, to powinna składać formularz CIT-BR / PIT-BR nawet jeśli realizuje stratę na działalności. Koszty B+R można rozliczyć w ciągu sześciu kolejnych lat. W formularzach przewidziane jest miejsce na podanie tych kosztów, których nie można było odliczyć w poprzednich latach oraz miejsce, gdzie podaje się koszty pozostające do odliczenia w latach kolejnych. Bez możliwości nawiązania do kosztów z lat poprzednich trudniej jest skorzystać z tego prawa (konieczna byłaby korekta zeznań za poprzednie lata) i w efekcie część korzyści może zostać utracona.
Wypełniamy druki
Przejdźmy teraz zatem do samych formularzy. Czy ich wypełnienie wiąże się z koniecznością zebrania wielu dodatkowych danych i informacji, a przez to jest czasochłonne i wymaga dodatkowej pracy? Niekoniecznie.
W formularzach na początek proszeni jesteśmy o określenie, czy nasza firma posiada status centrum badawczo-rozwojowego. Jeśli tak, to musimy również wskazać, czy firma należy do sektora małych i średnich przedsiębiorstw >patrz ramka. Są to informacje, które znamy i nie trzeba poświęcać dodatkowego czasu na ich zdobycie.
Szerzej na temat centrów badawczo-rozwojowych pisaliśmy w DF z 31 grudnia 2018 r. Przypomnijmy tylko w skrócie, że podmioty posiadające status CBR są premiowane: mają szerszy katalog kosztów, które można zakwalifikować do ulgi, a także mogą te koszty odliczać w wyższej wysokości niż pozostałe podmioty (MŚP – 150 proc., duzi przedsiębiorcy – 150 proc. w przypadku większości kosztów).
Podsumowując: wielkość firmy oraz to, czy posiada status CBR mają bezpośredni wpływ na wysokość j ulgi B+R. Dlatego podanie tych informacji jest niezbędne.
Ulga B+R polega na odliczaniu kosztów prowadzonej w firmie działalności badawczo-rozwojowej, więc jest oczywiste, że w formularzu trzeba te koszty podać. Należy to zrobić w podziale na poszczególne kategorie kosztów kwalifikowanych, o których pisaliśmy w DF z 31 grudnia 2018 r.
Centra badawczo-rozwojowe mogą dodatkowo w oddzielnej rubryce wykazać koszty, które tylko one mogą rozliczać w ramach ulgi, np. koszty ekspertyz czy badań nabytych nie tylko od jednostek naukowo-badawczych / uczelni, odpisy amortyzacyjne od budynków / lokali, które są wykorzystywane na cele prowadzonych prac badawczych.
Podane koszty sumują się na łączną kwotę podlegającą odliczeniu. I to tutaj właśnie można dodatkowo uwzględnić ewentualne koszty, które nie zostały rozliczone w latach poprzednich.
Ostateczna kwota podlegająca odliczeniu w danym roku, która jest ustalona w ten sposób, musi być następnie przeniesiona do deklaracji podatkowej CIT albo PIT za dany rok.
Przedsiębiorcy korzystający z dotacji czy innych ulg podatkowych powinni się jeszcze upewnić czy koszty zgłaszane do ulgi B+R nie zostały już wcześniej objęte takimi korzyściami. Jeśli tak, to trzeba odpowiednio skorygować koszty. Do ulgi można bowiem policzyć wyłącznie taką część kosztów kwalifikowanych, która nie została zwrócona w jakiejś innej formie albo nie została już odjęta od podstawy opodatkowania.
Jeżeli po tych wszystkich wyliczeniach okaże się, że wartość przysługującego odliczenia jest wyższa niż podstawa opodatkowania wyliczona w zeznaniu rocznym, to w formularzu BR należy podać wartość kosztów, które będą rozliczane w kolejnych latach.
Podsumowując, przygotowanie zestawienia kosztów kwalifikowanych zapewne będzie najłatwiejsze dla firm, które mają wydzieloną działalność B+R. Firmy, które takiej działalności jeszcze nie wyodrębniły, czeka dodatkowa praca. Jeśli więc planujemy kontynuować prowadzenie prac B+R, to warto zastanowić się nad ich wyodrębnieniem, tak aby ułatwić sobie zadanie w kolejnych latach.
Istotny jest rodzaj prowadzonych badań
Ostatnim istotnym elementem do wypełnienia w formularzach jest pytanie o rodzaj prowadzonych badań. Czy są to badania naukowe (a jeśli tak, to jakie), czy prace rozwojowe (na ten temat pisaliśmy w artykule „Dla kogo ulga B+R", DF z 17 grudnia 2018 r.)? Pytanie może wydawać się banalne, jednak jest ono niezbędne i ma uzasadnienie w przepisach podatkowych. Jeśli firma prowadzi badania naukowe, to ich koszt może być uwzględniony do ulgi B+R tylko w przypadku, gdy badania te są realizowane we współpracy z jednostką naukowo-badawczą / uczelnią. Jeśli taka współpraca ma miejsce, to w formularzu BR trzeba podać dane jednostki (lub jednostek), z którą firma współpracuje – jej nazwę i adres siedziby. Zebranie takich informacji nie powinno nastręczać większych trudności.
Przykład
Kontynuując przykład z poprzednich artykułów cyklu – już wiemy, że firma pana Stefana prowadzi działalność B+R i da się określić, ile wydatków zostało poniesionych w poszczególnych kategoriach kosztów kwalifikowanych. Jeśli firma prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną działalnością, a rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym, to pan Stefan ze swoim głównym księgowym właśnie podsumowali wszystkie wydatki na B+R za rok 2018 i wkrótce będą się przygotowywać do wypełnienia CIT-8 i CIT/BR.
Uwaga! Obecnie obowiązujące przepisy dotyczące ulgi B+R oraz obecne wzory formularzy CIT-BR / PIT-BR dotyczą tylko wydatków na B+R poniesionych od 1 stycznia 2018 r. Podatnicy, których rok podatkowy nie pokrywa się z kalendarzowym, mogą stosować obecne zasady i formularze od pierwszego roku podatkowego, który rozpoczął się po 31 grudnia 2017 r. Do wydatków poniesionych w roku, który rozpoczął się przed 1 stycznia 2018 r. i zakończył po 31 grudnia 2017 r., należy stosować poprzednie zasady ulgi B+R oraz poprzednie wersje formularzy.
Pan Stefan wraz ze swoim głównym księgowym podsumowali już przychody i koszty ich uzyskania w 2018 r., w tym koszty dotyczące działalności B+R. Koszty B+R po raz pierwszy zostaną uwzględnione w kosztach działalności firmy w zeznaniu CIT-8 (koszty uzyskania przychodów z działalności innej niż z zysków kapitałowych). Następnie zostaną one uwzględnione po raz drugi – będzie je można odjąć w wysokości 100 proc. ich wartości od podstawy opodatkowania.
Dane za 2018 r. prezentują się następująco:
Przychody z działalności gospodarczej
10 000 000 zł
Koszty uzyskania przychodów
8 000 000 zł
W tym koszty prac rozwojowych:
1 000 000 zł
a) wynagrodzenia pracowników i zleceniobiorców
384 000 zł
b) materiały i surowce wykorzystane w pracach rozwojowych
216 000 zł
c) zakup przyborów laboratoryjnych wykorzystanych w pracach rozwojowych
100 000 zł
d) badania zakupione od miejscowej uczelni specjalizującej się w działalności firmy
150 000 zł
e) najem aparatury badawczej
100 000 zł
f) zakup usługi wykorzystania aparatury badawczej
0 zł
g) koszty uzyskania i utrzymania wybranych praw własności przemysłowej
0 zł
h) odpisy amortyzacyjne – maszyna wykorzystywana w pracach rozwojowych
50 000 zł
Dochód brutto
2 000 000 zł
Odpis na ulgę B+R
1 000 000 zł
Pierwsze dwie pozycje zostaną wykazane w zeznaniu rocznym CIT-8. W następnym kroku pan Stefan i główny księgowy przystąpią do wypełnienia formularza CIT/BR.
Firma pana Stefana nie posiada statusu CBR, w związku z czym w poz. 8 formularza zaznaczą opcję „Nie" i w efekcie będą wiedzieli, że odliczenie będzie mogło wynieść 100 proc. kosztów kwalifikowanych.
Następnie przeniosą wartości kosztów z każdej kategorii w tabeli do części B.1 formularza. Sumę wydatków poniesionych w każdej kategorii będą musieli podać w odrębnej pozycji, w kolumnie przeznaczonej dla podmiotów nieposiadających statusu CBR.
Na koniec przejdą do części B.3 formularza, tj. do wyliczenia ulgi za dany rok. Wybrane pozycje w części B.3 będą wyglądały następująco:
B.3. ŁĄCZNA KWOTA PODLEGAJĄCA ODLICZENIU, NA PODSTAWIE ART. 18D UST. 7 USTAWY
Zł
gr
Łączna kwota podlegająca odliczeniu, na podstawie art. 18d ust. 7 pkt 3 ustawy
Komentarz: Tutaj wpiszemy sumę kosztów kwalifikowanych wykazanych w części B.1 formularza CIT-BR.
37. 1 000 000,00
Koszty kwalifikowane nieodliczone w poprzednich latach podlegające odliczeniu w roku podatkowym na podstawie art. 18d ust. 8 ustawy
Komentarz: Tutaj wykażemy ewentualne koszty, które nie mogły być odliczone w poprzednich latach.
39. 0,00
Łączna kwota podlegająca odliczeniu
Komentarz: Tutaj podamy różnicę pomiędzy kwotą z poz. 37 a 39.
41.
1 000 000,00
Kwota kosztów kwalifikowanych do odliczenia w roku podatkowym
Komentarz: Należy określić, ile kosztów możemy odliczyć w danym roku. Aby to zrobić, należy sprawdzić wysokość podstawy opodatkowania (ewentualnie straty) wyliczoną w części E.2 formularza CIT/8. W naszym przykładzie dochód brutto przekracza sumę wszystkich kosztów kwalifikowanych, więc można je odliczyć w pełnej wysokości.
42.
1 000 000,00
Kwota podlegająca zwrotowi do urzędu skarbowego na podstawie art. 18da ust. 5a ustawy
Komentarz: Tutaj musimy uwzględnić ewentualną część kosztów kwalifikowanych, która została objęta inną formą wsparcia (dotacją / ulgą podatkową).
45.
0,00
Kwota kosztów kwalifikowanych pozostająca do odliczenia w latach następnych na podstawie art. 18d ust. 8 ustawy
Komentarz: Jeśli za dany rok podatkowy nie mamy możliwości odliczenia ulgi w pełnej wysokości, tutaj wpiszemy wartość kosztów pozostających do rozliczenia w kolejnych latach.
46.
0,00
Kwotę wyliczoną w pozycji 42 trzeba będzie przekopiować do pozycji 96 w formularzu CIT-8.
Pan Stefan wspólnie z głównym księgowym muszą jeszcze określić, jaki rodzaj badań prowadzili i formularz CIT-BR będzie gotowy. Ostatnim krokiem będzie jeszcze zaznaczenie w CIT-8, że do zeznania dołączany jest formularz CIT/BR (w pozycji 33) oraz oczywiście złożenie kompletnego zeznania w terminie.
Przykład dotyczy rozliczenia ulgi B+R w CIT, ale rozliczenie w PIT wygląda analogicznie.
To wszystko! Z punktu widzenia obowiązku zaraportowania ulgi B+R w formie załącznika do zeznania podatkowego, cały proces mamy zakończony. ?
—Adam Allen jest doradcą podatkowym, współzałożycielem i wspólnikiem w kancelarii doradztwa podatkowego Thedy & Partners
—Kamila Grabowska-Klimczak jest starszym konsultantem w kancelarii doradztwa podatkowego Thedy & Partners
Czytelników zachęcamy do kontaktu z autorem w celu zgłaszania praktycznych pytań lub wątpliwości, które mogą zostać omówione w kolejnych częściach cyklu. Kontakt do autora: adam.allen@thedy.pl
Podstawa prawna: art. 26e ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzUz 2018 r. poz. 1509 ze zm.)
art. 18d ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 1036 ze zm.)
