Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy o VAT przez eksport towarów rozumie się potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty w wykonaniu czynności określonych w art. 7, jeżeli wywóz jest dokonany przez:

a) dostawcę lub na jego rzecz, lub

b) nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju, lub na jego rzecz, z wyłączeniem towarów wywożonych przez samego nabywcę dla celów wyposażenia lub zaopatrzenia łodzi rekreacyjnych oraz prywatnych statków powietrznych lub innych prywatnych środków transportu, w tym środków transportu, o których mowa w art. 16 rozporządzenia Rady (WE) nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 77/388/EWG w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (DzUrz UE L 288 z 29 października 2005 r., str. 1), zwanego dalej rozporządzeniem nr 1777/2005.

[srodtytul]Konieczne warunki[/srodtytul]

Aby zatem zaistniał eksport w rozumieniu polskich przepisów podatkowych, [b]muszą być spełnione łącznie trzy warunki[/b]:

- wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty,

- potwierdzenie wywozu przez urząd celny określony w przepisach celnych,

- wywóz następujący w wykonaniu dostawy towarów.

Ostatni warunek nie wymaga komentarza, jednakże dwa pierwsze mogą budzić wątpliwości na tle przepisów wspólnotowych.

[srodtytul]Jak jest w prawie wspólnotowym[/srodtytul]

Przepisy dyrektywy 2006/112/WE nie zawierają definicji eksportu, jednakże wprowadzają zwolnienia do tego typu sprzedaży. Zgodnie z art. 146 dyrektywy [b]państwa członkowskie są zobowiązane do zwolnienia z podatku transakcji dotyczących wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty.[/b]

Zestawiając polskie i wspólnotowe regulacje, łatwo zauważyć, iż polska ustawa zawęża pojęcie „eksport” do wywozu towarów jedynie z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty, podczas gdy przepisy dyrektywy 2006/112/WE eksport towarów traktują szeroko jako wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty, nie wskazując, gdzie ma nastąpić rozpoczęcie tej procedury.

[srodtytul]Niezgodność przepisów[/srodtytul]

Analiza ta prowadzi do wniosków, że przepisy prawa krajowego w zakresie eksportu są sprzeczne z prawem wspólnotowym.

Zgodnie z przyjętym w doktrynie poglądem popartym orzeczeniami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (np. w sprawie C-6/90, Francovisch), jeśli przepisy krajowe w danym państwie członkowskim pozostają w sprzeczności z europejskimi dyrektywami, podatnik, określając skutki podatkowe transakcji, może się odwołać bezpośrednio do ich przepisów, pod warunkiem że przepisy dyrektywy są w danej kwestii bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne. Warunki te niewątpliwie spełnia art. 146 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE.

Niezgodność art. 2 ust. 8 ustawy o VAT z zasadami i normami prawa wspólnotowego w zakresie zwolnienia z opodatkowania sprzedaży eksportowej została potwierdzona także przez [b]Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 14 listopada 2007 r. (III SA/Wa 923/07).[/b]

[srodtytul]Właściwy urząd celny[/srodtytul]

Drugim warunkiem niezbędnym do uznania dostawy towarów za sprzedaż eksportową zgodnie z przepisami ustawy o VAT jest potwierdzenie wywozu przez urząd celny określony w przepisach celnych.

Wspólnotowy kodeks celny wskazuje, że zgłoszenie do wywozu musi zostać złożone w urzędzie celnym właściwym dla dozoru miejsca, gdzie osoba dokonująca wywozu ma swoją siedzibę lub gdzie towary zostały zapakowane bądź załadowane do transportu wywozowego. Jednakże zgodnie z procedurą Komitetu określone zostały wyjątki od tej zasady.

Rozporządzenie Komisji EWG z 2 lipca 1993 r. wskazuje w art. 791 na możliwość dokonania zgłoszenia wywozowego w innym urzędzie celnym od określonego we wspólnotowym kodeksie celnym. Z analizy tego przepisu można wywnioskować m.in., że jeżeli ze względów organizacyjnych nie można zgłosić towarów do wywozu w urzędzie celnym właściwym dla dozoru miejsca, gdzie osoba dokonująca wywozu ma swoją siedzibę lub gdzie towary zostały załadowane, to zgłoszenie może zostać złożone w każdym urzędzie celnym właściwym dla danej operacji w zainteresowanym państwie członkowskim.

[ramka][b]Uwaga [/b]

Zgłoszenie do wywozu może zostać przyjęte tylko z uzasadnionych powodów.[/ramka]

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w Rödl & Partner, Oddział we Wrocławiu[/i]